آیلنبرگ، سامویل (۱۹۱۳- ۱۹۹۸م): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه زندگینامه|عنوان=سامویل آیلنبرگ|نام=Samuel Eilenberg|نام دیگر=|نام اصلی=|نام مستعار=|لقب=|زادروز=ورشو ۱۹۱۳م|تاریخ مرگ=۱۹۹۸م|دوره زندگی=|ملیت=امریکایی|محل زندگی=|تحصیلات و محل تحصیل=ورشو|شغل و تخصص اصلی=ریاضی‌دان|شغل و تخصص های دیگر=|سبک=|مکتب=|سمت=استاد ریاضیات دانشگاه ایندیانا (از ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹م)|جوایز و افتخارات=|آثار=|خویشاوندان سرشناس=|گروه مقاله=ریاضیات|دوره=|فعالیت های مهم=|رشته=|پست تخصصی=|باشگاه=}}
{{جعبه زندگینامه|عنوان=ساموئل آیلنبرگ|نام=Samuel Eilenberg|نام دیگر=|نام اصلی=|نام مستعار=|لقب=|زادروز=ورشو ۱۹۱۳م|تاریخ مرگ=۱۹۹۸م|دوره زندگی=|ملیت=امریکایی|محل زندگی=|تحصیلات و محل تحصیل=ورشو|شغل و تخصص اصلی=ریاضی‌دان|شغل و تخصص های دیگر=|سبک=|مکتب=|سمت=استاد ریاضیات دانشگاه ایندیانا (از ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹م)|جوایز و افتخارات=|آثار=|خویشاوندان سرشناس=|گروه مقاله=ریاضیات|دوره=|فعالیت های مهم=|رشته=|پست تخصصی=|باشگاه=}}
[[پرونده:10284200.gif|بندانگشتی|سامویل آیلنبرگ]]
[[پرونده:10284200.gif|بندانگشتی|سامویل آیلنبرگ]]
آیلِنبِرگ، ساموئِل (۱۹۱۳- ۱۹۹۸م)(Eilenberg, Samuel)<br /> ریاضی‌دان امریکایی، زادۀ [[لهستان]]<ref>Poland</ref>. تحقیقات او در [[توپولوژی]] جبری<ref>algebraic topology</ref> به پیشرفت شایان توجه نظریۀ کوهومولوژی<ref>theory of cohomology</ref> (همانستگی) منجر شد. توپولوژی جبری، که گاهی توپولوژی ترکیباتی<ref>combinatorial topology</ref> هم نامیده می‌شود، مبتنی بر نظریۀ هومولوژی<ref>homology theory</ref> (مانستگی) است که به مطالعۀ خم‌های بسته<ref>closed curves</ref>، رویه‌های بسته<ref>closed surfaces</ref>، و آرایش‌های هندسی<ref>geometric arrangements</ref> مشابه در فضای توپولوژیک<ref>topological space</ref> مفروض می'''‌'''پردازد. بیشتر کارهای آیلنبرگ در زمینۀ نظریۀ کوهومولوژی یا صورت تعدیل'''‌'''یافتۀ هومولوژی انجام گرفت. می'''‌'''توان نوعی حاصل'''‌'''ضرب برای رده'''‌'''های کوهومولوژی تعریف کرد که با کمک آن و جمع رده'''‌'''های کوهومولوژی، مجموع مستقیم رده'''‌'''های کوهومولوژی از همۀ ابعاد به'''‌'''صورت یک حلقه، معروف به حلقۀ کوهومولوژی<ref>cohomology ring</ref>، درمی'''‌'''آید. این ساختار غنی'''‌'''تر از ساختار موجود گروه'''‌'''های هومولوژی است و نتایج دقیق'''‌'''تری به دست می'''‌'''دهد. عمل'''‌'''های جبری بسیار پیچیدۀ متعدد با استفاده از رده'''‌'''های کوهومولوژی حکم'''‌'''هایی به دست می'''‌'''دهند که در غیر این صورت قابل'''‌''' اثبات نبودند. آیلنبرگ در [[ورشو، شهر|ورشو]]<ref>Warsaw</ref> زاده شد و در همان'''‌'''جا درس خواند. در دهۀ ۱۹۳۰م، به ایالات متحده امریکا مهاجرت کرد. از ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹م، استاد ریاضیات دانشگاه [[ایندیانا]]<ref>Indiana University</ref> بود و دورۀ کاری خود را در [[دانشگاه کلمبیا]]<ref>Columbia University</ref>، واقع در [[نیویورک]]<ref>NewYork</ref>، به پایان رساند.
آیلِنبِرگ، ساموئِل (۱۹۱۳- ۱۹۹۸م)(Eilenberg, Samuel)<br /> ریاضی‌دان امریکایی، زادۀ [[لهستان]]<ref>Poland</ref>. تحقیقات او در [[توپولوژی]] جبری<ref>algebraic topology</ref> به پیشرفت شایان توجه نظریۀ کوهومولوژی<ref>theory of cohomology</ref> (همانستگی) منجر شد. توپولوژی جبری، که گاهی توپولوژی ترکیباتی<ref>combinatorial topology</ref> هم نامیده می‌شود، مبتنی بر نظریۀ هومولوژی<ref>homology theory</ref> (مانستگی) است که به مطالعۀ خم‌های بسته<ref>closed curves</ref>، رویه‌های بسته<ref>closed surfaces</ref>، و آرایش‌های هندسی<ref>geometric arrangements</ref> مشابه در فضای توپولوژیک<ref>topological space</ref> مفروض می'''‌'''پردازد. بیشتر کارهای آیلنبرگ در زمینۀ نظریۀ کوهومولوژی یا صورت تعدیل'''‌'''یافتۀ هومولوژی انجام گرفت. می'''‌'''توان نوعی حاصل'''‌'''ضرب برای رده'''‌'''های کوهومولوژی تعریف کرد که با کمک آن و جمع رده'''‌'''های کوهومولوژی، مجموع مستقیم رده'''‌'''های کوهومولوژی از همۀ ابعاد به'''‌'''صورت یک حلقه، معروف به حلقۀ کوهومولوژی<ref>cohomology ring</ref>، درمی'''‌'''آید. این ساختار غنی'''‌'''تر از ساختار موجود گروه'''‌'''های هومولوژی است و نتایج دقیق'''‌'''تری به دست می'''‌'''دهد. عمل'''‌'''های جبری بسیار پیچیدۀ متعدد با استفاده از رده'''‌'''های کوهومولوژی حکم'''‌'''هایی به دست می'''‌'''دهند که در غیر این صورت قابل'''‌''' اثبات نبودند. آیلنبرگ در [[ورشو، شهر|ورشو]]<ref>Warsaw</ref> زاده شد و در همان'''‌'''جا درس خواند. در دهۀ ۱۹۳۰م، به ایالات متحده امریکا مهاجرت کرد. از ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹م، استاد ریاضیات دانشگاه [[ایندیانا]]<ref>Indiana University</ref> بود و دورۀ کاری خود را در [[دانشگاه کلمبیا]]<ref>Columbia University</ref>، واقع در [[نیویورک]]<ref>NewYork</ref>، به پایان رساند.

نسخهٔ ‏۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۱۶

ساموئل آیلنبرگ
Samuel Eilenberg
زادروز ورشو ۱۹۱۳م
درگذشت ۱۹۹۸م
ملیت امریکایی
تحصیلات و محل تحصیل ورشو
شغل و تخصص اصلی ریاضی‌دان
گروه مقاله ریاضیات
سامویل آیلنبرگ

آیلِنبِرگ، ساموئِل (۱۹۱۳- ۱۹۹۸م)(Eilenberg, Samuel)
ریاضی‌دان امریکایی، زادۀ لهستان[۱]. تحقیقات او در توپولوژی جبری[۲] به پیشرفت شایان توجه نظریۀ کوهومولوژی[۳] (همانستگی) منجر شد. توپولوژی جبری، که گاهی توپولوژی ترکیباتی[۴] هم نامیده می‌شود، مبتنی بر نظریۀ هومولوژی[۵] (مانستگی) است که به مطالعۀ خم‌های بسته[۶]، رویه‌های بسته[۷]، و آرایش‌های هندسی[۸] مشابه در فضای توپولوژیک[۹] مفروض میپردازد. بیشتر کارهای آیلنبرگ در زمینۀ نظریۀ کوهومولوژی یا صورت تعدیلیافتۀ هومولوژی انجام گرفت. میتوان نوعی حاصلضرب برای ردههای کوهومولوژی تعریف کرد که با کمک آن و جمع ردههای کوهومولوژی، مجموع مستقیم ردههای کوهومولوژی از همۀ ابعاد بهصورت یک حلقه، معروف به حلقۀ کوهومولوژی[۱۰]، درمیآید. این ساختار غنیتر از ساختار موجود گروههای هومولوژی است و نتایج دقیقتری به دست میدهد. عملهای جبری بسیار پیچیدۀ متعدد با استفاده از ردههای کوهومولوژی حکمهایی به دست میدهند که در غیر این صورت قابل اثبات نبودند. آیلنبرگ در ورشو[۱۱] زاده شد و در همانجا درس خواند. در دهۀ ۱۹۳۰م، به ایالات متحده امریکا مهاجرت کرد. از ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹م، استاد ریاضیات دانشگاه ایندیانا[۱۲] بود و دورۀ کاری خود را در دانشگاه کلمبیا[۱۳]، واقع در نیویورک[۱۴]، به پایان رساند.

 


  1. Poland
  2. algebraic topology
  3. theory of cohomology
  4. combinatorial topology
  5. homology theory
  6. closed curves
  7. closed surfaces
  8. geometric arrangements
  9. topological space
  10. cohomology ring
  11. Warsaw
  12. Indiana University
  13. Columbia University
  14. NewYork