آشور بانی پال
آشور بانیپال ( ـ ۶۲۶پ‌م)(Ashurbanipal)
(یا: آسور بانیپال) آخرین پادشاه بزرگ آشور (۶۶۹ـ۶۳۳پ‌م) و پسر و جانشین اِسَرحَدون[۱]. در دوران سلطنتش چند شورش علیه وی درگرفت، ازجمله درخلال نبرد با عیلامیان و کلدانیان و شورشی که برادرش، حاکم بابل[۲]، سرکردگی کرد و آشور بانیپال در فرونشاندن آن دچار زحمت فراوان شد و در نهایت به تلافی آن بابل را تصرف کرد و بسیاری از بابلیان را کشت (۶۴۸پ‌م). عیلام را مغلوب خود کرد و به غارت شوش پرداخت. در دوران سلطنت وی آشور به اوج شکوه و جلال رسید. دوستدار علم و دانش بود و طی کاوش‌های باستان‌شناختی در نینوا ۲۲هزار لوح گلی از کتابخانۀ وی به‌دست آمده که بزرگ‌ترین گنجینۀ علم و دانش در بین‌النهرین باستان بود. اگرچه پس از مرگ وی دو تن از پسرانش نیز مدتی کوتاه فرمانروایی آشور را به دست گرفتند، عهد وی را باید آخرین دوران عظمت و امپراتوری‌اش دانست. چند سال پس از مرگ وی آشور در برابر مادها و ایرانیان از پا درآمد. از عوامل مؤثر در فروپاشی آشور هزینه‌های گزافی بود که وی برای حفظ کشور صرف جنگ‌ها می‌کرد. برخی وی را با سارداناپالوس[۳] در منابع یونانی و اَسنَفِّر یا اُسنَفِّر[۴] در تورات یکی دانسته‌اند.