مائوری (دین)
Maori (religion)
دین بومیان اوّلیۀ نیوزیلند، قومی پولینزیایی موسوم به همین عنوان (مائوری[۱]). خدایی که در رأس این دین قرار دارد ایو[۲] خوانده می‌شود و به واسطۀ مجموعه‌ای از خدایان، ارواح، و نیاکان خدایی می‌کند. جهان مردگان خطرناک‌ترین جهان تصور می‌شود، زیرا با جهان زندگان همپوشانی دارد. جهان مردگان آکنده از مانا[۳]، یعنی قدرتی مقدس و پویا، تصور می‌شود که می‌تواند در جهان زندگان دخالت کرده و در آن موجبات شر بسیار یا، برعکس، موجبات خیر بسیار فراهم کند. طبیعت نیز دارای قدرت و تقدس بسیاری شمرده می‌شود و برای بهروزی انسان‌ها لازم است که با آن به خوبی رفتار شود تا از انسان‌ها راضی باشد.
خدایان این دین به جز ایو که خدای بزرگ است. عبارتند از: رانگی[۴] (خدای آسمان)، پاپا توئا کوکو[۵] (مادر زمین که به همۀ آفریده‌ها حیات می‌بخشد) و نیز خدایان ناظر بر آفرینش. منصب‌های دینی میان قلمروهای متفاوت خدایان، نیاکان، فرشتگان نگهبان، ارواح، و حتی دیوها را توازن برقرار می‌کنند. بسیاری از مائوری‌ها در حال حاضر به مسیحیت گرویده‌اند، اما عناصری از دین سابق خود را نیز به آن راه داده‌اند. آنان اخیراً برای تأکید بر هویت خود بسیاری از باورها و رسوم سنتی مائوری را احیا کرده‌اند. در آیین مائوری آریکی[۶] یا کاهن، عموماً همان رئیس بود و گمان می‌رفت که قدرتی روحانی با نام مانا دارد. همین باور سبب می‌شد که مردم عادی او را موجودی مقدس و در عین حال خطرناک بپندارند و چنین رابطه‌ای را تاپو[۷] می‌نامیدند (که واژۀ تابو[۸] از آن ریشه گرفته است). جهان در کیهان‌شناسی سنتی مائوری به دو حوزه تقسیم می‌شود: تاپو (قدسی) و نوئا[۹] (ناقدسی). هماهنگی در جهان بستگی به وجود توازنی دقیق میان این دو حوزه دارد. در این آیین که براساس یک نظام اساطیری دقیق طرح‌ریزی شده، آسمان در قالب شخصیت رانگی (پدر آسمان) و زمین در قالب شخصیت پاپا (مادر زمین) تبلور یافته است.