ار لیش، پل (۱۸۵۴ـ۱۹۱۵)
اِرْ‌لیش، پُل (۱۸۵۴ـ۱۹۱۵م)(Ehrlich, Paul)
| پل ار لیش Paul Ehrlich | |
|---|---|
| زادروز |
۱۸۵۴م |
| درگذشت | ۱۹۱۵م |
| ملیت | آلمانی |
| شغل و تخصص اصلی | ایمنی شناس |
| شغل و تخصص های دیگر | باکتری شناس |
| گروه مقاله | پزشکی |
| جوایز و افتخارات | نوبل پزشکی (۱۹۰۸) |
باکتری‌شناس[۱] و ایمنی‌شناس[۲] آلمانی. در ۱۹۰۸م، به سبب تحقیق در زمینۀ ایمنی‌شناسی[۳]، با ایلیا مچنیکوف[۴] به جایزۀ نوبل پزشکی دست یافت. او با ساختن ترکیبات آرسنیک، مخصوصاً سالوارسان[۵]، پیش از کشف پادزی[۶]ها اولین درمان برای سیفلیس[۷] را عرضه کرد. ارلیش بنیاد‌گذار شیمی‌درمانی[۸]، یعنی استفاده از موادّ شیمیایی برای تخریب عوامل بیماری‌زا در بدن، بود. او از اولین محققان در زمینۀ ایمنی‌شناسی بود و بررسی‌هایش در زمینۀ نمونه‌های خون پایۀ رشتۀ خون‌شناسی[۹] قرار گرفت. ارلیش در اشترلین[۱۰]، واقع در سیلزی[۱۱] زاده شد. این شهر اکنون استرتسلین[۱۲] نام دارد و در لهستان واقع است. در برسلاو[۱۳]، استراسبورگ، و لایپزیگ[۱۴] درس خواند. در ۱۸۸۴، در برلین به مقام استادی رسید، ولی از ۱۸۸۶ تا ۱۸۸۸، برای بهبود بیماری سل، که حین تحقیق به آن مبتلا شده بود، در مصر زندگی می‌کرد. علاوه بر عهده‌داربودن مناصب دانشگاهی، در ۱۸۸۹، آزمایشگاه خصوصی کوچکی در برلین دایر کرد. ارلیش با امیل فون برینگ[۱۵] و شیباسابورو کیتاساتو[۱۶]، که هر دو باکتری‌شناس بودند، گروهی تشکیل داد تا درمانی برای دیفتری[۱۷] بیابد. او قبلاً با بررسی اثر پروتئین‌های سمی گیاهان بر موش، واکنش‌های پادگن‌ـ‌پادتن[۱۸] را مطالعه کرده بود و برینگ و ارلیش توانستند با استفاده از پستانداران بزرگ‌تر، که بر ضد دیفتری ایمن‌سازی[۱۹] شده بودند، ضد سم[۲۰]هایی علیه این بیماری تولید کنند. در ۱۸۹۴، این ضد سم‌ها پس از تغلیظ و خالص‌سازی با موفقیت در کودکان به‌کار برده شدند. در این جست‌وجو، ارلیش به رنگ‌هایی دست یافت که فقط باکتری‌ها و نه سایر یاخته‌ها را رنگ می‌کردند. گروه ارلیش با بهره‌گیری از این تحقیقات ترکیباتی ساخت و آزمود که بی‌هیچ آسیبی به بدنِ انسان باکتری‌ها را می‌یافتند و نابود می‌کردند. ارلیش این ترکیبات را «گلوله‌های جادویی» نامید. به این ترتیب، درمانی برای سیفلیس نیز کشف شد.