کارون، شهرستان
| کارون، شهرستان | |
|---|---|
| استان | خوزستان |
| بخش | مرکزی و سویسه |
| جمعیت | 105,782نفر (1395ش) |
| موقعیت | مناطق جنوب غربی ایران، و نواحی مرکزی استان خوزستان |
| نوع اقلیم | بسیار گرم و خشک |
| تولیدات و صنایع مهم | صنعت فولاد خوزستان؛ کشت و صنعت نیشکر؛ پرورش گاومیش؛ خرما، گندم، کنجد، چای ترش و انگور |
| نام لاتین | Karun |
| شهر ها و آبادی های مهم | شهرهای کوت عبدالله و شیرین‌شهر و آبادی قلعه چنعان |
کارون، شهرستان (County) Karun
واقع در مناطق جنوب غربی ایران، و نواحی مرکزی استان خوزستان، به مرکزیت اداری شهر کوت عبدالله[۱]. براساس مصوبۀ هیأت دولت در تاریخ 6 دی 1391ش، با انتزاع دهستان کوت عبدالله و مناطقی از بخش مرکزی شهرستان اهواز تشکیل شده است. براساس مصوبۀ همان جلسه، روستای کوت عبدالله از توابع دهستان کوت عبدالله پس از ادغام با روستاهای استیشن[۲]، خزامی[۳]، درویش‌آباد، شریعتی یک، کوت نواصر[۴]، کوی منتظری، گاومیش‌آباد، گندم‌کار و هادی‌آباد به یک نقطۀ واحد تبدیل و به نام شهر کوت عبدالله به عنوان مرکز اداری شهرستان کارون معرفی شده است. تاریخ آبادی‌های کنونی شهرستان کارون با وجود قدمت چندهزارسالۀ تمامی مناطق خوزستان، به دو سدۀ اخیر و سکونت برخی مردمان لر قنواتی در این مناطق برمی‌گردد.
شهرستان کارون متشکل است از 2 بخش، 4 دهستان (با بیش از 40 روستای مسکونی) و 2 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستانهای کوت عبدالله و قلعه چنعان[۵] (کنعان)، به مرکزیت شهر کوت عبدالله)، و بخش سویسه[۶] (مشتمل بر دهستانهای سویسه و موران[۷]، به مرکزیت شیرین‌شهر). شیرین‌شهر از سال 1383ش ساخت و بنایش شروع، و در اواخر دهۀ 1390ش دارای ادارات شهری شده است. براساس سرشماری سراسری سال 1395ش، جمعیت شهرستان کارون 105,782نفر بوده است، که از این مقدار بیش از 53درصد ساکن شهر کوت عبدالله و نزدیک به 47درصد روستانشینان بوده‌اند. شهرستان کارون در مناطق شرقی و شمالی و غربی با شهرستان اهواز، و در جنوب با شهرستان شادگان محدود شده است. آبادی قلعه چنعان، پرجمعیت‌ترین روستای ایران است که با وجود تصویب شهر شدن آن در اوائل دهۀ 1390ش، هنوز در وضعیت روستایی قرار دارد.
شهرستان کارون با حدود 1,200کیلومترمربع وسعت، در جلگه‌های پست خوزستان قرار دارد. آب‌وهوای این شهرستان بسیار گرم و خشک و تنها عارضۀ طبیعی آن رودخانۀ کارون است که به صورت جریان شمالی-جنوبی در غرب شهرستان امتداد دارد. عمدۀ آبادی‌های شهرستان در کنار رودخانۀ کارون و دو جادۀ اصلی شهرستان بنا شده‌اند: جادۀ اهواز - آبادان و اهواز - ماهشهر. اکثریت غالب مردم این شهرستان از اقوام عربند و جز عرب‌ها اقلیتی لر (از لرهای قنواتی، کردونی و دشت بزرگ) در این شهرستان زندگی می‌کنند. اهالی این شهرستان تابع مذهب شیعۀ دوازده‌امامی‌اند. اقتصاد این شهرستان برپایۀ کشاورزی، دامداری و دو صنعت کلان فولاد (صنعت فولاد خوزستان) و کشت و صنعت نیشکر استوار است. کارون قطب پرورش گاومیش در ایران است. در این شهرستان کارخانه‌های تولید آجر و بسته‌بندی خرما وجود دارد. جز نیشکر که تولید، برداشت و تجارت آن در انحصار شرکت‌های دولتی‌ست، خرما، گندم، کنجد، چای ترش و انگور مهم‌ترین محصولات زراعی و باغی شهرستان کارون است.