ده نامه (ادبیات): تفاوت میان نسخه‌ها

از انواع [[منظومه (ادبیات)|منظومه‌]]<nowiki/>های [[شعر غنایی|غنایی]] فارسی. در ده‌نامه‌ها احوال و عوالم عاشق و معشوق، از طریق نامه‌هایی که به یکدیگر نوشته‌اند شرح داده شده و معمولاً از تعداد نامه‌ها (10 نامه) نیمی از زبان عاشق و نیم دیگر از زبان معشوق نگاشته شده است. رد ده‌نامه‌ها را نخستین بار در منظومۀ عاشقانۀ [[ویس و رامین]] اثر [[فخرالدین اسعد گرگانی ( ـ پس از ۴۴۶ق)|فخرالدين اسعد گرگانی]] می‌توان جست و پس از فخرالدین اسعد، بیش‌تر شاعرانی که دست به سرودن منظومه‌های غنایی زده‌اند از او تقليد کرده‌اند. از قرن هشتم هجری به بعد، برخی از شاعران ده‌نامه‌هایی به صورت مستقل سرودند و اغلب عنوان‌هایی جداگانه برای آنها انتخاب کردند. این ده‌نامه‌ها عموماً در قالب [[مثنوی|مثنوی‌]]<nowiki/>اند و اغلب [[غزل (ادبیات)|غزل]]<nowiki/>هایی از زبان عاشق و معشوق در آنها گنجانده شده است. آرایش عمومی این منظومه‌ها بدین شکل است که نخست مقدماتی (شامل حمد و نعت و مدح و مناجات و چون این‌ها) می‌آید، بعد ابیاتی در شرح دلدادگی عاشق، سپس نامه‌ها که در قالب غزلند و در انتها ختم منظومه. شاعر در میانۀ نامه‌ها که به تناوب بین عاشق و معشوق ردوبدل می‌شوند، حکایت ماجراهای شخصیت‌ها (عاشق و معشوق) و شرح نامه‌نکاری‌ها و پند و اندرزها و مسائل حکمی چندی را نیز در همان شکل مثنوی می‌آورد.

----