تربیت، محمدعلی (تبریز ۱۲۵۳ـ تهران ۱۳۱۸ش): تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
DaneshGostar (بحث | مشارکتها) (جایگزینی متن - '\\1' به '<!--1') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
|پست تخصصی = | |پست تخصصی = | ||
|باشگاه = | |باشگاه = | ||
}}<p>ادیب، روزنامهنگار، دولتمرد، نویسنده، پژوهشگر و نسخهشناس ایرانی و مؤسس اولین کتابخانه به مفهوم امروزی آن در ایران. آموزش ابتدایی را در تبریز گذراند. طب و زبانهای انگلیسی و فرانسوی را نزد سیفالاطبا فراگرفت. کار اجتماعی خود را با معلمی در نخستین آموزشگاه ملی، که خود بنیاد نهاده بود، آغاز کرد (۱۲۷۲ش)؛ در ضمن به داروفروشی و کتابفروشی نیز میپرداخت. سپس کار تدریس خود را از ۱۲۷۷ تا ۱۲۸۱ش در مدرسۀ لقمانیه ادامه داد. در همین سال با همکاری گروهی از روشنفکران تبریز، نظیر | }}<p>ادیب، روزنامهنگار، دولتمرد، نویسنده، پژوهشگر و نسخهشناس ایرانی و مؤسس اولین کتابخانه به مفهوم امروزی آن در ایران. آموزش ابتدایی را در تبریز گذراند. طب و زبانهای انگلیسی و فرانسوی را نزد سیفالاطبا فراگرفت. کار اجتماعی خود را با معلمی در نخستین آموزشگاه ملی، که خود بنیاد نهاده بود، آغاز کرد (۱۲۷۲ش)؛ در ضمن به داروفروشی و کتابفروشی نیز میپرداخت. سپس کار تدریس خود را از ۱۲۷۷ تا ۱۲۸۱ش در مدرسۀ لقمانیه ادامه داد. در همین سال با همکاری گروهی از روشنفکران تبریز، نظیر [[تقی زاده، حسن (تبریز ۱۲۵۷ـ تهران ۱۳۴۹ش)|تقیزاده]]، [[اعتصامی، یوسف (تبریز ۱۲۵۳ـ تهران ۱۳۱۶ش)|یوسف اعتصامی]] و [[عدالت، سیدحسین (تبریز ۱۲۴۸ـ تهران ۱۳۰۶ش)|حسین عدالت]] مجلۀ [[گنجینه فنون|''گنجینۀ'' ''فنون'']] را تا ۲۴ شماره منتشر کرد. در ۱۲۸۴ش، پس از چند سال دوری از وطن، با خواهر سید حسن تقیزاده ازدواج کرد. از پایهگذاران انجمن معارف تبریز بود. در آستانۀ جنبش [[مشروطیت، انقلاب|مشروطیت]] به صف خواستاران عدالتخانه و سپس مشروطه پیوست. با وقوع کودتای [[محمدعلی شاه قاجار (تبریز ۱۲۸۹ـ ایتالیا ۱۳۴۴ق)|محمدعلی شاه قاجار]] و تاراج کتابفروشیاش ناگزیر به [[باکو]] رفت و به مدیریت مدرسۀ ایرانی اتحاد در باکو انتخاب شد. چندی بعد، بر اثر فشار دولت تزاری به اروپا رفت. در استانبول و برلین و انگلستان با نویسندگان و ایرانشناسانی چون [[جمال زاده، محمدعلی (اصفهان ۱۲۷۱ـ ژنو ۱۳۷۶ش)|جمالزاده]]، قزوینی، تقیزاده و [[براون، ادوارد (۱۸۶۲ـ۱۹۲۶)|ادوارد براون]] رابطه داشت و مکاتبه میکرد و بیشتر اوقات خود را در آنجا به بازدید کتابخانهها و بررسی نسخههای خطی و چاپی اختصاص داد. پس از بازگشت به ایران، در ۱۳۰۰ش کتابخانهای را که پیش از مشروطیت با عدهای از روشنفکران تبریز تأسیس کرده بود با نام کتابخانه و قرائتخانۀ عمومی معارف رسماً گشود که بعدها بهنام او کتابخانه و قرائتخانۀ تربیت نام گرفت. از آثارش: ''دانشمندان آذربایجان'' (۱۳۱۴ش)؛ ''فهرست کتابخانه و قرائتخانه تربیت''؛ ''تقویم تربیت''؛ ''زاد و بوم در جغرافیای ایران''؛ ''تاریخ مطبوعات ایران''؛ ''تصحیح رباعیات خیام''؛ ''کلمات قصار امیرالمؤمنین'' (ع) به عربی و ترکی؛ ''مقالات تربیت'' (۱۳۵۵ش)؛ فهرستی از مطبوعات موجود در ایران که ادوارد براون آن را به انگلیسی ترجمه و چاپ کرد.</p> | ||
<br><!--14115700--> | <br><!--14115700--> | ||
[[رده:ادبیات فارسی]] | [[رده:ادبیات فارسی]] |