جنگ ایران و انگلیس
جنگ ایران و انگلیس (Anglo-Persian War)
عنوان جنگی در حدود فارس و بندر بوشهر بین سپاه ایران با قوای انگلیس (ربیع‌الثانی 1273ق) پس از اشتغال هرات به دست نیروهای ایرانی (← جنگ‌های هرات)، انگلیسی‌ها به بهانۀ نقض تعهدات از طرف ایران، حالت جنگ بین دو دولت را اعلام کردند. قوای جنگی انگلیس جزیرۀ خارک را تصرف و از طریق بوشهر به سمت شیراز پیشروی کردند. ژنرال سر جیمز اوترام به قوای انگلیس دستور داد به سپاه فارس در برازجان حمله‌ور شوند. قوای ایران برازجان را تخلیه کردند و انبار مهمات آن‌جا به دست انگلیسی‌ها منفجر شد. در درگیری 13 جمادی‌الاول 1273ق در خوشاب، انگلیسی‌ها موفق شدند سپاه ایران را شکست دهند. پس از آن آقامحمدخان قاجار و طهماسب میرزا مؤیدالدوله حکمران فارس درصدد تجدید حمله به قوای انگلیس برآمدند ولی با میانجیگری روسیه و فرانسه عهدنامۀ صلح پاریس بین دولت ایران و انگلیس منعقد شد ( رجب 1273ق/مارس 1857م) و متعاقب آن انگلیسی‌ها بوشهر را تخلیه کردند.