سرباز، شهرستان
| سرباز، شهرستان | |
|---|---|
| استان | سیستان و بلوچستان |
| بخش | مرکزی، مینان، نسکند، و کیشکور |
| جمعیت | 91,264نفر (1395ش) |
| موقعیت | جنوب شرقی ایران و مناطق شرقی نیمۀ جنوبی استان سیستان و بلوچستان، |
| نوع اقلیم | معتدل تا گرم |
| ارتفاع از سطح دریا | 900متر (مرکز شهرستان) |
| نام لاتین | Sarbaz |
| شهر ها و آبادی ها | شهر سرباز |
سرباز، شهرستان (County) Sarbaz
واقع در جنوب شرقی ایران و مناطق شرقی نیمۀ جنوبی استان سیستان و بلوچستان، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش‌های مینان[۱]، نسکند[۲]، و کیشکور[۳] با 8 دهستان (سرباز، سرکور[۴]، مینان، کزور[۵]، نسکند، بلوچی، کیشکور، و مچان[۶])، به مرکزیت اداری شهر سرباز. از شمال غربی به شهرستان ایرانشهر، از غرب به شهرستان نیک‌شهر، از جنوب به شهرستان‌های قصر قند و راسک، و از شرق و شمال به شهرستان مهرستان محدود شده است. محدودۀ این شهرستان که از دوهزارسال پیش از میلاد سکونتگاه جوامع انسانی و روستایی بوده، در سراسر دورۀ اسلامی از مناطق مکران بوده است؛ در دورۀ معاصر و در اصلاحات و تقسیماتِ سیاسیِ کشوری ابتدا شامل تعدادی آبادی و تابع شهرستان خاش بود، پس از ایجاد شهرستان‌های ایرانشهر و چابهار در سال 1326ش مجموعه‌ای از دهستان‌های تابع این دو شهرستان بود، در سال 1379ش با انتزاع از شهرستان ایرانشهر به شهرستان جدیدی به نام سرباز ارتقاء یافت، و نهایتاً در اواخر سال 1398ش براساس مصوبۀ هیأت وزیران، با انتزاع بخش‌هایی از شهرستان سرباز به دو شهرستان مستقل (اما از لحاظ فرهنگی و تاریخی یکپارچه) به نام‌های سرباز و راسک تقسیم شد.
اراضی این شهرستان نیمه‌کوهستانی است و رشته‌‌کوه‌های پستی، که ارتفاعشان حداکثر به ۱,۲۰۲متر می‌رسد، مرز این شهرستان با شهرستان ایرانشهر را تشکیل می‌دهند. نواحی غربی آن را کوه‌هایی با حداکثر ارتفاع ۱,۸۷۱متر (بلندترین کوه شهرستان) تشکیل داده و نواحی مرکزی و شرقی آن را دشت ناهمواری فراگرفته است. رودخانۀ سرباز و ریزابه‌های آن زهاب‌های این شهرستان محسوب می‌شوند و مهم‌ترین عارضۀ آبی آن هستند. اقلیم شهرستان سرباز معتدل تا گرم، از نظر بارندگی جزو نواحی خشک، و جمعیت آن 91,264نفر است (۱۳9۵ش). راه ایرانشهر به چابهار و راه خاش زابلی به چابهار شبکۀ راه‌های ارتباطی این شهرستان را تشکیل می‌دهند. وسعت شهرستان حدود 5400کیلومترمربع و ارتفاع آن از سطح دریا (در مرکز شهرستان) 900متر است.
شهرستان سرباز از آبادترین شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان است و خرما، مرکبات، غلات، ذرت، و محصولات جالیزی از فرآورده‌های کشاورزی آن محسوب می‌شود. علاوه بر آن کاشت و تولید انواع محصولات کشاورزی گرمسیری (چون موز، انبه و پاپایا) نیز در این شهرستان رونق زیادی دارد. مردم سرباز از اقوام بلوچ و سنی‌مذهبند.