ویلنیوس: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
ویلْنیوس (Vilnius)<br/> [[File:40155900.jpg|thumb|نمايي از شهر ويلنيوس]](به آلمانی ویلنا<ref>Wilna | ویلْنیوس (Vilnius)<br/> [[File:40155900.jpg|thumb|نمايي از شهر ويلنيوس]](به آلمانی ویلنا<ref>Wilna | ||
</ref>؛ به لهستانی ویلنو<ref>Wilno </ref>) پایتخت [[لیتوانی]]<ref>Lithuania</ref>، بر ساحل رود نریس<ref>River Neris </ref>، با | </ref>؛ به لهستانی ویلنو<ref>Wilno </ref>) پایتخت [[لیتوانی]]<ref>Lithuania</ref>، بر ساحل رود نریس<ref>River Neris </ref>، با ۶۰۲,۴۲۰ نفر جمعیت (۲۰۲۴) و ۴۰۱ کیلومتر مربع مساحت. تقاطع مهم راه‌آهن و مرکز تجاری است. صنایع آن عبارت‌اند از تولید وسایل برقی، پارچه، مواد شیمیایی و غذایی، و چو‌ب‌بری. ویلنیوس، از ماندگاه کوچکی در قرن ۱۰م، به پایتخت لیتوانی در ۱۳۲۳م تبدیل شد. از ۱۵۶۹ تا ۱۷۹۵ که به [[روسیه]]<ref>Russia</ref> منضم شد، تحت کنترل [[لهستان]]<ref>Poland</ref> بود، و در آن سال، فرماندار کل استان‌های لیتوانی و [[بلاروس]]<ref>Belarus</ref> (روسیه سفید) در این شهر اقامت داشت. در قرون ۱۷ تا ۱۹، مرکز اصلی فرهنگ یهودی در [[اروپا، قاره|اروپا]]<ref>Europe</ref> بود. در پایان [[جنگ جهانی اول]]<ref>World War I</ref> لهستان و لیتوانی ادعای مالکیت آن را داشتند. شهر مزبور در ۱۹۱۸ به اشغال روس‌ها درآمد و فوراً به لیتوانی مستقل تبدیل شد. اما، لهستان در اواخر آن سال شهر را اشغال کرد و تا ۱۹۳۹ که ضمیمۀ شوروی شد، در اختیار لهستان بود. نیروهای اشغال‌گر آلمانی (۱۹۴۱ـ۱۹۴۴) جمعیت یهودی شهر را نابود کردند. پس از تصرف مجدد آن به‌دست [[ارتش سرخ]]<ref>Red Army</ref>، مرکز جمهوری شوروی لیتوانی شد. این شهر مرکز فعالیت‌های لیتوانیایی‌ها برای کسب استقلال از شوروی (۱۹۸۹ـ۱۹۹۱) بود، و پس از استقلال در ۱۹۹۱ پایتخت کشور شد. آکادمی علوم لیتوانی<ref> Lithuanian Academy of Sciences</ref> و یک دانشگاه (تأسیس ۱۵۷۹) در ویلنیوس قرار دارد. این شهر دارای بناهای معماری باشکوه از قرون ۱۴م تا ۱۹ است. | ||
| | ||
نسخهٔ ۲۷ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۳۴
ویلْنیوس (Vilnius)
(به آلمانی ویلنا[۱]؛ به لهستانی ویلنو[۲]) پایتخت لیتوانی[۳]، بر ساحل رود نریس[۴]، با ۶۰۲,۴۲۰ نفر جمعیت (۲۰۲۴) و ۴۰۱ کیلومتر مربع مساحت. تقاطع مهم راه‌آهن و مرکز تجاری است. صنایع آن عبارت‌اند از تولید وسایل برقی، پارچه، مواد شیمیایی و غذایی، و چو‌ب‌بری. ویلنیوس، از ماندگاه کوچکی در قرن ۱۰م، به پایتخت لیتوانی در ۱۳۲۳م تبدیل شد. از ۱۵۶۹ تا ۱۷۹۵ که به روسیه[۵] منضم شد، تحت کنترل لهستان[۶] بود، و در آن سال، فرماندار کل استان‌های لیتوانی و بلاروس[۷] (روسیه سفید) در این شهر اقامت داشت. در قرون ۱۷ تا ۱۹، مرکز اصلی فرهنگ یهودی در اروپا[۸] بود. در پایان جنگ جهانی اول[۹] لهستان و لیتوانی ادعای مالکیت آن را داشتند. شهر مزبور در ۱۹۱۸ به اشغال روس‌ها درآمد و فوراً به لیتوانی مستقل تبدیل شد. اما، لهستان در اواخر آن سال شهر را اشغال کرد و تا ۱۹۳۹ که ضمیمۀ شوروی شد، در اختیار لهستان بود. نیروهای اشغال‌گر آلمانی (۱۹۴۱ـ۱۹۴۴) جمعیت یهودی شهر را نابود کردند. پس از تصرف مجدد آن به‌دست ارتش سرخ[۱۰]، مرکز جمهوری شوروی لیتوانی شد. این شهر مرکز فعالیت‌های لیتوانیایی‌ها برای کسب استقلال از شوروی (۱۹۸۹ـ۱۹۹۱) بود، و پس از استقلال در ۱۹۹۱ پایتخت کشور شد. آکادمی علوم لیتوانی[۱۱] و یک دانشگاه (تأسیس ۱۵۷۹) در ویلنیوس قرار دارد. این شهر دارای بناهای معماری باشکوه از قرون ۱۴م تا ۱۹ است.