پرش به محتوا

بیرجند، شهرستان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{الگو: جعبه اطلاعات شهر ایران
{{الگو: جعبه اطلاعات شهر ایران
| نام فارسی =  
| نام فارسی =  
|نام لاتین =  
|نام لاتین =Birjand
| نام‌ قدیمی =  
| نام‌ قدیمی =  
| نام دیگر =  
| نام دیگر =  
| استان = خراسان جنوبی
| استان = خراسان جنوبی
| شهرستان =  
| شهرستان =  
| بخش = مرکزی، درمیان، و خوسف
| بخش = مرکزی و شاخنات
| موقعیت = جنوب شهرستان‌های فردوس و قائنات، غرب مرز افغانستان و شهرستان‌های سربیشه و نهبندان، شمال استان کرمان، و شرق شهرستان طبس در استان یزد، و شهرستان فردوس
| موقعیت = نواحی شرق مرکزی ایران و مرکز استان خراسان جنوبی
| جمعیت =  
| جمعیت =261,364نفر (1395ش)
| نوع اقلیم = در نواحیِ کوهستانی، معتدل - در دشت‌های جنوبی و شرقی و نواحی مشرف به کویر لوت گرم و خشک  
| نوع اقلیم = معتدل مایل به گرم و خشک  
| ارتفاع از سطح دریا =  
| ارتفاع از سطح دریا =  
| تولیدات و صنایع مهم = غلات، چغندر قند، زعفران، انگور، انواع میوه، تولید قند و شکر
| تولیدات و صنایع مهم = غلات، چغندرقند، زعفران، انگور، انواع میوه، تولید قند و شکر
| برخی بناهای مهم =  
| برخی بناهای مهم =  
| شهر ها و آبادی های مهم = اسدیه، خوسف، حاجی‌آباد، گل، مرک، ماژان، علی‌آباد، و امیرآباد
| شهر ها و آبادی های مهم = شهر بیرجند
}}بیرْجَند، شهرستان (County) Birjand
}}


واقع در مرکز [[خراسان جنوبی، استان|استان خراسان جنوبی]]، مشتمل بر بخش‌های مرکزی و شاخنات، با مرکزیت اداری [[بیرجند، شهر|شهر بیرجند]]. این شهرستان، که در عین مرکزیت و ازدحام جمعیتی، کوچک‌ترین شهرستان استان خراسان جنوبی است، در شمال با شهرستان‌ [[قاینات|قائنات]]، در شمال شرقی با [[زیرکوه، شهرستان|شهرستان زیرکوه]]، در شرق با [[درمیان، شهرستان|شهرستان درمیان]]، در جنوب شرقی با [[سربیشه، شهرستان|شهرستان سربیشه]]، در جنوب غربی و غرب با [[خوسف، شهرستان|شهرستان خوسف]]، و در شمال غربی با [[سرایان، شهرستان|شهرستان سرایان]] محدود شده است. شهرستان بیرجند حتی با داشتن کوه‌های نسبتاً بلند، از خشک‌ترین نواحی ایران است و رودخانه‌های آن به خشک‌رودهای متعددی منحصر می‌شود. اقلیم این شهرستان به طور کلی معتدل مایل به گرم و خشک و جمعیت آن 261,364نفر است (1395ش). اساس‌ اقتصاد شهرستان‌ بیرجند بر كشاورزی‌، دامداری‌ و قالی‌بافی‌ استوار است‌. غلات، چغندرقند، زعفران، انگور، و انواع میوه از محصولات کشاورزی و تولید قند و شکر از فعالیت‌های صنعتی آن است. مردم این‌ شهرستان‌ به‌ زبان‌ فارسی‌ (گویش‌ بیرجندی‌) سخن‌ می‌گویند و از لحاظ مذهبی‌ شیعۀ دوازده‌‌امامی‌اند.
بیرجند، شهرستان (County) Birjand
 
واقع در نواحی شرق مرکزی ایران و مرکز [[خراسان جنوبی، استان|استان خراسان جنوبی]]، مشتمل بر بخش‌های مرکزی و شاخنات، با مرکزیت اداری [[بیرجند، شهر|شهر بیرجند]]. این شهرستان، که در عین مرکزیت و ازدحام جمعیتی، کوچک‌ترین شهرستان استان خراسان جنوبی است، در شمال با شهرستان‌ [[قاینات|قائنات]]، در شمال شرقی با [[زیرکوه، شهرستان|شهرستان زیرکوه]]، در شرق با [[درمیان، شهرستان|شهرستان درمیان]]، در جنوب شرقی با [[سربیشه، شهرستان|شهرستان سربیشه]]، در جنوب غربی و غرب با [[خوسف، شهرستان|شهرستان خوسف]]، و در شمال غربی با [[سرایان، شهرستان|شهرستان سرایان]] محدود شده است. شهرستان بیرجند حتی با داشتن کوه‌های نسبتاً بلند، از خشک‌ترین نواحی ایران است و رودخانه‌های آن به خشک‌رودهای متعددی منحصر می‌شود. اقلیم این شهرستان به طور کلی معتدل مایل به گرم و خشک و جمعیت آن 261,364نفر است (1395ش). اساس‌ اقتصاد شهرستان‌ بیرجند بر كشاورزی‌، دامداری‌ و قالی‌بافی‌ استوار است‌. غلات، چغندرقند، زعفران، انگور، و انواع میوه از محصولات کشاورزی و تولید قند و شکر از فعالیت‌های صنعتی آن است. مردم این‌ شهرستان‌ به‌ زبان‌ فارسی‌ (گویش‌ بیرجندی‌) سخن‌ می‌گویند و از لحاظ مذهبی‌ شیعۀ دوازده‌‌امامی‌اند.


دربارۀ وجه‌ تسمیۀ بیرجند نظرات گوناگونی مطرح شده و غالباً این‌ نام‌ را مركب‌ از دو بخش «بیر» و «جند» دانسته‌اند. جَند معرب‌ واژۀ كند و یا تلفظی‌ دیگر از آن‌ و به‌ معنی «شهر» است‌. اما دربارۀ معنی‌ پارۀ نخست‌ یعنی «بیر» اختلاف‌ نظر وجود دارد و آن‌ را به‌ معنی «نصف‌»، «بلند»، «توفان‌» و یا صورتی‌ از «بئر» عربی‌ به‌ معنی‌ چاه‌ دانسته‌اند. در اولین تقسیمات کشوری دورۀ [[رضاشاه پهلوی (آلاشت ۱۲۵۷ـ ژوهانسبورگ ۱۳۲۳ش)|رضاشاه]] (1316ش) نام ولایت قاینات به شهرستان بیرجند تغییر کرد و یکی از هفت شهرستان استان نهم (خراسان) شد و شهر بیرجند به عنوان مرکز این شهرستان تعیین گردید. در این دوره بیرجند بزرگ‌ترین شهرستان استان خراسان بود. در سال ۱۳۵۸ش، بخش قائنات از این شهرستان جدا شد و به صورت شهرستان درآمد؛ در سال ۱۳۶۸ش بخش نهبندان، در سال ۱۳۸۱ش بخش سربیشه، در سال ۱۳۸۴ش بخش درمیان و نهایتاً در سال ۱۳۹۰ش بخش خوسف از این شهرستان جدا شده و به شهرستان‌های مستقلی ارتقاء یافتند؛ تا بدین ترتیب بیرجند به کوچک‌ترین شهرستان خراسان جنوبی تبدیل شد.
دربارۀ وجه‌ تسمیۀ بیرجند نظرات گوناگونی مطرح شده و غالباً این‌ نام‌ را مركب‌ از دو بخش «بیر» و «جند» دانسته‌اند. جَند معرب‌ واژۀ كند و یا تلفظی‌ دیگر از آن‌ و به‌ معنی «شهر» است‌. اما دربارۀ معنی‌ پارۀ نخست‌ یعنی «بیر» اختلاف‌ نظر وجود دارد و آن‌ را به‌ معنی «نصف‌»، «بلند»، «توفان‌» و یا صورتی‌ از «بئر» عربی‌ به‌ معنی‌ چاه‌ دانسته‌اند. در اولین تقسیمات کشوری دورۀ [[رضاشاه پهلوی (آلاشت ۱۲۵۷ـ ژوهانسبورگ ۱۳۲۳ش)|رضاشاه]] (1316ش) نام ولایت قاینات به شهرستان بیرجند تغییر کرد و یکی از هفت شهرستان استان نهم (خراسان) شد و شهر بیرجند به عنوان مرکز این شهرستان تعیین گردید. در این دوره بیرجند بزرگ‌ترین شهرستان استان خراسان بود. در سال ۱۳۵۸ش، بخش قائنات از این شهرستان جدا شد و به صورت شهرستان درآمد؛ در سال ۱۳۶۸ش بخش نهبندان، در سال ۱۳۸۱ش بخش سربیشه، در سال ۱۳۸۴ش بخش درمیان و نهایتاً در سال ۱۳۹۰ش بخش خوسف از این شهرستان جدا شده و به شهرستان‌های مستقلی ارتقاء یافتند؛ تا بدین ترتیب بیرجند به کوچک‌ترین شهرستان خراسان جنوبی تبدیل شد.
moderation، Moderators، سرویراستار، ویراستار
۵۴٬۰۳۹

ویرایش