ترکمانچای، شهرستان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
ترکمانچای، شهرستان (County) Torkamanchay | ترکمانچای، شهرستان (County) Torkamanchay | ||
[[پرونده:2042173594.jpg|بندانگشتی|موقعیت بخش ترکمانچای در شهرستان میانه پیش از شهرستان شدن]] | |||
واقع در شمال غربی [[ایران]] در مناطق شرقیِ نیمۀ جنوبی [[آذربایجان شرقی]]، به مرکزیت اداری [[ترکمان چای|شهر ترکمانچای]]. نام ترکمانچای مرکب از دو واژۀ ترکیِ ترکمان/ترکمن و چای (اسم رایج و عام برای رودخانه) است. با توجه به آثار باستانی و تاریخی ناحیهای قدیمی با بیش از 3هزار سال سابقۀ روستانشینی است. [[حمدالله مستوفی|حمداللّه مستوفی]] نام قدیم مرکز این منطقه را دیهترکمان یا دیرخُران دانسته است. به نظر میرسد که نام این آبادی از دورۀ [[اتابکان آذربایجان (حک: ۵۳۱-۶۲۲ق)|اتابکان آذربایجان]]، که شماری از طوایف ترکمن در آنجا ساکن شدهاند، به ترکمانکَندی و سپس به ترکمان و ترکمن تغییر یافته است. تعدادی از آبادیهای شهرستان کنونی ترکمانچای قدمتشان به پس از این دوره و سدههای 7 و 8ق برمیگردد. نام کنونی شهرستان مربوط است به دورۀ متأخر و از نام آبادی و رودخانۀ ترکمانچای اخذ شده است. مهمترین رویداد تاریخی مرتبط با این منطقه مربوط است به پایان دورۀ دوم [[جنگ های ایران و روس|جنگهای ایران و روس]] (ذیحجۀ 1241 - شعبان 1243ق) و انعقاد [[ترکمان چای، عهدنامه|قرارداد ترکمانچای]] (در 5 شعبان 1243ق) در خانۀ یکی از اهالی روستای ترکمانچای. به موجب این قرارداد [[ایروان]] و [[نخجوان]] و اوچ کلیسا به روسیه واگذار و 10 کرور (5 میلیون) تومان خسارت جنگ به ایران تحمیل شد. در دورۀ معاصر و از زمان تشکیل [[میانه، شهرستان|شهرستان میانه]] (سال 1327ش)، ترکمان یکی از بخشهای آن بود؛ در سال 1371ش، بخش ترکمانچای (به مرکزیت آبادی ترکمانچای) و مشتمل بر چهار دهستان بوده است؛ در سال 1372ش آبادی ترکمانچای به شهر ارتقاء یافت؛ و نهایتاً براساس مصوبۀ هیأت دولت در 5 اردیبهشت 1403ش بخش ترکمانچای از شهرستان میانه منتزع و به شهرستان تبدیل شد. فرمانداری این شهرستان در 25 مرداد 1403ش افتتاح شده است. | واقع در شمال غربی [[ایران]] در مناطق شرقیِ نیمۀ جنوبی [[آذربایجان شرقی]]، به مرکزیت اداری [[ترکمان چای|شهر ترکمانچای]]. نام ترکمانچای مرکب از دو واژۀ ترکیِ ترکمان/ترکمن و چای (اسم رایج و عام برای رودخانه) است. با توجه به آثار باستانی و تاریخی ناحیهای قدیمی با بیش از 3هزار سال سابقۀ روستانشینی است. [[حمدالله مستوفی|حمداللّه مستوفی]] نام قدیم مرکز این منطقه را دیهترکمان یا دیرخُران دانسته است. به نظر میرسد که نام این آبادی از دورۀ [[اتابکان آذربایجان (حک: ۵۳۱-۶۲۲ق)|اتابکان آذربایجان]]، که شماری از طوایف ترکمن در آنجا ساکن شدهاند، به ترکمانکَندی و سپس به ترکمان و ترکمن تغییر یافته است. تعدادی از آبادیهای شهرستان کنونی ترکمانچای قدمتشان به پس از این دوره و سدههای 7 و 8ق برمیگردد. نام کنونی شهرستان مربوط است به دورۀ متأخر و از نام آبادی و رودخانۀ ترکمانچای اخذ شده است. مهمترین رویداد تاریخی مرتبط با این منطقه مربوط است به پایان دورۀ دوم [[جنگ های ایران و روس|جنگهای ایران و روس]] (ذیحجۀ 1241 - شعبان 1243ق) و انعقاد [[ترکمان چای، عهدنامه|قرارداد ترکمانچای]] (در 5 شعبان 1243ق) در خانۀ یکی از اهالی روستای ترکمانچای. به موجب این قرارداد [[ایروان]] و [[نخجوان]] و اوچ کلیسا به روسیه واگذار و 10 کرور (5 میلیون) تومان خسارت جنگ به ایران تحمیل شد. در دورۀ معاصر و از زمان تشکیل [[میانه، شهرستان|شهرستان میانه]] (سال 1327ش)، ترکمان یکی از بخشهای آن بود؛ در سال 1371ش، بخش ترکمانچای (به مرکزیت آبادی ترکمانچای) و مشتمل بر چهار دهستان بوده است؛ در سال 1372ش آبادی ترکمانچای به شهر ارتقاء یافت؛ و نهایتاً براساس مصوبۀ هیأت دولت در 5 اردیبهشت 1403ش بخش ترکمانچای از شهرستان میانه منتزع و به شهرستان تبدیل شد. فرمانداری این شهرستان در 25 مرداد 1403ش افتتاح شده است. | ||