ایتالیایی، ادبیات: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
دیداریویکی‌متن
(جایگزینی متن - '\\1' به '<!--1')
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:


ایتالیایی، ادبیات (Italian literature)<br>
ایتالیایی، ادبیات (Italian literature)<br>
<p>ادبیاتی که به زبان ایتالیایی (گویش فلورانس) در سرزمین‌ ایتالیا در قرن ۱۳م پدید آمد و نخست از شعر پرووانسی۱ در جنوب فرانسه تقلید می‌کرد. </p><p>'''قرون وسطا'''. آثار سنت فرانسیس آسیزی۲ و یاکوپونه دا تودی۳ نشانۀ ایمان مذهبی آن دوره است. گوئیدو گوئینیچلّی۴ (ح ۱۲۳۰ـ ۱۲۷۵م) و گوئیدو کاوالکانتی۵ مفهوم معنوی عشق را تعمیم دادند و دانته آلیگِیری۶، که ''کمدی الهی''۷ (۱۳۰۷ـ۱۳۲۱م) او را عموماً بزرگ‌ترین اثر ادبی ایتالیا می‌دانند، از ایشان تأثیر پذیرفت. پترارک۸، انسان‌گرا (اومانیست) و شاعر بود و برای غزل‌هایش شهرت یافت، در حالی که شهرت بوکاتچو۹ اصولاً به‌سبب داستان‌هایش است.</p><p>'''رنسانس'''. ''کمدی الهی'' سرآغاز رنسانس بود. بویاردو۱۰ در ''اورلاندوی عاشق''۱۱ (۱۴۸۷م)، به حماسه‌های کارولنژی۱۲ پرداخت که بعد لودوویکو آریوستو۱۳ در ''اورلاندوی خشمگین''۱۴ آن را پس از تغییراتی تکمیل کرد. نیکولو ماکیاولی۱۵ و فرانچسکو گوئیتچاردینی۱۶ (۱۴۸۳م ـ۱۵۴۰) مورّخان مشهور آن دوره‌اند. تورکواتو تاسّو۱۷ اثر حماسی خود، ''رهایی اورشلیم''۱۸ (۱۵۷۴)، را با نگاه ضدجنبش کاتولیک نوشت.</p><p>'''قرن ۱۷'''. مبالغه‌های شاعرانی همچون جووّانی باتیستا مارینی۱۹ (۱۵۶۹ـ۱۶۲۵) و گابر‌یلو کیابِررا۲۰ (۱۵۵۲ـ ۱۶۳۸) از ویژگی‌های این دوره است. در ۱۶۹۰ «آکادمی آرکادیا۲۱» شکل گرفت، برخی از اعضای آن عبارت بودند از اینوچنتزو فروگونی۲۲ (۱۶۹۲ـ۱۷۶۸) و متاستازیو۲۳. سالواتوره رزا۲۴ طنزنویس و ازجمله نویسندگان این دوره بود. در قرن ۱۸ جوزپّه پارینی۲۵ (۱۷۲۹ـ ۱۷۹۹)، بدرفتارهای‌های روزگار خود را به تمسخر گرفت، در حالی که ویتوریو آلفی‌یری۲۶ در نمایش‌نامه‌هایش به خودکامگی حمله کرد. کارلو گولدونی۲۷ کمدی‌هایی نوشت.</p><p>'''قرن ۱۹'''. اوگو فوسکولو۲۸ عمدتاً به‌سبب شعرهای میهن‌پرستانه‌اش مشهور است. جاکومو لئوپاردی۲۹ بزرگ‌ترین شاعر تغزّلی بعد از دانته و نیز استاد نثر ایتالیایی است. آلِسّاندور ماندزونی۳۰ را رمان‌نویس رمانتیک می‌شناسند که در رمان‌نویسان دیگر ازجمله آنتونیو فوگاتسارو۳۱ تأثیر گذاشت. دو تن از شخصیت‌هایی که پس از جوزوئه کاردوتچی۳۲، چهرۀ متأخر و سرشناس ادبی، آمدند عبارت‌ بودند از گابریله دانونتسیو۳۳ که لفّاظ بود و دربارۀ لذت‌جویی و خشونت می‌نوشت؛ همچنین بِنِدِتّو کروچه۳۴، مورخ و فیلسوف، که در میان آنان تنها کسی بود که در آستانۀ قرن بر ادبیات ایتالیایی تسلّط داشت.</p><p>'''قرن ۲۰'''. برخی از نویسندگان عبارت‌اند از جووّانی وِرگا۳۵ و گراتسیا دِلدّا۳۶ (برندۀ جایزه نوبل ۱۹۲۶)، رمان‌نویسان رئالیست، لوئیجی پیراندلّو۳۷، نمایش‌نویس، و اینیاتسیو سیلونه۳۸ و ایتالو اِسوِوو۳۹، هر دو رمان‌نویس. شاعران این دوره عبارت‌اند از دینو کامپانا۴۰ و جوزپّه اونگارتّی۴۱؛ ائوجنیو مونتاله۴۲ و سالواتوره کوازیمودو۴۳ برندگان جایزۀ نوبل و ازجمله نویسندگان مکتب جدید به‌شمار می‌روند. برخی از رمان‌نویس‌های دورۀ پس از فاشیسم عبارت‌اند از آلبرتو موراویا۴۴، کارلو لِوی۴۵، چِزاره پاوِزه۴۶، واسکو پراتولینی۴۷، اِلسا مورانته۴۸، ناتالیا گینزبورگ۴۹، جوزپّه تومازی۵۰ شاهزادۀ لامپِدوزا۵۱، و نویسندگانی چون ایتالو کالوینو۵۲، لئوناردو شاشّا۵۳ و پریمو لِوی۵۴.</p>Provençal
<p>ادبیاتی که به زبان ایتالیایی (گویش فلورانس) در سرزمین‌ ایتالیا در قرن ۱۳م پدید آمد و نخست از شعر پرووانسی<ref>Provençal</ref> در جنوب فرانسه تقلید می‌کرد. </p><p>'''قرون وسطا'''. آثار سنت فرانسیس آسیزی<ref>St Francis of Assisi </ref> و یاکوپونه دا تودی<ref>Jacopone da Todi </ref> نشانۀ ایمان مذهبی آن دوره است. گوئیدو گوئینیچلّی<ref>Guido Guinicelli </ref> (ح ۱۲۳۰ـ ۱۲۷۵م) و گوئیدو کاوالکانتی<ref>Guido Cavalcanti </ref> مفهوم معنوی عشق را تعمیم دادند و دانته آلیگِیری<ref>Dante Alighieri</ref>، که ''کمدی الهی''<ref>''Divina commedia/Divine Comedy''</ref> (۱۳۰۷ـ۱۳۲۱م) او را عموماً بزرگ‌ترین اثر ادبی ایتالیا می‌دانند، از ایشان تأثیر پذیرفت. پترارک<ref>Petrarch </ref>، انسان‌گرا (اومانیست) و شاعر بود و برای غزل‌هایش شهرت یافت، در حالی که شهرت بوکاتچو<ref>Boccaccio </ref> اصولاً به‌سبب داستان‌هایش است.</p><p>'''رنسانس'''. ''کمدی الهی'' سرآغاز رنسانس بود. بویاردو<ref>Boiardo </ref> در ''اورلاندوی عاشق''<ref>''Orlando innamorato/Roland in Love'' </ref> (۱۴۸۷م)، به حماسه‌های کارولنژی<ref>Carolingian </ref> پرداخت که بعد لودوویکو آریوستو<ref>Lodovico Ariosto</ref> در ''اورلاندوی خشمگین''<ref>''Orlando furioso/The Frenzy of Roland'' </ref> آن را پس از تغییراتی تکمیل کرد. نیکولو ماکیاولی<ref>Niccolò Machiavelli </ref> و فرانچسکو گوئیتچاردینی<ref>Francesco Guicciardini </ref> (۱۴۸۳م ـ۱۵۴۰) مورّخان مشهور آن دوره‌اند. تورکواتو تاسّو<ref>Torquato Tasso</ref> اثر حماسی خود، ''رهایی اورشلیم''<ref>''Gerusalemme liberata/Jerusalem Delivered''</ref> (۱۵۷۴)، را با نگاه ضدجنبش کاتولیک نوشت.</p><p>'''قرن ۱۷'''. مبالغه‌های شاعرانی همچون جووّانی باتیستا مارینی<ref>Battista Marini </ref> (۱۵۶۹ـ۱۶۲۵) و گابر‌یلو کیابِررا<ref>Gabriello Chiabrera </ref> (۱۵۵۲ـ ۱۶۳۸) از ویژگی‌های این دوره است. در ۱۶۹۰ «آکادمی آرکادیا<ref>Academy of Arcadia </ref>» شکل گرفت، برخی از اعضای آن عبارت بودند از اینوچنتزو فروگونی<ref>Innocenzo Frugoni </ref> (۱۶۹۲ـ۱۷۶۸) و متاستازیو۲۳. سالواتوره رزا۲۴ طنزنویس و ازجمله نویسندگان این دوره بود. در قرن ۱۸ جوزپّه پارینی۲۵ (۱۷۲۹ـ ۱۷۹۹)، بدرفتارهای‌های روزگار خود را به تمسخر گرفت، در حالی که ویتوریو آلفی‌یری۲۶ در نمایش‌نامه‌هایش به خودکامگی حمله کرد. کارلو گولدونی۲۷ کمدی‌هایی نوشت.</p><p>'''قرن ۱۹'''. اوگو فوسکولو۲۸ عمدتاً به‌سبب شعرهای میهن‌پرستانه‌اش مشهور است. جاکومو لئوپاردی۲۹ بزرگ‌ترین شاعر تغزّلی بعد از دانته و نیز استاد نثر ایتالیایی است. آلِسّاندور ماندزونی۳۰ را رمان‌نویس رمانتیک می‌شناسند که در رمان‌نویسان دیگر ازجمله آنتونیو فوگاتسارو۳۱ تأثیر گذاشت. دو تن از شخصیت‌هایی که پس از جوزوئه کاردوتچی۳۲، چهرۀ متأخر و سرشناس ادبی، آمدند عبارت‌ بودند از گابریله دانونتسیو۳۳ که لفّاظ بود و دربارۀ لذت‌جویی و خشونت می‌نوشت؛ همچنین بِنِدِتّو کروچه۳۴، مورخ و فیلسوف، که در میان آنان تنها کسی بود که در آستانۀ قرن بر ادبیات ایتالیایی تسلّط داشت.</p><p>'''قرن ۲۰'''. برخی از نویسندگان عبارت‌اند از جووّانی وِرگا۳۵ و گراتسیا دِلدّا۳۶ (برندۀ جایزه نوبل ۱۹۲۶)، رمان‌نویسان رئالیست، لوئیجی پیراندلّو۳۷، نمایش‌نویس، و اینیاتسیو سیلونه۳۸ و ایتالو اِسوِوو۳۹، هر دو رمان‌نویس. شاعران این دوره عبارت‌اند از دینو کامپانا۴۰ و جوزپّه اونگارتّی۴۱؛ ائوجنیو مونتاله۴۲ و سالواتوره کوازیمودو۴۳ برندگان جایزۀ نوبل و ازجمله نویسندگان مکتب جدید به‌شمار می‌روند. برخی از رمان‌نویس‌های دورۀ پس از فاشیسم عبارت‌اند از آلبرتو موراویا۴۴، کارلو لِوی۴۵، چِزاره پاوِزه۴۶، واسکو پراتولینی۴۷، اِلسا مورانته۴۸، ناتالیا گینزبورگ۴۹، جوزپّه تومازی۵۰ شاهزادۀ لامپِدوزا۵۱، و نویسندگانی چون ایتالو کالوینو۵۲، لئوناردو شاشّا۵۳ و پریمو لِوی۵۴.</p>Battista Marini
St Francis of Assisi
Jacopone da Todi
Guido Guinicelli
Guido Cavalcanti
Dante Alighieri
Divina commedia/Divine Comedy
Petrarch
Boccaccio
Boiardo
Orlando innamorato/Roland in Love
Carolingian
Lodovico Ariosto
Orlando furioso/The Frenzy of Roland
Niccolò Machiavelli
Francesco Guicciardini
Torquato Tasso
Gerusalemme liberata/Jerusalem Delivered
Battista Marini
Gabriello Chiabrera
Gabriello Chiabrera
Academy of Arcadia
Academy of Arcadia

نسخهٔ ‏۱۹ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۳۱

ایتالیایی، ادبیات (Italian literature)

ادبیاتی که به زبان ایتالیایی (گویش فلورانس) در سرزمین‌ ایتالیا در قرن ۱۳م پدید آمد و نخست از شعر پرووانسی[۱] در جنوب فرانسه تقلید می‌کرد.

قرون وسطا. آثار سنت فرانسیس آسیزی[۲] و یاکوپونه دا تودی[۳] نشانۀ ایمان مذهبی آن دوره است. گوئیدو گوئینیچلّی[۴] (ح ۱۲۳۰ـ ۱۲۷۵م) و گوئیدو کاوالکانتی[۵] مفهوم معنوی عشق را تعمیم دادند و دانته آلیگِیری[۶]، که کمدی الهی[۷] (۱۳۰۷ـ۱۳۲۱م) او را عموماً بزرگ‌ترین اثر ادبی ایتالیا می‌دانند، از ایشان تأثیر پذیرفت. پترارک[۸]، انسان‌گرا (اومانیست) و شاعر بود و برای غزل‌هایش شهرت یافت، در حالی که شهرت بوکاتچو[۹] اصولاً به‌سبب داستان‌هایش است.

رنسانس. کمدی الهی سرآغاز رنسانس بود. بویاردو[۱۰] در اورلاندوی عاشق[۱۱] (۱۴۸۷م)، به حماسه‌های کارولنژی[۱۲] پرداخت که بعد لودوویکو آریوستو[۱۳] در اورلاندوی خشمگین[۱۴] آن را پس از تغییراتی تکمیل کرد. نیکولو ماکیاولی[۱۵] و فرانچسکو گوئیتچاردینی[۱۶] (۱۴۸۳م ـ۱۵۴۰) مورّخان مشهور آن دوره‌اند. تورکواتو تاسّو[۱۷] اثر حماسی خود، رهایی اورشلیم[۱۸] (۱۵۷۴)، را با نگاه ضدجنبش کاتولیک نوشت.

قرن ۱۷. مبالغه‌های شاعرانی همچون جووّانی باتیستا مارینی[۱۹] (۱۵۶۹ـ۱۶۲۵) و گابر‌یلو کیابِررا[۲۰] (۱۵۵۲ـ ۱۶۳۸) از ویژگی‌های این دوره است. در ۱۶۹۰ «آکادمی آرکادیا[۲۱]» شکل گرفت، برخی از اعضای آن عبارت بودند از اینوچنتزو فروگونی[۲۲] (۱۶۹۲ـ۱۷۶۸) و متاستازیو۲۳. سالواتوره رزا۲۴ طنزنویس و ازجمله نویسندگان این دوره بود. در قرن ۱۸ جوزپّه پارینی۲۵ (۱۷۲۹ـ ۱۷۹۹)، بدرفتارهای‌های روزگار خود را به تمسخر گرفت، در حالی که ویتوریو آلفی‌یری۲۶ در نمایش‌نامه‌هایش به خودکامگی حمله کرد. کارلو گولدونی۲۷ کمدی‌هایی نوشت.

قرن ۱۹. اوگو فوسکولو۲۸ عمدتاً به‌سبب شعرهای میهن‌پرستانه‌اش مشهور است. جاکومو لئوپاردی۲۹ بزرگ‌ترین شاعر تغزّلی بعد از دانته و نیز استاد نثر ایتالیایی است. آلِسّاندور ماندزونی۳۰ را رمان‌نویس رمانتیک می‌شناسند که در رمان‌نویسان دیگر ازجمله آنتونیو فوگاتسارو۳۱ تأثیر گذاشت. دو تن از شخصیت‌هایی که پس از جوزوئه کاردوتچی۳۲، چهرۀ متأخر و سرشناس ادبی، آمدند عبارت‌ بودند از گابریله دانونتسیو۳۳ که لفّاظ بود و دربارۀ لذت‌جویی و خشونت می‌نوشت؛ همچنین بِنِدِتّو کروچه۳۴، مورخ و فیلسوف، که در میان آنان تنها کسی بود که در آستانۀ قرن بر ادبیات ایتالیایی تسلّط داشت.

قرن ۲۰. برخی از نویسندگان عبارت‌اند از جووّانی وِرگا۳۵ و گراتسیا دِلدّا۳۶ (برندۀ جایزه نوبل ۱۹۲۶)، رمان‌نویسان رئالیست، لوئیجی پیراندلّو۳۷، نمایش‌نویس، و اینیاتسیو سیلونه۳۸ و ایتالو اِسوِوو۳۹، هر دو رمان‌نویس. شاعران این دوره عبارت‌اند از دینو کامپانا۴۰ و جوزپّه اونگارتّی۴۱؛ ائوجنیو مونتاله۴۲ و سالواتوره کوازیمودو۴۳ برندگان جایزۀ نوبل و ازجمله نویسندگان مکتب جدید به‌شمار می‌روند. برخی از رمان‌نویس‌های دورۀ پس از فاشیسم عبارت‌اند از آلبرتو موراویا۴۴، کارلو لِوی۴۵، چِزاره پاوِزه۴۶، واسکو پراتولینی۴۷، اِلسا مورانته۴۸، ناتالیا گینزبورگ۴۹، جوزپّه تومازی۵۰ شاهزادۀ لامپِدوزا۵۱، و نویسندگانی چون ایتالو کالوینو۵۲، لئوناردو شاشّا۵۳ و پریمو لِوی۵۴.

Battista Marini

Gabriello Chiabrera Academy of Arcadia Innocenzo Frugoni Metastasio Salvatore Rosa Giuseppe Parini Vittorio Alfieri Carlo Goldoni Ugo Foscolo Giacomo Leopardi Alessandro Manzoni Antonio Fogazzaro Giosuè Carducci Gabriele D'Annunzio Benedetto Croce Giovanni Verga Grazia Deledda Luigi Pirandello Ignazio Silone Italo Svevo Dino Campana Giuseppe Ungaretti Eugenio Montale Salvatore Quasimodo Alberto Moravia Carlo Levi Cesare Pavese Vasco Pratolini Elsa Morante Natalia Ginsburg G‑iuseppe Tomasi Lampedusa Italo Calvino Leonardo Sciascia Primo Levi


  1. ↑ Provençal
  2. ↑ St Francis of Assisi
  3. ↑ Jacopone da Todi
  4. ↑ Guido Guinicelli
  5. ↑ Guido Cavalcanti
  6. ↑ Dante Alighieri
  7. ↑ Divina commedia/Divine Comedy
  8. ↑ Petrarch
  9. ↑ Boccaccio
  10. ↑ Boiardo
  11. ↑ Orlando innamorato/Roland in Love
  12. ↑ Carolingian
  13. ↑ Lodovico Ariosto
  14. ↑ Orlando furioso/The Frenzy of Roland
  15. ↑ Niccolò Machiavelli
  16. ↑ Francesco Guicciardini
  17. ↑ Torquato Tasso
  18. ↑ Gerusalemme liberata/Jerusalem Delivered
  19. ↑ Battista Marini
  20. ↑ Gabriello Chiabrera
  21. ↑ Academy of Arcadia
  22. ↑ Innocenzo Frugoni
برگرفته از «https://wikijoo.ir/index.php?title=ایتالیایی،_ادبیات&oldid=2010135004»