مجموعه بنای چلبی اوغلو: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
'''<sup>خانقاه</sup>''' | '''<sup>خانقاه</sup>''' | ||
ساختمان خانقاه از یک صحن مرکزی با حجرههای اطراف، فضاهای ورودی، ایوان شمالی و جنوبی شکل گرفته است که تماماً با سنگ لاشه و ملات آهک و یا گچ ساخته شدهاند. بخشی از فضاهای ورودی خانقاه را اتاقهایی به نام جمعخانه، در طرفین دالان، تشکیل میدهند که پوشش اتاق بزرگ غربی بر روی جرزهای اطراف و ستونهای چهارگوشی از سنگ لاشه در میانۀ اتاق استوار بوده است و در میانۀ اتاق شرقی نیز ستونی مشابه اتاق بزرگ، بار ناشی از پوشش آن را تحمل میکرد. در هر یک از دو ضلع شرقی و غربی صحن مرکزی، شش حجرۀ کوچک، و در طرفین ایوانهای شمالی و جنوبی، هر طرف دو اتاق ساخته شده، و در جلوی این حجرهها یک غلامگردش سراسری وجود دارد که سقف آن بر روی ستونهای چهارگوش، با ابعاد 1/20 متر و پایهای از سنگ تراشیده قرار گرفته است. این ستونها نیز از سنگ لاشه و ملات گچ ساخته شدهاند. حجرههای خانقاه دو طبقه بودهاند که امروزه طبقۀ دوم به طور کامل ویران شده است. پلههایی نیز در ضلع شمالی حیاط خانقاه ارتباط بین دو طبقه را تأمین میکرده است. ایوان جنوبیِ صحن ۱۰متر ارتفاع داشته، و جرزهای طرفین آن از دو طاقنمای کوچک و دو طاقنمای بلند، برروی هم تشکیل میشوند. طاق بنا بهطور کامل فروریخته، و از آن آگاهی در دست نیست. وجود دو درگاه در دو سوی ضلع شرقی و غربی ایوان، ارتباط آن را با دالانهای کناری و فضاهای مجاور امکانپذیر میسازد. در ضلع جنوبی ایوان، محراب بلندی با تزئینات مقرنس گچی وجود دارد که در گذشته برای دسترسی آسانتر به محوطۀ آرامگاه، با ایجاد دریچهای، آن را به معبر اصلیِ رفتوآمد تبدیل کرده بودند. کتیبهای بالای دیوار محراب و دو دیوار کناری آن را دور میزند که دارای تاریخ ۷۳۳ق است که متن آن حاکی از وقف موقوفاتی از طرف شمسالدین محمد قزوینی به خانقاه شمسیه است. | ساختمان خانقاه از یک صحن مرکزی با حجرههای اطراف، فضاهای ورودی، ایوان شمالی و جنوبی شکل گرفته است که تماماً با سنگ لاشه و ملات آهک و یا گچ ساخته شدهاند. بخشی از فضاهای ورودی خانقاه را اتاقهایی به نام جمعخانه، در طرفین دالان، تشکیل میدهند که پوشش اتاق بزرگ غربی بر روی جرزهای اطراف و ستونهای چهارگوشی از سنگ لاشه در میانۀ اتاق استوار بوده است و در میانۀ اتاق شرقی نیز ستونی مشابه اتاق بزرگ، بار ناشی از پوشش آن را تحمل میکرد. در هر یک از دو ضلع شرقی و غربی صحن مرکزی، شش حجرۀ کوچک، و در طرفین ایوانهای شمالی و جنوبی، هر طرف دو اتاق ساخته شده، و در جلوی این حجرهها یک غلامگردش سراسری وجود دارد که سقف آن بر روی ستونهای چهارگوش، با ابعاد 1/20 متر و پایهای از سنگ تراشیده قرار گرفته است. این ستونها نیز از سنگ لاشه و ملات گچ ساخته شدهاند. حجرههای خانقاه دو طبقه بودهاند که امروزه طبقۀ دوم به طور کامل ویران شده است. پلههایی نیز در ضلع شمالی حیاط خانقاه ارتباط بین دو طبقه را تأمین میکرده است. ایوان جنوبیِ صحن ۱۰متر ارتفاع داشته، و جرزهای طرفین آن از دو طاقنمای کوچک و دو طاقنمای بلند، برروی هم تشکیل میشوند. طاق بنا بهطور کامل فروریخته، و از آن آگاهی در دست نیست. وجود دو درگاه در دو سوی ضلع شرقی و غربی ایوان، ارتباط آن را با دالانهای کناری و فضاهای مجاور امکانپذیر میسازد. در ضلع جنوبی ایوان، محراب بلندی با تزئینات مقرنس گچی وجود دارد که در گذشته برای دسترسی آسانتر به محوطۀ آرامگاه، با ایجاد دریچهای، آن را به معبر اصلیِ رفتوآمد تبدیل کرده بودند. کتیبهای بالای دیوار محراب و دو دیوار کناری آن را دور میزند که دارای تاریخ ۷۳۳ق است که متن آن حاکی از وقف موقوفاتی از طرف شمسالدین محمد قزوینی به خانقاه شمسیه است. | ||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
* ''دایرةالمعارف بزرگ اسلامی'': ذیل مدخل «چلبی اوغلو، مجموعه» | |||
* ''دانشنامۀ جهان اسلام'': ذیل مدخل «چلبی اوغلو» | |||
* ''خانقاه و آرامگاه چلبیاوغلو: تجربهای در مرمت و احیاء''، محمدرضا نیکبخت؛ تهران، 1388 | |||
[[رده:معماری]] | [[رده:معماری]] | ||
[[رده:ابنیه سنتی ایران]] | [[رده:ابنیه سنتی ایران]] |