ازبکستان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سیمای طبیعی'''. کشور جمهوری ازبکستان در صحرای مرکزی [[آسیا، قاره|آسیا]] و در مسیر جادۀ ابریشم واقع شده است. بخش عمدۀ این کشور را صحرای [[قزل قوم|قزل‌قوم]] یا دشت [[ماوراءالنهر]] تشکیل داده و نواحی جنوب شرقی را، که هم‌مرز با کشورهای قرقیزستان و تاجیکستان است، رشته‌کوه‌های بلندی که بخشی از کوه‌های [[آلای]]<ref>Alai </ref> و [[تین شان]]<ref>Tian Shan</ref> محسوب می‌شوند و ارتفاع آن‌ها به ۴,۶۴۵ متر (کوه حصار در مرز تاجیکستان) می‌رسد فراگرفته است. صحرای تاریخی [[توران]] در شرق دریاچۀ آرال واقع است و از جنوب به صحرای قزل‌قوم منتهی می‌شود و بیابان خشک و برهوت اوست‌اورت<ref> Ustyurt </ref>، در شمال غربی کشور، تا دلتای رود [[آمودریا]] (جیحون) گسترده است. دو رودخانۀ بزرگ آسیای مرکزی، اندیجان (جیحون) و [[سیردریا، رود|سیردریا]] (سیحون)، و نیز رودخانۀ زرافشان، که حوضۀ اصلی دریاچۀ آرال را تشکیل می‌دهند، این کشور را مشروب می‌کنند. مهار آب رودخانه‌های مزبور و استفادۀ بیش از اندازه از آب آن‌ها به خشک‌شدن و کوچک‌شدن دریاچۀ آرال، که روزگاری چهارمین دریاچۀ بزرگ جهان محسوب می‌شد، انجامیده است، آن‌چنان که سطح آب دریاچۀ مذکور حدود ۱۵ متر پایین رفته و مساحت آن به یک‌سوم وسعت پیشین کاهش یافته است. درۀ فرغانه، که بسیار حاصل'''‌'''خیز است، همراه با شبکه'''‌'''های وسیع آبیاری که بر باروری آن افزوده است، همچون زائده'''‌'''ای در کوهستان شرقی و به درون کشور قرقیزستان پیش رفته و شهرهای تاریخی و آباد [[نمنگان، شهر|نَمَنگان]]، [[اندیجان، شهر|اندیجان]]، و [[فرغانه، شهر|فرغانه]] در انتهای شرقی آن جا دارند. بلندترین نقطۀ ازبکستان، کوه حصار، با ارتفاع ۴,۶۴۵ متر است که در کوهستان'''‌'''های غربی و در مرز کشور [[تاجیکستان]] قرار دارد و پست'''‌'''ترین نقطۀ آن گودال مین'''‌'''بولاق واقع در صحرای قزل'''‌'''قوم، است که ارتفاع آن به دوازده متر زیر صفر می‌رسد. ازبکستان به دوازده استان و یک ایالت خودگردان داخلی قراقالپاقستان تقسیم می'''‌'''شود و تاشکند، اَندیجان، فِرغانِه، [[نمنگان، شهر|نَمَنگان]]، [[بخارا|بُخارا]]، [[اورگنج]]، [[نوکوس]]<ref>Nukus</ref>، [[سمرقند]]، [[ترمذ|تِرمِذ]]، و [[خیوه|خیوِه]] مهم'''‌'''ترین شهرهای آن به'''‌'''شمار می'''‌'''روند. اقلیم ازبکستان نیمه'''‌'''خشک<ref> semi arid</ref> با تابستان'''‌'''های گرم و تا اندازه'''‌'''ای داغ است، ولی کمبود رطوبت به تحمل'''‌'''پذیری آن کمک می'''‌'''کند. زمستان'''‌'''های این سرزمین سرد و خشک و آفتابی است و بهار و پاییز موسم بارندگی آن است. میانگین دمای تاشکند در دی'''‌'''ماه منهای یک درجۀ سانتی'''‌'''گراد و در تیرماه ۲۵ درجۀ سانتی'''‌'''گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۳۷۵ میلی'''‌'''متر می'''‌'''رسد. حدود ۲۲ درصد از اراضی این کشور پوشیده از جنگل طبیعی و مصنوعی است و جنگل'''‌'''کاری و توسعۀ فضای سبز ازجمله برنامه'''‌'''های در دست اجرای دولت ازبکستان است.