کمدی خلق و خو

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بن جانسون
بن جانسون

کُمدی خُلق‌وخو (comedy of humours)

(یا: کمدی طبایع) گونه‌ای از نمایشِ برگرفته از نظریۀ خلق‌وخو. در این نمایش، هر شخصیت تجسّم یک «خُلق/طبع» و ویژگی‌های نشان‌دهندۀ مالیخولیا و خشم است. معروف‌ترین نمونۀ کُمدی خلق‌وخو «هر آدمی خلق‌وخویی دارد»[۱] (۱۵۹۸) اثر بن جانسون[۲] است.

کُمدی‌های خلق‌وخو ابزارهایی برای هجو، به‌ویژه هجو جامعۀ مبتنی‌بر مادیات‌اند. این گونه نمایش را، تا اندازه‌ای، با اکسپرسیونیسم[۳] می‌توان مقایسه کرد، از این نظر که شخصیت اجازه دارد تا در شکل‌گیری ظاهر، خلق‌وخو، و رفتار مؤثر باشد. چنین نمایشی ناتورالیستی[۴] نیست زیرا شخصیت‌هایش گروتسک[۵] (مضحک‌)اند، و تمایل دارد تا همچون توصیفی از زشتی‌های جامعه به‌نظر آید.


  1. Every Man in his Humour
  2. Ben Jonson
  3. expressionism
  4. naturalistic
  5. grotesque