فروغی، محمدحسین (اصفهان ۱۲۱۸ـ تهران ۱۲۸۶ش)

فروغی، محمدحسین (اصفهان ۱۲۱۸ـ تهران ۱۲۸۶ش)

محمدحسین فروغی
زادروز	اصفهان ۱۲۱۸ش
درگذشت	تهران ۱۲۸۶ش
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	ادیب، شاعر، نویسنده
شغل و تخصص های دیگر	روزنامه‌نگار
لقب	ذکاءالملک اول
آثار	دیوان اشعار؛ شرح احوال شعرای متقدمین؛ علم بدیع (۱۳۳۲ق)؛ ریحانة‌الافکار (۱۳۲۵ق)؛ تاریخ اسکندر کبیر؛ سفر هشتاد روزۀ دور دنیا (۱۳۱۶ق)؛ کلبۀ هندی
گروه مقاله	ادبیات فارسی
جوایز و افتخارات	از پیشگامان، مؤسسان و مدیران جراید در ایران

محمدحسين فروغی

(ملقب به: ذکاءالملک اول) ادیب، شاعر، نویسنده و روزنامه‌نگار ایرانی. پس از آشنایی با محمدحسن‌خان اعتمادالسلطنه، وزیر انطباعات، و همکاری با وی به مترجمی و مدیریت دارالطباعه منصوب شد. در ۱۳۰۸ق، به‌ موجب فرمان ناصرالدین‌شاه به درجۀ اول استیفاء و ریاست دارالطّباعه رسید. به‌سبب انتقاد از عقب‌افتادگی ایران به دستور ناصرالدین‌شاه چندی زندانی و در اوایل سلطنت مظفرالدین‌شاه به کار دعوت شد. ضمن ادارۀ مدرسۀ علوم سیاسی تهران روزنامۀ جریدۀ هفتگی و سپس روزنامۀ تربیت را تأسیس و منتشر کرد. از پیشگامان، مؤسسان و مدیران جراید در ایران است که موفق شد با تهیه و ترجمۀ مقالات و نشر آن‌ها در روزنامه‌های مختلف، به‌خصوص تربیت، خدمات ارزنده‌ای در این زمینه انجام دهد. شاعری او مورد توجه و اعجاب معاصران وی قرار گرفت، چندان‌که ناصرالدین‌شاه پس از مرگ فروغی بسطامی، تخلص او را، که تا آن زمان ادب بود، تغییر داد و کلمۀ فروغی را برای وی انتخاب کرد. برخی از آثار اعتمادالسلطنه یا کتاب‌هایی که دیگران زیر نظر وی تدوین کرده‌اند، با نظارت و انشای فروغی به‌چاپ می‌رسیده است. افزون بر چند سمت در امور انطباعات او را باید به مفهوم امروزی ویراستار مجموعۀ انتشارات انطباعات در عهد ناصری و مظفری دانست. از دیگر آثارش: دیوان اشعار؛ شرح احوال شعرای متقدمین؛ علم بدیع (۱۳۳۲ق)؛ ریحانة‌الافکار (۱۳۲۵ق)؛ تاریخ اسکندر کبیر؛ سفر هشتاد روزۀ دور دنیا (۱۳۱۶ق)؛ کلبۀ هندی؛ رِنِه از شاتو بریان.