هارپسیکورد: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۲: خط ۲:
هارپْسیکورد (harpsichord)
هارپْسیکورد (harpsichord)


بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین ساز کلاویه‌دار قرن ۱۸، که در ارکسترها و تک‌نوازی به‌کار می‌رفت. سیم‌های این ساز با «جک»هایی زخمه می‌خورد که از چرم یا دُم پَر ساخته شده بودند، و معمولاً چند کلاویه داشت که آواهای مختلف و متنوعی عرضه می‌کردند. بااین‌حال آوای آن، برخلاف [[پیانو]]، با تغییر فشار دست نوازنده شدید و ضعیف نمی‌شد. احیای رپرتوآر هارپسیکورد در قرن ۲۰، بسیار مدیون واندا لاندوفسکا<ref>Wanda Landowska</ref> و رالف کرک‌پاتریک<ref>Ralph Kirkpatrick </ref> (۱۹۱۱ـ۱۹۸۴) بود. در موسیقی کلاسیک ارکستری، مانند آثار [[هندل، گیورگ فریدریش (۱۶۸۵ـ۱۷۵۹)|هَندل]]<ref>Handel </ref> یا [[هایدن، یوزف (۱۷۳۲ـ۱۸۰۹)|هایدن]]<ref>Haydn </ref>، بخش هارپسیکورد یک بخش کنتینوئو است که طی آن روی باس شیفره بداهه‌پردازی می‌شود. هارپسیکوردها را باید منظم کوک کرد، و به‌همین‌سبب می‌توان کوک آن‌ها را متناسب با رپرتوآر انجام داد. از جمله سازندگان مشهور هارپسیکورد عبارت‌اند از کِرْکْمَن<ref>Kirckman </ref> انگلیسی و خانوادۀ فلاماندی روکِرس<ref>Ruckers </ref>. برای هارپسیکورد کنسرتی، رپرتوآر مدرنی به‌وجود آمد که کنسرتوهایی از [[کارتر، الیوت (۱۹۰۸)|الیوت کارتر]]<ref>Elliott Carter </ref> (۱۹۶۱)، [[فایا، مانویل د (۱۸۷۶ـ۱۹۴۶)|مانوئل دِ فایا]]<ref>Manuel de Falla </ref> (۱۹۲۶)، [[مارتین ، فرانک (۱۸۹۰ـ۱۹۷۴)|فرانک مارتین]]<ref>Frank Martin </ref> (۱۹۵۲)، [[مارتینو، بهوسلاف یان (۱۸۹۰ـ۱۹۵۹)|بُهوسلاف مارتینو]]<ref>Bohuslav Martin </ref> (۱۹۳۵)، و ''کُنتینوئوم''<ref>''Continuum''</ref> برای تک‌نوازی هارپسیکورد اثر [[لیگتی، گیورگی شاندور (۱۹۲۳ـ ۲۰۰۶)|گئورگی لیگِتی]]<ref>György Ligeti</ref> (۱۹۶۸) در آن یافت می‌شود.
بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین ساز کلاویه‌دار قرن ۱۸، که در ارکسترها و تک‌نوازی به‌کار می‌رفت. سیم‌های این ساز با «جک»هایی زخمه می‌خورد که از چرم یا دُم پَر ساخته شده بودند، و معمولاً چند کلاویه داشت که آواهای مختلف و متنوعی عرضه می‌کردند. بااین‌حال آوای آن، برخلاف [[پیانو]]، با تغییر فشار دست نوازنده شدید و ضعیف نمی‌شد. احیای رپرتوآر هارپسیکورد در قرن ۲۰، بسیار مدیون واندا لاندوفسکا<ref>Wanda Landowska</ref> و رالف کرک‌پاتریک<ref>Ralph Kirkpatrick </ref> (۱۹۱۱ـ۱۹۸۴) بود. در موسیقی کلاسیک ارکستری، مانند آثار [[هندل، گیورگ فریدریش (۱۶۸۵ـ۱۷۵۹)|هَندل]]<ref>Handel </ref> یا [[هایدن، یوزف (۱۷۳۲ـ۱۸۰۹)|هایدن]]<ref>Haydn </ref>، بخش هارپسیکورد یک بخش کنتینوئو است که طی آن روی باس شیفره بداهه‌پردازی می‌شود. هارپسیکوردها را باید منظم کوک کرد، و به‌همین‌سبب می‌توان کوک آن‌ها را متناسب با رپرتوآر انجام داد. از جمله سازندگان مشهور هارپسیکورد عبارت‌اند از کِرْکْمَن<ref>Kirckman </ref> انگلیسی و خانوادۀ فلاماندی روکِرس<ref>Ruckers </ref>. برای هارپسیکورد کنسرتی، رپرتوآر مدرنی به‌وجود آمد که کنسرتوهایی از [[کارتر، الیوت (۱۹۰۸)|الیوت کارتر]]<ref>Elliott Carter </ref> (۱۹۶۱)، [[فایا، مانویل د (۱۸۷۶ـ۱۹۴۶)|مانوئل دِ فایا]]<ref>Manuel de Falla </ref> (۱۹۲۶)، [[مارتین، فرانک (۱۸۹۰ـ۱۹۷۴م)|فرانک مارتین]]<ref>Frank Martin </ref> (۱۹۵۲)، [[مارتینو، بهوسلاف یان (۱۸۹۰ـ۱۹۵۹)|بُهوسلاف مارتینو]]<ref>Bohuslav Martin </ref> (۱۹۳۵)، و ''کُنتینوئوم''<ref>''Continuum''</ref> برای تک‌نوازی هارپسیکورد اثر [[لیگتی، گیورگی شاندور (۱۹۲۳ـ ۲۰۰۶)|گئورگی لیگِتی]]<ref>György Ligeti</ref> (۱۹۶۸) در آن یافت می‌شود.


&nbsp;
&nbsp;

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۶

هارپسیکورد

هارپْسیکورد (harpsichord)

بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین ساز کلاویه‌دار قرن ۱۸، که در ارکسترها و تک‌نوازی به‌کار می‌رفت. سیم‌های این ساز با «جک»هایی زخمه می‌خورد که از چرم یا دُم پَر ساخته شده بودند، و معمولاً چند کلاویه داشت که آواهای مختلف و متنوعی عرضه می‌کردند. بااین‌حال آوای آن، برخلاف پیانو، با تغییر فشار دست نوازنده شدید و ضعیف نمی‌شد. احیای رپرتوآر هارپسیکورد در قرن ۲۰، بسیار مدیون واندا لاندوفسکا[۱] و رالف کرک‌پاتریک[۲] (۱۹۱۱ـ۱۹۸۴) بود. در موسیقی کلاسیک ارکستری، مانند آثار هَندل[۳] یا هایدن[۴]، بخش هارپسیکورد یک بخش کنتینوئو است که طی آن روی باس شیفره بداهه‌پردازی می‌شود. هارپسیکوردها را باید منظم کوک کرد، و به‌همین‌سبب می‌توان کوک آن‌ها را متناسب با رپرتوآر انجام داد. از جمله سازندگان مشهور هارپسیکورد عبارت‌اند از کِرْکْمَن[۵] انگلیسی و خانوادۀ فلاماندی روکِرس[۶]. برای هارپسیکورد کنسرتی، رپرتوآر مدرنی به‌وجود آمد که کنسرتوهایی از الیوت کارتر[۷] (۱۹۶۱)، مانوئل دِ فایا[۸] (۱۹۲۶)، فرانک مارتین[۹] (۱۹۵۲)، بُهوسلاف مارتینو[۱۰] (۱۹۳۵)، و کُنتینوئوم[۱۱] برای تک‌نوازی هارپسیکورد اثر گئورگی لیگِتی[۱۲] (۱۹۶۸) در آن یافت می‌شود.

 


  1. Wanda Landowska
  2. Ralph Kirkpatrick
  3. Handel
  4. Haydn
  5. Kirckman
  6. Ruckers
  7. Elliott Carter
  8. Manuel de Falla
  9. Frank Martin
  10. Bohuslav Martin
  11. Continuum
  12. György Ligeti