آوار

آوار (Avar)
قوم بزرگ قفقازی، ساکن ناحیۀ آوارستان در جمهوری خودمختار داغستان از جماهیر فدراسیون روسیه. آوارها خود را مَعرولَلْ، به‌معنای کوه‌نشین، می‌نامند. جمعیت آوارها، بالغ بر ۴۸۲هزار نفر است. آوارها قومی چادرنشین، بیابانگرد و سوارکار بودند که در قرون ۴ و ۵م بر دشت‌های آسیای مرکزی مسلط شدند. این قوم با فشار و تهاجم قبایل نیرومندتر به‌سمت غرب رانده شدند و با ادغام مردمان سرزمین‌های فتح‌شده، در سپاه خود، قدرتشان را افزایش دادند. اوج اقتدار آوارها اواخر قرن ۶م بود، که روسیه و بالکان کنونی را درنوردیدند و تاراج کردند. در ۶۲۶م شهر قسطنطنیه را در محاصره گرفتند، امّا قادر به تسخیر آن‌جا نشدند. مشهورترین پادشاه آوارها، بایان‌خان ( ـ۶۰۲م) است. شارلمانی دولت آوارها را ساقط کرد و باقی‌ماندۀ آنان با اجازۀ او از مجارستان به جایی در اتریش مهاجرت کردند. آوارهای قفقاز در قرون ۸ـ۹ق مسلمان شدند. نام این مردم در کتاب‌های دورۀ تیموری به‌صورت «اوهر» آمده است. عَمَ‌خان آوار معاصر شاه‌عباس صفوی، نخستین قوانین دولتی آوارهای قفقاز را تنظیم کرد. شیخ شامل، رهبر نبردهای ضد روسی قفقاز در قرن ۱۳ق/۱۹م، از قوم آوار بود. آوارستان در دورۀ شوروی تغییرات فراوان به خود دید.

---