سرقات: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
توجه به اقتباسها و شباهتهایی که بین آثار نویسندگان وجود دارد، در تاریخ ادبیات و حوزۀ نقد ادبی سابقۀ طولانیای داشته است و در یونان و روم باستان، اغلب در کتابهای مربوط به ادبیات به مواردی که بین آثار شاعری با گویندگان دیگر مشابهتهایی وجود داشته، اشارههایی شده و کسانی چون آریستوفان (448 – حدود 380 ق.م) و [[سوفوکلس|سوفوكلس]] و دیگران متهم به سرقت ادبی شدهاند. در ادبیات عرب نیز از قدیم به این مسأله توجه میشده است و ادیبان غالباً در جستوجوی موارد سرقت شاعران و نویسندگان از یکدیگر بودهاند و یکی از مقولههای مهم تاريخ ادبیات عرب، بحث بر سر همین اقتباسهای شاعران از یکدیگر است. ضمنِ این بحثها ادیبان و علمای بلاغت نظرهای گوناگونی ابراز داشتهاند و حدودی برای سرقت ادبی و تشابههای ناگزیر در مضمونهای شاعران قائل شدهاند. از جمله ابوالحسن علی بن عبدالعزيز، معروف به قاضی جرجانی (متوفی ٣٦٢ ق)، در کتاب معروف ''الوساطه بین المتنبّی و خصومه'' نوشته که بسیاری از برداشتها و تعبيرها به طور یکسان، در ذهن همه خطور میکند و این گونه اشتراکات را نباید سرقت ادبی به حساب آورد. از نظر [[ابوالقاسم حسن بن بشر آمدی|ابوالقاسم حسن بن بِشر آمدی]] محیط واحد زندگی شاعران، باعث به وجود آمدن شباهت در آثار ادبی میشود. [[عبدالقاهر جرجانی]] نیز معتقد بود که هرگز دو شاعر در روش بیان و اسلوب نمیتوانند با یکدیگر كاملاً شبيه باشند و اگر دو شاعر، معانی معمول و صفات رایج را با هدفی مشترک یا غیرمشترک به کار ببرند، کار آنها از مقولۀ سرقات نیست و تنها در مورد معانی و مضمونهای ابداعی است که میتوان اقتباس شاعری را از دیگری سرقات خواند. | توجه به اقتباسها و شباهتهایی که بین آثار نویسندگان وجود دارد، در تاریخ ادبیات و حوزۀ نقد ادبی سابقۀ طولانیای داشته است و در یونان و روم باستان، اغلب در کتابهای مربوط به ادبیات به مواردی که بین آثار شاعری با گویندگان دیگر مشابهتهایی وجود داشته، اشارههایی شده و کسانی چون آریستوفان (448 – حدود 380 ق.م) و [[سوفوکلس|سوفوكلس]] و دیگران متهم به سرقت ادبی شدهاند. در ادبیات عرب نیز از قدیم به این مسأله توجه میشده است و ادیبان غالباً در جستوجوی موارد سرقت شاعران و نویسندگان از یکدیگر بودهاند و یکی از مقولههای مهم تاريخ ادبیات عرب، بحث بر سر همین اقتباسهای شاعران از یکدیگر است. ضمنِ این بحثها ادیبان و علمای بلاغت نظرهای گوناگونی ابراز داشتهاند و حدودی برای سرقت ادبی و تشابههای ناگزیر در مضمونهای شاعران قائل شدهاند. از جمله ابوالحسن علی بن عبدالعزيز، معروف به قاضی جرجانی (متوفی ٣٦٢ ق)، در کتاب معروف ''الوساطه بین المتنبّی و خصومه'' نوشته که بسیاری از برداشتها و تعبيرها به طور یکسان، در ذهن همه خطور میکند و این گونه اشتراکات را نباید سرقت ادبی به حساب آورد. از نظر [[ابوالقاسم حسن بن بشر آمدی|ابوالقاسم حسن بن بِشر آمدی]] محیط واحد زندگی شاعران، باعث به وجود آمدن شباهت در آثار ادبی میشود. [[عبدالقاهر جرجانی]] نیز معتقد بود که هرگز دو شاعر در روش بیان و اسلوب نمیتوانند با یکدیگر كاملاً شبيه باشند و اگر دو شاعر، معانی معمول و صفات رایج را با هدفی مشترک یا غیرمشترک به کار ببرند، کار آنها از مقولۀ سرقات نیست و تنها در مورد معانی و مضمونهای ابداعی است که میتوان اقتباس شاعری را از دیگری سرقات خواند. | ||
در [[ادبیات فارسی]]، معمولاً بخشی از کتابهای مربوط به فن [[بدیع (ادبیات)|بديع]] به بحث دربارۀ سرقات اختصاص یافته است و حتی در بعضی از کتابها، از جمله [[قابوسنامه]] شگردهای اقتباس و سرقت ادبی، توصیف و معرفی شده است. با این همه بحث در این مورد، از حدود نامگذاری انواع سرقات فراتر نرفته است و به طور عمده این شباهتها را تنها در مورد آوردن یک مضمون واحد که اغلب در یک بیت گنجانده شده است، بررسی کردهاند و کمتر به بحث وسیع در مورد مقایسۀ کل آثار یک شاعر یا نویسنده با دیگری پرداختهاند. | |||
---- | ---- | ||