ایتالیایی، معماری
ایتالیایی، معماری (Italian architecture)
معماری شبه‌جزیرۀ ایتالیا، پس از سقوط امپراتوری روم. بناهای باقی‌مانده از سبک‌های قدیمی‌ترـ بیزانسی[۱]، رومانسک (رومی‌وار)[۲]، و گوتیک[۳] ـ غالباً کلیسایند. از دوره‌های رنسانس[۴] و باروک[۵] کاخ‌ها، عمارت‌های شهرداری، و مانند آن‌ها نیز باقی مانده است.
معماری بیزانسی (قرون ۵ـ۱۱م). ایتالیا سرشار است از نمونه‌های این شیوۀ معماری، که آمیزه‌ای از عناصر شرقی و کلاسیک[۶] به‌شمار می‌رود؛ همچون یادمان‌های عهد امپراتور یوستی‌نیانوس[۷] در راونا[۸]، و بازیلیکا[۹]ی سان مارکو[۱۰]، در ونیز (ح ۱۰۶۳م).
معماری رومانسک (رومی‌وار) (قرون ۱۰ـ۱۳م). در شمال ایتالیا، ساختمان‌هایی که به این شیوه ساخته شده‌اند، غالباً نوارهایی از مرمر تیره و روشن دارند؛ سیسیل چندین کلیسا به‌شیوۀ رومی‌وار دارد.
معماری گوتیک (قرون ۱۳ـ۱۵م). معماری گوتیک ایتالیایی با معماری گوتیک شمال اروپا بسیار متفاوت است. در این نوع معماری نماها پرآذین بودند، از موزائیک[۱۱] و مرمر رنگین استفاده می‌شد و در اطراف پنجره‌ها و درها، تندیس‌هایی تعبیه می‌گردید. کلیسای جامع عظیم میلان، قرن ۱۵م، به‌سبک شمال اروپا بنا شد.
معماری رنسانس (قرون ۱۵ و ۱۶). این سبک را برونلّسکی[۱۲] فلورانسی[۱۳] و معاصرانش، با الهام از مدل‌های کلاسیک ابداع کردند. میکلانژِ مجسمه‌ساز در ساختِ بازیلیکای سن‌پیِترو در رُم، نقش داشت. در ونیز، ویلاهای پالادیو[۱۴]، تداوم‌بخش بی‌آلایشیِ سبک رنسانس متعالی[۱۵] بودند. سایر معماران برجستۀ سبک رنسانس عبارت‌اند از برامانته[۱۶]، جولیو رومانو[۱۷]، سانگالو[۱۸]، وینیولا[۱۹] و سانسووینو[۲۰].
معماری باروک (قرن ۱۷م). سبک باروک با فضاهای بیضوی برنینی[۲۱] (ازجمله در کلیسای سان آندرآ آل کوئیریناله[۲۲]، رُم)، بورومینی[۲۳]، کورتونا[۲۴]، و خیال‌پردازی‌های گوئارینی[۲۵] در تورینو[۲۶] (ازجمله در کلیسای سان لورنتسو[۲۷]) شکوفا شد.
معماری نئوکلاسیک (قرون ۱۸ و ۱۹). معماری ایتالیا در قرن ۱۸ اهمیت چندانی نداشت؛ در این قرن سبک احیای کلاسیک[۲۸] خشک و بی‌روحی حاکم بود. در قرن ۱۹، در بخش عمدۀ اروپا، معماری نئوکلاسیک[۲۹] سبک معیار بود.
معماری قرن ۲۰. این قرن با دیدگاه‌های فتوریستی[۳۰] سنت الیا[۳۱] آغاز شد. در فاصلۀ جنگ‌های جهانی اول و دوم، مدرنیسمِ ناب (زیر نفوذ فاشیسم[۳۲])، همراه با کلاسی‌سیسم بی‌آرایه مورد مداقه قرار گرفت که در خِردگرایی[۳۳] ترانی[۳۴] متجلّی است. نِروی[۳۵] ظرفیت بیانگری بالقوۀ بتون مسلح را به‌نمایش گذاشت. ترانی و جو پونتی[۳۶] پیش‌گامان جنبش مدرن[۳۷] بودند. از دهۀ ۱۹۷۰، جنبش مدرن۳۸ و در ارتباط با آن، توجه به بررسی انواع سنّتی شهرهای اروپایی، نفوذ بسزایی داشته است و کارها و نوشته‌های آلدو روسّی[۳۸] در رأس این گرایش به‌چشم می‌خورد. رنزو پیانو[۳۹] مظهر معماری های‌تک[۴۰] بود.
- ↑ Byzantine
- ↑ Romanesque
- ↑ Gothic
- ↑ Renaissance
- ↑ baroque
- ↑ classical
- ↑ Justinian
- ↑ Ravenna
- ↑ basilica
- ↑ San Marco
- ↑ mosaic
- ↑ Brunelleschi
- ↑ Florentine
- ↑ Palladio
- ↑ High Renaissance
- ↑ Bramante
- ↑ Giulio Romano
- ↑ Sangallo
- ↑ Vignola
- ↑ Sansovino
- ↑ Bernini
- ↑ S Andrea al Quirinale
- ↑ Boromini
- ↑ Cortona
- ↑ Guarini
- ↑ Turin
- ↑ S Lorenz
- ↑ classical rivival
- ↑ neoclassical
- ↑ futurist
- ↑ Sant'Elia
- ↑ Fascism
- ↑ rationalism
- ↑ Terragni
- ↑ Nervi
- ↑ Gio Ponti
- ↑ Modern Movement
- ↑ Aldo Rossi
- ↑ Renzo Piano
- ↑ high-tech