تنظیم دما: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Mohammadi2 (بحث | مشارکت‌ها) (تغییرمسیر به دما، تنظیم حذف شد) برچسب: تغییرمسیر حذف شد |
Mohammadi2 (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
تنظیم دما | تنظیم دما (temperature regulation) | ||
توانایی موجود زنده برای تنظیم دمای درونی بدن. جانورانی که برای تنظیم دمای خود به محیط متکی‌اند و بنابراین دمای بدنشان متغیر است، جانوران [[خون سردی|خونسرد]]<ref>ectotherms</ref> نامیده می‌شوند. مارمولک از آن جمله است. جانورانی که دمای بدنشان به‌رغم دمای محیط ثابت است، [[خون گرمی|خونگرم]]<ref>endotherms</ref> نامیده می‌شوند. [[پرنده|پرندگان]]<ref>birds</ref> و پستانداران از آن جمله‌اند. دمای بدن این جانوران را [[هیپوتالاموس]]<ref>hypothalamus</ref> [[مغز]]<ref>brain</ref> تنظیم می‌کند. جانوران خونسرد برای تنظیم دما راه‌های رفتاری متفاوتی دارند. آن‌ها با حمام آفتاب یا [[لرزش]]<ref>tremor</ref> خود را گرم می‌کنند یا با پناه‌گرفتن در سایۀ صخره‌ها یا [[شنا]]<ref>swimming</ref> در آب خود را خنک نگه می‌دارند. در هوای سرد، [[سوخت و ساز|سوخت‌وساز]]<ref>metabolism</ref> آن‌ها پایین می‌افتد و فعالیت‌شان کمتر می‌شود. خونگرم‌ها نیز با روش‌های رفتاری، مثل جست‌وجوی سایه یا آفتاب، و نیز با استفاده از فرآیندهای سوخت‌وسازی و فیزیکی دمای بدن خود را تنظیم می‌کنند. [[پوست]]<ref>skin</ref> نقش مهمی در تنظیم دما ایفا می‌کند، زیرا گرما با عرق خارج می‌شود و ضمن آن، آب [[تبخیر]]<ref>vaporization</ref> و بدن خنک می‌شود. گرما همچنین از خلال مویرگ‌های سطحی نزدیک پوست که پرخون می‌شوند و بر اثر تشعشع گرما از دست می‌دهند، دفع می‌شود. به همین ترتیب، با کم‌کردن جریان [[خون]]<ref>blood</ref> در مویرگ‌های سطحی، که موجب پریدگی رنگ پوست در هوای سرد می‌شود، می‌توان گرمای بدن را حفظ کرد. به‌علاوه، سیخ‌شدن [[مو]]<ref>hair</ref>ها در نزدیکی پوست گرما را حفظ می‌کند و جریانی از هوای عایق در موها، [[پر]]<ref>feather</ref>ها یا [[پیه]]<ref>tallow</ref> نیز گرما را حفظ می‌کند. جانوران خونگرم از راه لرزش و انقباضات غیرارادی [[ماهیچه|ماهیچه]]<ref>muscle</ref>ای گرما آزاد می‌کنند و با افزایش میزان سوخت‌وساز در [[کبد]]<ref>liver</ref> نیز گرما به‌دست می‌آورند. | |||