تومانیان، خاندان
تومانیان، خاندان
(یا: خاندان تومانیانس) از معروف‌ترین بازرگانان ارمنی عصر قاجار در تبریز. هاراتون تومانیان حجره‌ای در بازار تبریز داشت، او خشکبار، پیله ابریشم و ابریشم به خارج صادر و آهن وارد می‌کرد. پس از رونق تجارت، آن‌ها به تهران نقل مکان کردند، و در کاروان‌سرای امیر در بازار تهران به فعالیت پرداختند. برادران تومانیان افزون بر تجارت به خرید و فروش ارزهای خارجی نیز مشغول بودند و دو بانک در بندر انزلی و رشت داشتند که تا ۱۳۰۱ش فعال بود. در ۱۳۱۸ق که دولت ایران از دولت روسیه تزاری تقاضای وام کرد، تومانیان عریضه‌ای به دربار قاجار نوشت و اعلام کرد حاضر است مبلغ درخواستی را در اختیار دولت قاجار بگذارد. هنگام بازگشت مظفرالدین‌شاه قاجار از فرنگ، تومانیان‌ها در بادکوبه میزبان شاه ایران بودند. بلشویک‌ها حدود ۵میلیون تومان کالای خاندان تومانیان را ضبط کردند و باعث ورشکستگی آن‌ها شدند.