استوپا: تفاوت میان نسخه‌ها

[[File:11275700-1.jpg|thumb|استوپای سانچی]][[File:11275700-2.jpg|thumb|استوپای سانچی]][[File:11275700-3.jpg|thumb|استوپای سانچی]][[File:11275700-4.jpg|thumb|استوپای سانچی]][[File:11275700-5.jpg|thumb|استوپای سانچی]]سازه‌ای گنبدی که جایگاه نگهداری بقایای جسد یکی از قدیسان بودایی است. سابقۀ بنای استوپا به حدود هزار سال پ'''‌'''م در [[هندوستان]] می‌رسد، که از یادمان'''‌'''های گورستانی اقتباس شده بود؛ استوپا معمولاً سقفی نیم'''‌'''کره'''‌'''ای دارد که بر روی آن [[منار]]<ref>spire</ref> ساخته می'''‌'''شود. در خاور دور<ref>Far East  

</ref>، استوپا به [[پاگودا]]<ref>pagoda </ref> تکامل یافت؛ در [[تبت]]<ref>Tibet </ref> به چورتن<ref>chorten </ref> تبدیل شد که ب '''‌'''معنای تل تدفین<ref>funeral pyre </ref> است. استوپا می'''‌'''تواند تلی ساده به شکل زنگوله، سازه'''‌'''ای پیچیده'''‌'''تر، یا بقعه'''‌'''ای آذین'''‌'''یافته باشد. مفاهیم نمادین مربوط به استوپا در نواحی مختلف متفاوت است، و نمادی واحد ممکن است معانی مختلفی داشته باشد. معماری استوپا بازتابی است از پنج عنصر [[خاک]]، [[باد]]، آتش، [[آب]]، و خِرَد. پاسنگ<ref>plinth </ref> استوپا معرِف خاک، گنبد آن نماد آب، منار آن نماد آتش، هلالی<ref>crescent </ref> آن نماد باد و قرص خورشید<ref>sun-disc </ref> نماد فضا به'''‌'''شمار می'''‌'''رود. شکل هندسی، مثلاً حلقه'''‌'''های قاعده، تعداد اضلاع هر فضای بسته، یا سایر عناصر تکرارشونده، قابل تطبیق با تعالیم بوداست: سه حلقۀ قاعدۀ استوپا به سه ملجأ<ref>Three Refuges </ref> اشاره دارند، فضای چهارضلعی احتمالاً نماد چهار حقیقت ناب<ref>Four Noble Truths </ref> است، و فضای هشت'''‌'''ضلعی به راه هشت'''‌'''گانه<ref>Eightfold Path </ref> دلالت دارد. مناره'''‌'''، گذشته از آتش، نماد روشنایی نیز به شمار می'''‌'''رود. ازجمله مهم'''‌'''ترین استوپاها عبارت'''‌'''اند از استوپای سانچی<ref>Sanchi</ref> (قرن ۳ـ۱پ'''‌'''م)، که تل'''‌'''های خاکی و ریگی مجزا را دربر می‌گیرد، و روکار سنگ دارد و سکویی به شکل مربع بر فراز آن بنا شده است که گنبد چتری سنگیِ چندطبقه'''‌'''ای، به نام ''چترا''<ref>''Chattra''</ref>، روی آن قرار دارد. نرده و مسیر سنگ'''‌'''فرش'''‌'''شدۀ پیرامون استوپا، محلی است برای عبور عبادت'''‌'''کنندگان در اطراف آن.