کمدی خلق و خو

بن جانسون

کُمدی خُلق‌وخو (comedy of humours)

(یا: کمدی طبایع) گونه‌ای از نمایشِ برگرفته از نظریۀ خلق‌وخو. در این نمایش، هر شخصیت تجسّم یک «خُلق/طبع» و ویژگی‌های نشان‌دهندۀ مالیخولیا و خشم است. معروف‌ترین نمونۀ کُمدی خلق‌وخو «هر آدمی خلق‌وخویی دارد» (۱۵۹۸) اثر بن جانسون است.

کُمدی‌های خلق‌وخو ابزارهایی برای هجو، به‌ویژه هجو جامعۀ مبتنی‌بر مادیات‌اند. این گونه نمایش را، تا اندازه‌ای، با اکسپرسیونیسم می‌توان مقایسه کرد، از این نظر که شخصیت اجازه دارد تا در شکل‌گیری ظاهر، خلق‌وخو، و رفتار مؤثر باشد. چنین نمایشی ناتورالیستی نیست زیرا شخصیت‌هایش گروتسک (مضحک‌)اند، و تمایل دارد تا همچون توصیفی از زشتی‌های جامعه به‌نظر آید.

---