اعتبار: تفاوت میان نسخه‌ها
DaneshGostar (بحث | مشارکتها) (جایگزینی متن - '\\1' به '<!--1') |
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
اِعتبار <br> | اِعتبار <br> | ||
<p>(یا: اعتباریات) اصطلاحی در فلسفه برای توصیف و تحدید آن دسته از مفاهیم که یا خود ذاتاً اعتباری‌اند، یا محصول عملی ذهن یا زبان‌اند. به بیانی دیگر، مفاهیم اعتباری یا کشف ذهن‌اند یا ساختۀ آن. این قسم از اعتباریات که اعتباریات فلسفی و انتزاعی نیز خوانده می‌شوند، اگرچه مصداق واقعی ندارند اما ذهن در ساختن آن‌ها هیچ‌گونه اختیاری ندارد، بلکه آن‌ها را از مفاهیم حقیقی انتزاع می‌کند و مصداق واقعی نداشتن آن‌ها نیز بدان معنی نیست که اصلاً واقعیتی در خارج از ذهن ندارند، بلکه به این معنی است که واقعیتی جدا از مصادیق مفاهیم حقیقی ندارند. بخشی دیگر از اعتباریات نیز وجود دارد که اعتباریات اخلاقی و اجتماعی و تخیلی، و صرفاً قراردادی‌اند و به حوزۀ حکمت عملی، در مقابل حکمت نظری، مربوط می‌شوند. ادراکات اعتباری از این گونه را نمی‌توان در براهین علمی و فلسفی جای داد و از آن‌ها نتایج علمی و فلسفی گرفت، به عبارتی ارزش منطقی ندارند. کاربرد وسیع این اصطلاح، تمیز آن را از دیگر مفاهیم دشوار کرده، و ظاهراً در میان متقدمان تنها شیخ شهاب‌الدین سهروردی، با طرح عنوان اعتبارات عقلی و به‌دست‌دادن قاعده‌ای برای تمیز اعتباریات از غیرِ آن، مبحثی مستقل در تبیین اعتباریات و تمیز آن‌ها از دیگر مفاهیم گشوده است. در دوران معاصر علامه طباطبایی با طرح نظریه‌های جدید به مبحث «اعتباریات» ارزش و اهمیت بسیار بخشید.</p> | <p>(یا: اعتباریات) اصطلاحی در [[فلسفه]] برای توصیف و تحدید آن دسته از مفاهیم که یا خود ذاتاً اعتباری‌اند، یا محصول عملی ذهن یا زبان‌اند. به بیانی دیگر، مفاهیم اعتباری یا کشف ذهن‌اند یا ساختۀ آن. این قسم از اعتباریات که اعتباریات فلسفی و انتزاعی نیز خوانده می‌شوند، اگرچه مصداق واقعی ندارند اما ذهن در ساختن آن‌ها هیچ‌گونه اختیاری ندارد، بلکه آن‌ها را از مفاهیم حقیقی انتزاع می‌کند و مصداق واقعی نداشتن آن‌ها نیز بدان معنی نیست که اصلاً واقعیتی در خارج از ذهن ندارند، بلکه به این معنی است که واقعیتی جدا از مصادیق مفاهیم حقیقی ندارند. بخشی دیگر از اعتباریات نیز وجود دارد که اعتباریات اخلاقی و اجتماعی و تخیلی، و صرفاً قراردادی‌اند و به حوزۀ حکمت عملی، در مقابل حکمت نظری، مربوط می‌شوند. ادراکات اعتباری از این گونه را نمی‌توان در براهین علمی و فلسفی جای داد و از آن‌ها نتایج علمی و فلسفی گرفت، به عبارتی ارزش منطقی ندارند. کاربرد وسیع این اصطلاح، تمیز آن را از دیگر مفاهیم دشوار کرده، و ظاهراً در میان متقدمان تنها شیخ شهاب‌الدین سهروردی، با طرح عنوان اعتبارات عقلی و به‌دست‌دادن قاعده‌ای برای تمیز اعتباریات از غیرِ آن، مبحثی مستقل در تبیین اعتباریات و تمیز آن‌ها از دیگر مفاهیم گشوده است. در دوران معاصر علامه طباطبایی با طرح نظریه‌های جدید به مبحث «اعتباریات» ارزش و اهمیت بسیار بخشید.</p> | ||
<br><!--11388300--> | <br><!--11388300--> | ||
[[رده:فلسفه ، منطق و کلام]] | [[رده:فلسفه ، منطق و کلام]] | ||
[[رده:(فلسفه ، منطق و کلام)اصطلاحات و مفاهیم]] | [[رده:(فلسفه ، منطق و کلام)اصطلاحات و مفاهیم]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۰
اِعتبار
(یا: اعتباریات) اصطلاحی در فلسفه برای توصیف و تحدید آن دسته از مفاهیم که یا خود ذاتاً اعتباری‌اند، یا محصول عملی ذهن یا زبان‌اند. به بیانی دیگر، مفاهیم اعتباری یا کشف ذهن‌اند یا ساختۀ آن. این قسم از اعتباریات که اعتباریات فلسفی و انتزاعی نیز خوانده می‌شوند، اگرچه مصداق واقعی ندارند اما ذهن در ساختن آن‌ها هیچ‌گونه اختیاری ندارد، بلکه آن‌ها را از مفاهیم حقیقی انتزاع می‌کند و مصداق واقعی نداشتن آن‌ها نیز بدان معنی نیست که اصلاً واقعیتی در خارج از ذهن ندارند، بلکه به این معنی است که واقعیتی جدا از مصادیق مفاهیم حقیقی ندارند. بخشی دیگر از اعتباریات نیز وجود دارد که اعتباریات اخلاقی و اجتماعی و تخیلی، و صرفاً قراردادی‌اند و به حوزۀ حکمت عملی، در مقابل حکمت نظری، مربوط می‌شوند. ادراکات اعتباری از این گونه را نمی‌توان در براهین علمی و فلسفی جای داد و از آن‌ها نتایج علمی و فلسفی گرفت، به عبارتی ارزش منطقی ندارند. کاربرد وسیع این اصطلاح، تمیز آن را از دیگر مفاهیم دشوار کرده، و ظاهراً در میان متقدمان تنها شیخ شهاب‌الدین سهروردی، با طرح عنوان اعتبارات عقلی و به‌دست‌دادن قاعده‌ای برای تمیز اعتباریات از غیرِ آن، مبحثی مستقل در تبیین اعتباریات و تمیز آن‌ها از دیگر مفاهیم گشوده است. در دوران معاصر علامه طباطبایی با طرح نظریه‌های جدید به مبحث «اعتباریات» ارزش و اهمیت بسیار بخشید.