اشتاینر، یاکوب (۱۷۹۶ـ۱۸۶۳): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
اِشتاینِر، یاکوب (۱۷۹۶ـ۱۸۶۳)(Steiner, Jakob)
{{جعبه زندگینامه
{{جعبه زندگینامه
|عنوان =یاکوب اشتاینر
|عنوان =یاکوب اشتاینر
خط ۲۹: خط ۲۶:
|پست تخصصی =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
|باشگاه =
}}ریاضی‌دان سوئیسی، و بنیانگذار هندسۀ ترکیبی<ref>synthetic geometry
}}
[[پرونده:11349500-1.jpg|بندانگشتی|یاکوب اشتاینر]]
اِشتاینِر، یاکوب (۱۷۹۶ـ۱۸۶۳)(Steiner, Jakob)


ریاضی‌دان سوئیسی، و بنیانگذار هندسۀ ترکیبی<ref>synthetic geometry
</ref> جدید (هندسۀ تصویری<ref>projective geometry </ref>). کاشف رویۀ اشتاینر<ref>Steiner surface </ref>، که به رویۀ رومی<ref>Roman surface </ref> نیز موسوم است و دو خانوادۀ مرکّب از بی‌نهایت مقطع مخروطی<ref>conic section </ref> بر آن واقع است. قضیۀ اشتاینر<ref>Steiner theorem</ref> در هندسۀ تصویری نیز از کشفیات اوست. در اوتزنستورف<ref> Utzenstorf </ref>، در نزدیکی برن<ref>Bern</ref>، زاده شد و تا ۱۴سالگی خواندن و نوشتن نمی‌دانست. سپس، در آلمان تعلیم دید. در ۱۸۲۲، در دانشگاه برلین<ref> University of Berlin </ref> پذیرفته شد و در حدود ۱۸۲۵، شروع به تدریس در آن دانشگاه کرد. در ۱۸۳۴، برای او کرسی استادی هندسه برپا شد و او بقیۀ عمرش را در این مقام ماند. نخستین مقالۀ او در ۱۸۲۶ انتشار یافت و شامل کشف تبدیلی هندسی<ref>geometrical transformation</ref> بود که با نام هندسۀ انعکاس<ref> inversion geometry </ref> شناخته می‌شود. بنابه قضیۀ اشتاینر، وقتی مقطعی مخروطی از دو نقطه و با دو دسته خط تصویر شود، آن دو دسته خط به‌صورت تصویری با هم مرتبط‌اند. قضیۀ اشتاینر ـ پونسله<ref>Steiner-Poncelet theorem </ref> ادامۀ کار ژان پونسله<ref>Jean Poncelet</ref>، ریاضی‌دان فرانسوی، است که در ۱۸۲۲ عرضه شد. اشتاینر ثابت کرد که هر شکل اقلیدسی<ref> Euclidean figure </ref> را می‌توان فقط با استفاده از یک خط‌کش رسم کرد، به‌شرط این‌که دایره‌ای در صفحۀ ترسیم موجود و مرکز آن از قبل مشخص باشد. مهم‌‌ترین اثر او ''بررسی نظام‌مندِ بستگی شکل‌های هندسی به یکدیگر''<ref>''Systematische Entwicklung der Abhängikeit geometrischer Gestalten von Einander''</ref> است (۱۸۳۲).
</ref> جدید (هندسۀ تصویری<ref>projective geometry </ref>). کاشف رویۀ اشتاینر<ref>Steiner surface </ref>، که به رویۀ رومی<ref>Roman surface </ref> نیز موسوم است و دو خانوادۀ مرکّب از بی‌نهایت مقطع مخروطی<ref>conic section </ref> بر آن واقع است. قضیۀ اشتاینر<ref>Steiner theorem</ref> در هندسۀ تصویری نیز از کشفیات اوست. در اوتزنستورف<ref> Utzenstorf </ref>، در نزدیکی برن<ref>Bern</ref>، زاده شد و تا ۱۴سالگی خواندن و نوشتن نمی‌دانست. سپس، در آلمان تعلیم دید. در ۱۸۲۲، در دانشگاه برلین<ref> University of Berlin </ref> پذیرفته شد و در حدود ۱۸۲۵، شروع به تدریس در آن دانشگاه کرد. در ۱۸۳۴، برای او کرسی استادی هندسه برپا شد و او بقیۀ عمرش را در این مقام ماند. نخستین مقالۀ او در ۱۸۲۶ انتشار یافت و شامل کشف تبدیلی هندسی<ref>geometrical transformation</ref> بود که با نام هندسۀ انعکاس<ref> inversion geometry </ref> شناخته می‌شود. بنابه قضیۀ اشتاینر، وقتی مقطعی مخروطی از دو نقطه و با دو دسته خط تصویر شود، آن دو دسته خط به‌صورت تصویری با هم مرتبط‌اند. قضیۀ اشتاینر ـ پونسله<ref>Steiner-Poncelet theorem </ref> ادامۀ کار ژان پونسله<ref>Jean Poncelet</ref>، ریاضی‌دان فرانسوی، است که در ۱۸۲۲ عرضه شد. اشتاینر ثابت کرد که هر شکل اقلیدسی<ref> Euclidean figure </ref> را می‌توان فقط با استفاده از یک خط‌کش رسم کرد، به‌شرط این‌که دایره‌ای در صفحۀ ترسیم موجود و مرکز آن از قبل مشخص باشد. مهم‌‌ترین اثر او ''بررسی نظام‌مندِ بستگی شکل‌های هندسی به یکدیگر''<ref>''Systematische Entwicklung der Abhängikeit geometrischer Gestalten von Einander''</ref> است (۱۸۳۲).


خط ۳۷: خط ۳۷:
----
----


[[Category:ریاضیات]] [[Category:(ریاضیات)اشخاص و آثار]]
[[Category:ریاضیات]]  
[[Category:(ریاضیات)اشخاص و آثار]]
<references />

نسخهٔ ‏۱۸ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۱۰

یاکوب اشتاینر
Jakob Steiner
زادروز ۱۷۹۶م
درگذشت ۱۸۶۳م
ملیت سوییسی
تحصیلات و محل تحصیل دانشگاه برلین
شغل و تخصص اصلی ریاضی دان
آثار بررسی نظام مند بستگی شکل های هندسی به یکدیگر (۱۸۳۲)
گروه مقاله ریاضیات
یاکوب اشتاینر

اِشتاینِر، یاکوب (۱۷۹۶ـ۱۸۶۳)(Steiner, Jakob)

ریاضی‌دان سوئیسی، و بنیانگذار هندسۀ ترکیبی[۱] جدید (هندسۀ تصویری[۲]). کاشف رویۀ اشتاینر[۳]، که به رویۀ رومی[۴] نیز موسوم است و دو خانوادۀ مرکّب از بی‌نهایت مقطع مخروطی[۵] بر آن واقع است. قضیۀ اشتاینر[۶] در هندسۀ تصویری نیز از کشفیات اوست. در اوتزنستورف[۷]، در نزدیکی برن[۸]، زاده شد و تا ۱۴سالگی خواندن و نوشتن نمی‌دانست. سپس، در آلمان تعلیم دید. در ۱۸۲۲، در دانشگاه برلین[۹] پذیرفته شد و در حدود ۱۸۲۵، شروع به تدریس در آن دانشگاه کرد. در ۱۸۳۴، برای او کرسی استادی هندسه برپا شد و او بقیۀ عمرش را در این مقام ماند. نخستین مقالۀ او در ۱۸۲۶ انتشار یافت و شامل کشف تبدیلی هندسی[۱۰] بود که با نام هندسۀ انعکاس[۱۱] شناخته می‌شود. بنابه قضیۀ اشتاینر، وقتی مقطعی مخروطی از دو نقطه و با دو دسته خط تصویر شود، آن دو دسته خط به‌صورت تصویری با هم مرتبط‌اند. قضیۀ اشتاینر ـ پونسله[۱۲] ادامۀ کار ژان پونسله[۱۳]، ریاضی‌دان فرانسوی، است که در ۱۸۲۲ عرضه شد. اشتاینر ثابت کرد که هر شکل اقلیدسی[۱۴] را می‌توان فقط با استفاده از یک خط‌کش رسم کرد، به‌شرط این‌که دایره‌ای در صفحۀ ترسیم موجود و مرکز آن از قبل مشخص باشد. مهم‌‌ترین اثر او بررسی نظام‌مندِ بستگی شکل‌های هندسی به یکدیگر[۱۵] است (۱۸۳۲).

 


  1. synthetic geometry
  2. projective geometry
  3. Steiner surface
  4. Roman surface
  5. conic section
  6. Steiner theorem
  7. Utzenstorf
  8. Bern
  9. University of Berlin
  10. geometrical transformation
  11. inversion geometry
  12. Steiner-Poncelet theorem
  13. Jean Poncelet
  14. Euclidean figure
  15. Systematische Entwicklung der Abhängikeit geometrischer Gestalten von Einander