پیکاسو، پابلو (۱۸۸۱ـ۱۹۷۳)

پیکاسو، پابلو (۱۸۸۱ـ۱۹۷۳)(Picasso, Pablo)

پابلو پیکاسو Pablo Picasso
زادروز	۱۸۸۱م
درگذشت	۱۹۷۳م
ملیت	اسپانیایی
شغل و تخصص اصلی	نقاش
شغل و تخصص های دیگر	مجسمه ساز، سفالگر، گرافیست
سبک	کوبیسم، سورریالیسم
آثار	پنجره گشوده بر خیابان پنتی یور (۱۹۲۰)
گروه مقاله	نگارگری و مجسمه سازی جهان

گرنیکا اثر پيکاسو

هنرمند اسپانیایی. بیشتر در فرانسه هنرآفرینی کرد. از نوآورترین و پرکارترین هنرمندان قرن ۲۰ بود. دو دورۀ آغازین کارش، مشهور به دورۀ آبی (۱۹۰۱ـ۱۹۰۴)، و دورۀ صورتی (۱۹۰۵ـ۱۹۰۶)، به نقاشی انقلابی دوشیزگان آوینیون (۱۹۰۷؛ موزۀ هنر مدرن نیویورک) انجامید که راه را برای کوبیسم هموار کرد. در اوایل دهۀ ۱۹۲۰، از سرآمدان جنبش سوررئالیسم به‌شمار می‌رفت. از دهۀ ۱۹۳۰ با مجسمه‌سازی، سفالگری، و گرافیک طبع‌آزمایی کرد. از پرآوازه‌ترین نقاشی‌هایش گرنیکا (۱۹۳۷؛ موزۀ رِینا سوفیا، مادرید) درخور ذکر است که تصویری است دربارۀ بمباران غیرنظامیان در جنگ داخلی اسپانیا. شماری از نقاشی‌ها، ازجمله پنجرۀ گشوده بر خیابان پنتی‌یور (۱۹۲۰)، و چاپنقش‌ها، و نیز مجسمه‌ای برنزی از او با نام میمون و فرزندش (۱۹۵۱) در موزۀ هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شوند.

پیکاسو در ۱۹۰۰ به پاریس رفت، و از ۱۹۰۴ در آن شهر ماندگار شد. در آغاز همچون دگا و تولوز لوترک بر مضامین اجتماعی تمرکز داشت، اما بین سال‌های ۱۹۰۱ و ۱۹۰۴، اتودهای ساده‌ای از بدن انسان تهیه کرد که رنگِ غالبْ در آن‌ها آبی بود (دورۀ آبی). سپس نقاشی‌هایی از سیرک پدید آورد، که ظرافت و رنگ‌آمیزی متنوع‌تری داشتند (دورۀ صورتی، ۱۹۰۵ـ۱۹۰۶). پس از آن، دگرگونیِ دوران‌سازی در هنرش رخ داد، و بین ۱۹۰۷ و ۱۹۰۹ همراه با ژرژ براک، سبک کوبیسم را بر شالوده‌ای مرکب از آثار سزان، مجسمه‌های افریقایی، و هنر بدوی پی افکند. دوشیزگان ‌آوینیون (۱۹۰۷) سرآغاز کوبیسمی است که پیکاسو تا ۱۹۱۴ پیرو آن باقی ماند. همچون براک دو مرحلۀ کوبیسم «تحلیلی» (ساختار در عمق) و کوبیسم «ترکیبی» (با جلوۀ تزیینی و دوبعدی) را پشت‌ سر گذاشت. وجهی از تابلوهای کوبیستی‌اش از نقش اشیا (۱۹۱۲ـ۱۹۱۴)، استفاده از کُلاژ بود.

از ۱۹۲۰ـ۱۹۲۴ به نوعی نئوکلاسی‌سیسم رجعت کرد، که در نقاشی‌ها و باسمه‌های تیزابی فاقد جزئیاتش از مضامین کلاسیک، نمود یافت. با دیاگیلف آشنا شد و شماری از صحنه‌های باله را برای او طراحی کرد (۱۹۱۷ـ۱۹۲۷). دورۀ خلاقانۀ دیگری از هنرش حدود ۱۹۲۵ آغاز شد، و با ظهور سوررئالیسم تقارن یافت. تصویر گاو، نشانۀ دیرینۀ کشمکش و مصیبت در فرهنگ اسپانیایی، به‌تدریج در نقاشی‌ها و باسمه‌های تیزابی‌اش تجلّی یافتند؛ وگرنیکا، که آن را در ۱۹۳۷ درخلال جنگ داخلی اسپانیا نقاشی کرد، گفتار تصویری خشماگینی بود دربارۀ واقعۀ اسفبار بمباران غیرنظامیان، که در آن این نماد را به‌کار گرفت. در آثار بعدی‌اش آزادانه از سبک و وسیله‌ای به سبک و وسیلۀ‌ دیگری رو آورد، و همه را با آزادی و مهارت شگفت‌آوری به‌کار ‌بُرد. پیکاسو فرزند نقاش و طراحی با نام خوزه روئیس بلاسکو بود، اما نام خانوادگی مادرش ماریا پیکاسو را بر خود نهاد. از خردسالی نزد پدرش به نقاشی و طراحی پرداخت و با هنرمندان و ادیبان بارسلون معاشر شد. ۱۹ساله بود که به پاریس رفت. پیکاسو مجسمه‌هایی فلزی ساخت، سفالگری کرد (از ۱۹۴۶ در ویلوریس نزدیک آنتیب)، و انبوهی چاپنقش، باسمۀ تیزابی، چاپنقش سنگی، و چاپنقش تیزابی سایه‌دار پدید آورد. کارهای گرافیکی‌اش، از برجسته‌ترین دستاوردهای اویند، و آثاری همچون تصویرهایی برای کتاب‌های اووید و بالزاک، باسمه‌های تیزابی مینوتور، و چاپنقش‌های تیزابیِ سایه‌دار با نامتاریخ طبیعی بوفون (۱۹۴۲) را دربر می‌گیرند. مهارت حیرت‌انگیز پیکاسو در ۱۸۰ طراحی‌اش «از نقاش و مدل» مشهود است (۱۹۵۳ـ۱۹۵۴). فیلمی که او را درحال کار نشان می‌دهد، حکایت از خستگی‌ناپذیر‌ی‌اش دارد. پیکاسو بر روند کلی هنر مدرن تأثیری عمیق نهاد؛ هیچ هنرمندی از مکتب پاریس پس از پیکاسو نتوانست نفوذ جهانی او را پیدا کند، اگرچه هنر غیرشکل‌نمای امروزی، منابع الهام دیگری یافته است. نقاشی‌های پیکاسو در بسیاری از نگارخانه‌های ملی و مجموعه‌های خصوصی جهان پراکنده‌اند. در ۲۰۰۴ پرده‌ای از او با نام پسری با پیپ به مبلغ ۱۰۴میلیون دلار به‌فروش رسید.

پيکاسو، پابلو