معماری: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
معماری (architecture)<br /> [[File:38340100-1.jpg|thumb|تالار سنت جورج، | معماری (architecture)<br /> [[File:38340100-1.jpg|thumb|تالار سنت جورج، لیورپول]][[File:38340100-2.jpg|thumb|تالار سنت جورج، لیورپول]][[File:38340100-3.jpg|thumb|تالار سنت جورج، لیورپول]][[File:38340100-4.jpg|thumb|تالار سنت جورج، لیورپول]][[File:38340100-5.jpg|thumb|تالار سنت جورج، لیورپول]][[File:38340100-6.jpg|thumb|تالار سنت جورج، لیورپول]][[File:38340100-7.jpg|thumb|تالار سنت جورج، لیورپول]][[File:38340100-8.jpg|thumb|تالار سنت جورج، لیورپول]][[File:38340100-9.jpg|thumb|تالار سنت جورج، لیورپول]][[File:38340100.jpg|thumb|تالار سنت جورج، لیورپول]]'''هنر طراحی سازها.''' این اصطلاح، طراحی شکل ظاهری سازه<ref>structure </ref>، آرایش داخلی فضا، انتخاب مصالح ساختمانی داخلی و خارجی، طراحی یا انتخاب سیستمهای نورپردازی طبیعی و مصنوعی، نیز تأسیسات مکانیکی، برقی، و سیستم لولهکشی، و طراحی یا انتخاب تزیینات و مبلمان را دربر میگیرد. سبک معماری ممکن است از تکامل فنون و سبکهای خاص فرهنگ یک عصر، با معماران نامور یا بدون آنان، پدید آمده باشد؛ یا به یک معمار خاص یا گروهی از معماران که بهاتفاق روی طرحی کار میکنند، منسوب باشد. | ||
'''معماری آغازین'''. از انواع آغازین معماری آثار چندانی باقی نمانده است، اما باستانشناسان بر روی بقایای امکنۀ پیش از تاریخ، روستاهایی با بناهای تیرچوبی<ref>wooden-post </ref>، و ساختوسازهای رو زمینی<ref>above-ground </ref> با استفاده از مصالح آلی (گِل یا گِلوجگن<ref>wattle and daub </ref>)، از عصر دیرینهسنگی علیا<ref>Upper Palaeolithic </ref>، عصر میانسنگی<ref>Mesolithic </ref>، و عصر نوسنگی<ref>Neolithic </ref> در آسیا، خاورمیانه، اروپا، و امریکای شمالی و جنوبی و مرکزی مطالعه کردهاند. با تحقیق گسترده در قرون ۱۹ و ۲۰ در مصر باستان از بناهای معمولی و بناهای تاریخی، ازجمله مقبرههای هرمی واقع در نزدیکی قاهرۀ<ref>Cairo </ref> امروزی و مجموعههای مقبره و معبد در لوکسور<ref>Luxor </ref> و تبس (طیوه)<ref>Thebes </ref>، اطلاعات ارزشمندی حاصل شده است. | '''معماری آغازین'''. از انواع آغازین معماری آثار چندانی باقی نمانده است، اما باستانشناسان بر روی بقایای امکنۀ پیش از تاریخ، روستاهایی با بناهای تیرچوبی<ref>wooden-post </ref>، و ساختوسازهای رو زمینی<ref>above-ground </ref> با استفاده از مصالح آلی (گِل یا گِلوجگن<ref>wattle and daub </ref>)، از عصر دیرینهسنگی علیا<ref>Upper Palaeolithic </ref>، عصر میانسنگی<ref>Mesolithic </ref>، و عصر نوسنگی<ref>Neolithic </ref> در آسیا، خاورمیانه، اروپا، و امریکای شمالی و جنوبی و مرکزی مطالعه کردهاند. با تحقیق گسترده در قرون ۱۹ و ۲۰ در مصر باستان از بناهای معمولی و بناهای تاریخی، ازجمله مقبرههای هرمی واقع در نزدیکی قاهرۀ<ref>Cairo </ref> امروزی و مجموعههای مقبره و معبد در لوکسور<ref>Luxor </ref> و تبس (طیوه)<ref>Thebes </ref>، اطلاعات ارزشمندی حاصل شده است. | ||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
'''معماری کلاسیک'''. بین قرون ۱۶ تا ۲پم، شکل بنیادین معماری کلاسیک<ref>classical </ref> در یونان بهوجود آمد. ویژگی معماری معابد و بناهای عمومی عبارتاند از: پایه و نعلدرگاه<ref>post-and-lintel construction </ref> در شیوههای ستونسازیِ دوریسی<ref>Doric </ref>، ایونیایی<ref>Ionic </ref>، و قُرنتی<ref>Corinthian </ref>، با سرستونهای ساده، طوماری، یا برگکنگری برای ستونهای تکیهگاه. رومیها از شیوۀ کلاسیک یونانی تقلید کردند و آن را توسعه دادند، و بهویژه آجر و بتون را بهکار گرفتند و تاق، قوس، و گنبد را در احداث بناهای عمومی و آباره<ref>aqueduct </ref>ها ابداع کردند. | '''معماری کلاسیک'''. بین قرون ۱۶ تا ۲پم، شکل بنیادین معماری کلاسیک<ref>classical </ref> در یونان بهوجود آمد. ویژگی معماری معابد و بناهای عمومی عبارتاند از: پایه و نعلدرگاه<ref>post-and-lintel construction </ref> در شیوههای ستونسازیِ دوریسی<ref>Doric </ref>، ایونیایی<ref>Ionic </ref>، و قُرنتی<ref>Corinthian </ref>، با سرستونهای ساده، طوماری، یا برگکنگری برای ستونهای تکیهگاه. رومیها از شیوۀ کلاسیک یونانی تقلید کردند و آن را توسعه دادند، و بهویژه آجر و بتون را بهکار گرفتند و تاق، قوس، و گنبد را در احداث بناهای عمومی و آباره<ref>aqueduct </ref>ها ابداع کردند. | ||
'''معماری''' '''بیزانسی''' ( | '''معماری''' '''بیزانسی''' (معماری بیزانسی<ref>Byzantine </ref>). این گونۀ معماری از قرن ۴م در امپراتوری روم شرقی پدید آمد و مرکز آن در بیزانس بود (که بعدها قسطنطنیه<ref>Constantinople </ref> نام گرفت و امروز استانبول نامیده میشود). قوس و گنبد، عناصر غالب در این سبک بودند. در این دوره از اهمیت شیوههای کلاسیک کاسته شد. کلیساها، شاخصترین تجلیگاه معماری بیزانسیاند که بعضی از آنها بسیار عظیماند و براساس طرح صلیب یونانی (ایاصوفیه<ref>Hagia Sophia </ref> در استانبول، سان مارکو<ref>St Mark </ref> در ونیز)، با نقوش هندسی و تزیینات موزائیکی<ref>mosaic</ref> ساخته شدهاند. | ||
'''معماری اسلامی'''. این سبک از قرن ۸م، همزمان با گسترش دین اسلام از مرکزیت خود در خاورمیانه، بهسوی غرب تا اسپانیا و بهسوی شرق تا چین و فیلیپین گسترش یافت. ویژگیهای شاخص آن عبارتاند از ساخت گلدسته و گنبد و قوسهای تیزهدار. معماری اسلامی، بیشتر از طریق بناهای اسپانیایی، همچون مسجد جامعِ<ref>Great Mosque</ref> کوردووا (قرطبه)<ref>Cordoba </ref> و کاخ الحمراء<ref>Alhambra </ref> در گرانادا (غرناطه)<ref>Granada </ref>، در معماری کلیساها تأثیری عمیق گذاشت؛ اقتباس قوس تیزهدارِ گوتیک<ref>Gothic </ref> از آن جمله است. نیز ← [[ | '''معماری اسلامی'''. این سبک از قرن ۸م، همزمان با گسترش دین اسلام از مرکزیت خود در خاورمیانه، بهسوی غرب تا اسپانیا و بهسوی شرق تا چین و فیلیپین گسترش یافت. ویژگیهای شاخص آن عبارتاند از ساخت گلدسته و گنبد و قوسهای تیزهدار. معماری اسلامی، بیشتر از طریق بناهای اسپانیایی، همچون مسجد جامعِ<ref>Great Mosque</ref> کوردووا (قرطبه)<ref>Cordoba </ref> و کاخ الحمراء<ref>Alhambra </ref> در گرانادا (غرناطه)<ref>Granada </ref>، در معماری کلیساها تأثیری عمیق گذاشت؛ اقتباس قوس تیزهدارِ گوتیک<ref>Gothic </ref> از آن جمله است. نیز ← [[معماری اسلامی]] | ||
'''معماری''' '''رومانسک''' (رومیوار<ref>Romanesque </ref>). این سبک در مسیحیت اروپای غربی، از قرون ۱۰ تا ۱۲م، شکوفا شد. کلیساهایی با دیوارهای عظیم بهمنظور ایجاد یکپارچگی سازهای، قوسهای دورتمام، پنجرههای کوچک، و درنتیجه فضاهای داخلی تاریک، از مشخصات آن است. در انگلستان این سبک را معمولاً معماری نورماندیایی<ref>Norman </ref> مینامند. در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰، بار دیگر سبک رومیوار در اروپا و امریکا رونق گرفت. | '''معماری''' '''رومانسک''' (رومیوار<ref>Romanesque </ref>). این سبک در مسیحیت اروپای غربی، از قرون ۱۰ تا ۱۲م، شکوفا شد. کلیساهایی با دیوارهای عظیم بهمنظور ایجاد یکپارچگی سازهای، قوسهای دورتمام، پنجرههای کوچک، و درنتیجه فضاهای داخلی تاریک، از مشخصات آن است. در انگلستان این سبک را معمولاً معماری نورماندیایی<ref>Norman </ref> مینامند. در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰، بار دیگر سبک رومیوار در اروپا و امریکا رونق گرفت. | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
'''معماری گوتیک'''. این سبک از معماری رومانسک برخاست. ابداع قوسهای تیزهدار و پشتبند<ref>buttress </ref>های معلق، جاسپردن دیوارهای باربر ضخیم به دیوارهای خارجی سبکتر و پنجرههای وسیعتر و شیشههای منقوش<ref>stained-glasses </ref>، و درنتیجه افزایش روشنایی فضاهای داخلی، از ویژگیهای آن است. معماری گوتیک عمدتاً از قرن ۱۲ تا ۱۶م در فرانسه تکامل یافت. این سبک به گوتیک آغازین<ref>Early Gothic </ref> (کلیسای جامع سان<ref>Sens Cathedral </ref>)، گوتیک متعالی<ref>High Gothic </ref> (کلیسای جامع شارتر<ref>Chartres Cathedral </ref>) و گوتیک متأخر<ref>Late Gothic </ref> یا گوتیک شعلهسان<ref>Flamboyant Gothic </ref> تقسیم میشود. | '''معماری گوتیک'''. این سبک از معماری رومانسک برخاست. ابداع قوسهای تیزهدار و پشتبند<ref>buttress </ref>های معلق، جاسپردن دیوارهای باربر ضخیم به دیوارهای خارجی سبکتر و پنجرههای وسیعتر و شیشههای منقوش<ref>stained-glasses </ref>، و درنتیجه افزایش روشنایی فضاهای داخلی، از ویژگیهای آن است. معماری گوتیک عمدتاً از قرن ۱۲ تا ۱۶م در فرانسه تکامل یافت. این سبک به گوتیک آغازین<ref>Early Gothic </ref> (کلیسای جامع سان<ref>Sens Cathedral </ref>)، گوتیک متعالی<ref>High Gothic </ref> (کلیسای جامع شارتر<ref>Chartres Cathedral </ref>) و گوتیک متأخر<ref>Late Gothic </ref> یا گوتیک شعلهسان<ref>Flamboyant Gothic </ref> تقسیم میشود. | ||
''' | '''معماری رنسانس'''. قرنهای ۱۵ و ۱۶ در اروپا، نوزایی نقشمایهها و قالب کلاسیک جنبش نئوکلاسیک<ref>Flamboyant Gothic </ref> ایتالیا را درپی داشت. آثار مارکوس ویتروویوس پولیو<ref>Marcus Vitruvius Pollio </ref>، مهندس رومی قرن ۱پم، سرچشمۀ اصلی الهام معماران بزرگ دورۀ رنسانس<ref>Renaissance</ref> ـ آندرِآ پالادیو<ref>Andrea Palladio </ref>، لئون باتیستا آلبرتی<ref>Leon Battista Alberti </ref>، فیلیپو برونلّسکی<ref>Filippo Brunelleschi </ref>، دوناتو برامانته<ref>Donato Bramante </ref>، و میکلانژ ـ بود. | ||
'''معماری باروک''' ( | '''معماری باروک''' (معماری باروک<ref>baroque </ref>). سبکی در معماری اروپای در قرون ۱۷ و ۱۸، که جزئیات بسیار، و افراط در تزیین را به مدلهای کلاسیک افزود. بناهای عمومی بزرگ در آثار بدیع جووانّی لورنتسو برنینی<ref>Giovanni Lorenzo Bernini</ref> و فرانچسکو بورّومینی<ref>Francesco Borromini</ref> در ایتالیا، بهترین نمونههای این شیوهاند. | ||
'''معماری''' '''روکوکو''' ( | '''معماری''' '''روکوکو''' (معماری روکوکو<ref>rococo</ref>). این شیوه تداوم معماری باروک است، اما با افراطی حتی بیشتر در استفاده از نقشمایههای طراحی و جزئیات جدید و عناصر طبیعتگرایانه<ref>naturalistic</ref>، ازجمله صدف، گل، و درخت. | ||
'''معماری نئوکلاسیک'''. معماری اروپا در قرون ۱۷ و ۱۸ با الهام از یافتههای باستانشناختی مجدداً بر اسلوبهای جدیتر کلاسیک تمرکز یافت. بازسازی لندن در مقیاس بزرگ، توسط رابرت آدام<ref>Robert Adam</ref> و جان نَش<ref>John Nash</ref>، و بعدها بازسازی پاریس توسط ژرژ اوسمان۵۱ از آن جملهاند. | '''معماری نئوکلاسیک'''. معماری اروپا در قرون ۱۷ و ۱۸ با الهام از یافتههای باستانشناختی مجدداً بر اسلوبهای جدیتر کلاسیک تمرکز یافت. بازسازی لندن در مقیاس بزرگ، توسط رابرت آدام<ref>Robert Adam</ref> و جان نَش<ref>John Nash</ref>، و بعدها بازسازی پاریس توسط ژرژ اوسمان۵۱ از آن جملهاند. | ||
''' | '''معماری نئوگوتیک''' (معماری نئوگوتیک<ref>neo-Gothic </ref>). در اواخر قرن ۱۹ سبک گوتیک در اروپا و امریکا احیا شد. | ||
'''آرنوُو''' (آرنووُ<ref>art nouveau </ref>). این شیوه در اواخر قرن ۱۹ پدیدار شد، و با شکلهای پرپیچوخم و موّاج بناها، طرح اتاقها، و تزیینات داخلیِ سبک نئوگوتیک به مقابله برخاست. | '''آرنوُو''' (آرنووُ<ref>art nouveau </ref>). این شیوه در اواخر قرن ۱۹ پدیدار شد، و با شکلهای پرپیچوخم و موّاج بناها، طرح اتاقها، و تزیینات داخلیِ سبک نئوگوتیک به مقابله برخاست. | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
'''معماری پسامدرن'''. این سبک، که در دهۀ ۱۹۸۰ در امریکا، انگلستان، و ژاپن ظهور کرد، کارکردگرایی جنبش مدرن را مردود میشمارد و آمیزهای التقاطی از سبکها و نقشمایههای غالباً کلاسیک را جانشین آن میکند. استفاده از کنایه، هجو، توهمزایی در معماری پسامدرن<ref>postmodernism</ref>، با آرمانهای مدرنیستی در تضاد شدید است که اساس آن بر برخورد صادقانه با مصالح و فُرم کارکردگرا مبتنی بود. | '''معماری پسامدرن'''. این سبک، که در دهۀ ۱۹۸۰ در امریکا، انگلستان، و ژاپن ظهور کرد، کارکردگرایی جنبش مدرن را مردود میشمارد و آمیزهای التقاطی از سبکها و نقشمایههای غالباً کلاسیک را جانشین آن میکند. استفاده از کنایه، هجو، توهمزایی در معماری پسامدرن<ref>postmodernism</ref>، با آرمانهای مدرنیستی در تضاد شدید است که اساس آن بر برخورد صادقانه با مصالح و فُرم کارکردگرا مبتنی بود. | ||
''' | '''معماری هایتک''' (معماری هایتک<ref>high-tech</ref>). این سبک در دهۀ ۱۹۸۰ ظهور کرد، و آرمانهای برگرفته از جنبش مدرن را با سازههای بسیار پیشرفته و نوآوریهای فنی بهاجرا درآورد. بانک هنگکنگ و شانگهای<ref>Hong Kong and Shanghai Bank </ref> در هنگکنگ، اثر نورمن فاستر<ref>Norman Foster </ref>، و عمارت ریچارد راجرز لویدز<ref>Richard Rogers’s Lloyds Building </ref>، در مرکز اقتصادی لندن<ref>City of London</ref>، از آن جملهاند. | ||
'''دکانستراکشنیسم'''. شیوهای در معماری، که سبْکشمردن آن مورد تردید است. در این شیوه با جدا کردن عناصر معمول ساختمانی همچون کف، دیوار، و سقف، و شکستن فرمها و فضاها، حسی از آشفتگی و جنبش ایجاد میشود. | '''دکانستراکشنیسم'''. شیوهای در معماری، که سبْکشمردن آن مورد تردید است. در این شیوه با جدا کردن عناصر معمول ساختمانی همچون کف، دیوار، و سقف، و شکستن فرمها و فضاها، حسی از آشفتگی و جنبش ایجاد میشود. | ||