اسناد خبری

اِسناد خبری

(یا: خَبَر) در علم معانی پیوند نهاد (مسندالیه) و گزاره (مسند). اسناد خبری جمله‌ای است که می‌توان آن را درست یا نادرست دانست؛ به بیان دیگر، خبر کلامی است که متحمل صدق و کذب باشد.

اسناد خبری بر چند نوع است: ۱. اسناد حقیقی آن است که فعل به فاعل حقیقی نسبت داده شود: «علی دانش‌آموز است»؛ ۲. اسناد مجازی که فعل به فاعل غیرحقیقی نسبت داده می‌شود: «یلدا در چشمت نشسته است». اسناد مجازی ویژه شعر و ادبیات است. خبر به اعتبار سلب و ایجاب نیز تقسیم می‌شود: ۱. حکم ایجابی، که در آن نسبت فعل با فاعل اثبات شود؛ «از محبت خارها گل می‌شود»؛ ۲. حکم سلبی، که در آن نسبت فعل با فاعل نفی می‌شود: «بی‌تو به‌سر نمی‌شود». خبر به اعتبار آگاهی یا اطمینان شنونده از موضوع به سه مرحله تقسیم می‌شود: ۱. خبر ابتدایی، که شنونده کاملاً از آن ناآگاه است و پس نیازی به تأکید نیست: «علی را دیدم»؛ ۲. خبر طلبی، که شنونده دربارۀ درستی خبر تردید دارد و گوینده ناچار بر آن تأکید می‌ورزد: «بله که علی را دیدم!»؛ ۳. خبرانکاری، که شنونده منکر درستی خبر باشد و گوینده ناچار به گفتار خود تأکید بسیاری می‌ورزد: «به خدا علی را دیدم» یا «باورکن علی را دیدم».