حاج سید ابوالقاسم امام جمعه

حاج سید ابوالقاسم امام جمعه (1282ق - )

از رجال مذهبی ایران، پسر بزرگ حاج سید زین العابدین امام جمعه ظهیرالاسلام، و نوۀ دختری دوست علی خان نظام الدوله. در 1304ق، پدرش او را برای تکمیل تحصیلاتش به نجف اشرف فرستاد. حاج سید ابوالقاسم از شاگردان حاج میرزا حبیب الله رشتی بود. پس از چند سال به ایران بازگشت و در 1321ق و پس از درگذشت پدر، منصب امامت جمعه به او که فرزند ارشد بود، تفویض و امام جمعۀ تهران شد.

در 1323ق، با شکوه الدوله (دختر مظفرالدین شاه قاجار) ازدواج کرد. حاج سید ابوالقاسم فردی بود درس خوانده و خوش صحبت، و نیز ثروتمند و خوش گذران.

اوایل ورودش از نجف و بعد از امام جمعه شدن، از آخوندهای بانفوذ تهران شد. او هفت سال در شبستان مسجد شاه به تدریس فقه و اصول پرداخت تا این که مشروطه آغاز شد. و او که از علمای درباری و مخالف مشروطه بود، رفته رفته از وجهه و نفوذ و اعتبارش کم شد. بر خلاف او، برادرش حاج سید محمد امام جمعه (معروف به امام زاده) مشروطه خواه و جزو اعضای دادگاه انقلابی بود. در 1288ش، مجلس عالی مشروطه خواهان حاج سید ابوالقاسم را از منصب امامت جمعه تهران عزل کرد و به جای او، برادرش امام جمعه شد. در پی آن، حاج سید ابوالقاسم از ایران به مصر و اسکندریه تبعید شد.

او پس از بازگشت به تهران، گوشه نشین و منزوی شد. بعد از فوت برادرش در 1324ش، به او تکلیف کردند که مجدد امام جمعه تهران شود، اما به علت کسالت و پیری عذر خواست و نپذیرفت. حاج سید ابوالقاسم در 1326ش درگذشت.