آسیای آبی
آسیای آبی (water mill)
دستگاهی برای مهار انرژی آب جاری، به‌منظور تولید توان مکانیکی[۱]، و معمولاً برای آسیاکردن غلات. در این آسیا، آب نهر را به طرف پره‌های چرخاب[۲] هدایت می‌کنند تا آن را بچرخاند و با مکانیسمی ساده این حرکت به سنگ آسیا منتقل می‌شود. هم‌ارز امروزی چرخاب توربین آبی[۳] است که در نیروگاه‌های برقابی[۴] بهکار می‌رود. اگرچه در چین و مصر باستان و بخش‌هایی از خاورمیانه از چرخ‌های پایی[۵] اولیه استفاده می‌کردند، چرخاب عمودی در عصر رومی‌ها کاربرد فراوانی یافت. در آن زمان از دو نوع چرخاب استفاده می‌شد: چرخاب زیرزن[۶] که چرخ آن در آب فرو می‌رفت، و چرخاب روزن[۷] که نیرومندتر بود و آب روی چرخاب می‌ریخت. در کتاب مساحی انگلستان[۸] از بهره‌برداری از ۷هزار آسیای آبی در انگلستان یاد شده است. قبل از ابداع نخستین ماشین بخار کاربردی در قرن ۱۷م، چرخاب یگانه وسیلۀ تأمین توان مکانیکی بود و برای آسیاکردن، فلزکاری، عملیات خردکردن و شکستن سنگ، و مانند آن، و نیز برای به‌‌کارانداختن ماشین‌‌آلات کارخانه‌های اولیه بهکار می‌رفت. در قرن ۱۸، با تلفیق ماشین بخار و آسیا، کشتی بخاری با چرخ پره‌دار ساخته شد.