کلایپدا
کِلایْپِدا (Klaipeda)
(نام سابق: مِمِل[۱]) بندر اصلی لیتوانی[۲]، در ساحل بالتیک[۳] در مصب رود دِیْن[۴]، با ۲۰۶هزار نفر جمعیت (۱۹۹۱م). در ۲۹۰کیلومتری شمال غربی ویلنیوس[۵] واقع شده است. صنایع آن عبارتاند از کشتیسازی، ماهیگیری و ذوب آهن. تجارت الوار و غلات نیز رواج دارد. در ۱۲۵۲م، شهسواران توتونی[۶]، کلایپدا را در محل قلعهای محلی به نام مِمِلبورگ[۷] بنا کردند؛ این بندر اندکی بعد به اتحادیۀ هانسایی[۸] پیوست و بارها بین سوئد[۹]، روسیه[۱۰]، و پروس[۱۱]/آلمان[۱۲] دست به دست شد. از ۱۹۲۳م بخشی از لیتوانی مستقل، و پس از دورۀ اشغالگری آلمانیها (۱۹۳۹ـ ۱۹۴۵م)، بخشی از جمهوری شوروی لیتوانی[۱۳] (۱۹۴۵ـ۱۹۹۱م) شد. کلایپدا و منطقۀ پیرامون آن از ۱۶۳۵م تا پایان جنگ جهانی اول[۱۴] بخشی از پروس شرقی[۱۵] بود؛ چون اقلیت لیتوانیایی بسیاری داشت، برطبق پیمان ورسای[۱۶] به لیتوانی واگذار شد (۱۹۲۳م). کلایپدا پایانۀ خط لولۀ مهم ولگا ـ اورال[۱۷] و نیز محل صادر کردن نفت است.