کریستف بالایی

کریستف بالایی

کریستف بالایی ( ۱۲ اوت ۱۹۴۹– ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۲م) (Christophe Balaÿ)

مترجم، پژوهشگر و استاد فرانسوی ادبیات معاصر فارسی. نقش مهمی در معرفی ادبیات معاصر ایران در فرانسه داشته و آثار بسیاری از ادبیات ایران را به زبان فرانسه ترجمه کرده و کتاب‌هایی نیز در شناخت ادبیات معاصر ایران به چاپ رسانده‌ است. بالایی علاوه بر تلاش و فعالیت‌هایش در زمینه‌های ذکر شده، طی سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲م مدیر انجمن ایران‌شناسی فرانسه بوده‌است.

پس از اتمام تحصیلاتش در رشتۀ ادبیات فرانسه، به دلیل علاقه به زبان و ادبیات فارسی، در پاریس در رشتۀ ادبیات تطبیقی دکتری گرفت و سپس در مدرسۀ زبان‌های شرقی به تحصیل پرداخت و از آن‌جا نیز در رشتۀ زبان فارسی دیپلم گرفت. در نخستین سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برای پژوهش در متون فارسی، به ایران آمد و تا سال ۱۹۸۳ ابتدا به‌عنوان پژوهشگر و پس از آن در مقام رئیس انجمن ایران‌شناسی فرانسه در تهران، به مطالعه در ادبیات معاصر فارسی پرداخت. پس از بازگشت به فرانسه و دفاع از پایان‌نامه‌اش در مقطع دکترای عالی (با عنوان «تکوین رمان مدرن فارسی»)، به تدریس زبان و ادبیات فارسی در مؤسسۀ لانگ زو و بعدتر در مؤسسه ملی زبان‌ها و تمدن‌های شرقی (پاریس) پرداخت. کریستف بالایی پس از یک دوره بیماری، در یکی از شهرهای کوچک جنوب فرانسه درگذشت.

کریستف بالایی علاوه بر کتاب‌هایی که در شناخت ادبیات داستانی فارسی به فرانسوی نوشته و در فرانسه منتشر کرده (از جمله کتاب‌های س‍رچ‍ش‍م‍ه ه‍ای داس‍ت‍ان ک‍وت‍اه ف‍ارس‍ی و پیدایش رمان فارسی که برگردان فارسی هردو هم در ایران چاپ شده است) و همچنین چند کتاب درسی برای دانشجویان زبان فارسی فرانسه، آثاری را نیز از اشخاصی چون جلال آل احمد، صمد بهرنگی، محمود دولت‌آبادی، زویا پیرزاد، یدالله رؤیایی، هوشنگ گشیری، شهرنوش پارسی‌پور و فریبا وفی به فرانسوی برگردانده و در کشورش منتشر کرده است. از جملۀ این کتاب‌هاست:

من ِگذشته امضا، شعر منثور از یدالله رؤیایی (با همکاری آرش جودکی و عاطفه طاهایی) شاه سیاهپوشان، هوشنگ گلشیری زنان بدون مردان، شهرنوش پارسی پور کلنل، محمود دولت‌آبادی رازی در کوچه‌ها، فریبا وفی طعم گس خرمالو، زویا پیرزاد چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، زویا پیرزاد یک روز مانده به عید پاک، زویا پیرزاد مثل همهٔ عصرها، زویا پیرزاد