چارقد
چارْقَد
پوشش سر بانوان ایرانی. این پوشش به نوشتۀ شاردن، از دورۀ صفویه رایج شد و در دورۀ قاجار، بهویژه در دورۀ ناصرالدینشاه، به همراه شلیته و شلوار، بود. چارقد پارچۀ حریر نازک مربعشکلی بود که آن را بهصورت مثلث تا میکردند. زاویۀ قائمۀ مثلث پشت سر قرار میگرفت و دو گوشۀ دیگر آن در زیر چانه محکم با سنجاق بسته میشد و از جلو تا روی سینه و شانهها و کمر را میپوشاند و از پشت نیز تا کمر میرسید. رنگ آن بیشتر سفید بود. زنان هم در خانه و هم در بیرون از منزل از آن استفاده میکردند. توپ پارچهای چارقد از لوازم جهیزیۀ عروس بود. زنان رجال بزرگ بر چارقد خود گلسینههای یاقوت و الماس نصب میکردند. پارچۀ آن اغلب برودریدوزیشده از جنس ابریشم یا نخ و گاه شال یا تور بود. چارقد قالبی، که سر چارقد را با نشاسته قالب میگرفت، ازجمله چارقدهای رایج در اندرونی ناصرالدینشاه بود که خانمهای اندرونی مخترع آن بودند. بهترین نوع آن آفتابگردانی خوانده میشد. روسری، که اکنون رایج است، از انواع چارقد است.