اخترشناسی رادیویی

اخترشناسی رادیویی (radio astronomy)
بررسی امواج رادیویی گسیل‌شدۀ طبیعی از اجسام موجود در فضا، به کمک تلسکوپ رادیویی. گسیل امواج رادیویی ناشی از گازهای داغ (تابش گرمایی)؛ الکترون‌های درحال پیچ‌وتاب‌خوردن در میدان مغناطیسی (تابش سنکروترون)؛ و طول موج‌های (خطوط) خاصی است که از اتم‌ها و مولکول‌های موجود در فضا، نظیر طول موج ۲۱سانتی‌متری گاز هیدروژن، تابیده می‌شوند. در ۱۹۳۲، اخترشناسی رادیویی هنگامی آغاز شد‌ که رادیواخترشناس امریکایی، کارل جانسکی، امواج رادیویی ناشی از مرکز کهکشان‌ ما را آشکارسازی کرد. اما بعد از پایان جنگ جهانی دوم بود که این شاخه به تکامل رسید. اخترشناسی رادیویی درک ما را نسبت به تحول ستارگان، ساختار کهکشان‌ها، و منشأ عالم بسیار بهبود بخشیده است. اخترشناسان ساختار مارپیچی راه شیری را با استفاده از امواج رادیویی ناشی از گازهای بین‌ستاره‌ای نقشه‌برداری، و بسیاری منابع رادیویی منفرد را درون کهکشان ما، و فراتر از آن شناسایی کردند. باقی‌ماندۀ انفجارهای ابرنواختری، نظیر سحابی خرچنگ و تپ‌اخترها، در زمرۀ منابع رادیویی کهکشان‌ ما به‌شمار می‌روند. از مولکول‌های پیچیدۀ موجود در ابرهای فشردۀ گازی که محل شکل‌گیری ستاره‌هایند، امواجی رادیویی با طول موج کوتاه آشکارسازی شده است. جست‌وجوی علایم ناشی از دیگر تمدن‌ها، که ممکن است در کهکشان‌ ما شکل گرفته باشند، برعهدۀ اخترشناسی رادیویی است. تاکنون، این جست‌وجو نتیجه‌ای نداشته است. کهکشان‌های رادیویی و اختروشها ازجمله منابع قوی امواج رادیویی فراتر از کهکشان مایند. وجود آن‌ها در دورترین نقاط عالم چگونگی تحول عالم را در طول زمان نشان می‌دهد. رادیواخترشناسان، همچنین تابش زمینۀ کیهانی خفیفی را آشکارسازی کرده‌اند که تصور می‌شود ناشی از انفجارِ مِهبانگ در ابتدای تولد عالم باشد.

---