اریتره
اِریتْرِه (Eritrea)
| اریتره | |
|---|---|
| نام فارسی | اِریتْرِه |
| نام لاتین | Eritrea |
| نظام سیاسی | جمهوری |
| جمعیت | ۵,۲۵۴,۰۰۰ نفر |
| موقعیت | افریقای شرقی |
| پایتخت | اسمرا |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۴۳.۴ |
| رشد سالانه (درصد) | ۱.۹ |
| شهرهای اصلی | مصوع و عصب |
| گروه‌های قومی | تیگرینیا |
| دین | اسلام |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۱۲۱,۱۴۵ |
موقعیت. کشور اریتره در افریقای شرقی، در ساحل جنوب غربی دریای سرخ و بین سودان در غرب، اتیوپی و جیبوتی در جنوب، و دریای سرخ در شمال شرقی جای دارد. مساحت این کشور ۱۲۱,۱۴۵ کیلومتر مربع است و پایتخت آن شهر اسمرا[۱] است.
سیمای طبیعی. بخش عمدۀ این کشور، که در دنبالۀ شمالی فلات اتیوپی قرار دارد، کوهستان نسبتاً مرتفعی است که به‌طور متوسط ۱,۶۰۰ تا ۲,۹۰۰ متر ارتفاع دارد و کوه سوئیرا[۲]، در مرز کشور اتیوپی با ارتفاع ۲,۹۸۹ متر، بلندترین قلۀ آن و مرتفع‌ترین نقطۀ کشور اریتره است. این کشور فقط سه رود فصلی دارد که آنسِبا[۳]، باراکا[۴]، و مارِب[۵] (قاش) نام دارند و هر سه به کشور سودان وارد می‌شوند. ارتفاع بخش درون‌بومی اریتره رو به شمال شرقی کاهش می‌یابد و به جلگۀ ساحلی نسبتاً باریکی منتهی می‌شود که در شرق اسمرا به حداکثر پهنای خود می‌رسد و بندرشهرهای مصوع[۶] و عصب[۷] در همین جلگه جا دارند. در دوراب‌های ساحلی بندر مصوع مجمع‌الجزایر دهلک[۸] قرار دارد که تقریباً از ۳۰۰ جزیره و جزیرک تشکیل شده و مساحت بزرگ‌ترین آن‌ها با نام دهلک کبیر، به ۷۵۱ کیلومتر مربع می‌رسد. جزایر مزبور اکثراً خالی از سکنه‌اند و علاوه بر آن‌ها جزایر هَنیش[۹] بزرگ و کوچک که در مدخل باب‌المندب قرار دارند، مورد ادعا و اختلاف میان کشورهای یمن و اریتره‌اند. اقلیم اریتره، به‌ویژه در جنوب جلگۀ ساحلی، بسیار گرم و کم‌باران است و بیشتر شبانان و بادیه‌نشینان حبشی‌تبار در آن سکونت دارند. نواحی کوهستانی و مشرف به مرز اتیوپی و سودان در مقایسه با جلگۀ ساحلی از اعتدال بیشتری برخوردار است و رطوبت بیشتری نیز دریافت می‌کند. میانگین دمای بندر مصوع در دی‌ماه ۲۵.۶ درجۀ سانتی‌گراد، در تیرماه ۳۴.۴ درجۀ سانتی‌گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۱۹۳ میلی‌متر است.
اقتصاد. کشاورزی نقش اساسی در اقتصاد اریتره دارد و تقریباً ۷۹ درصد از فعالیت‌های اقتصادی را به خود اختصاص داده است. پنبه، قهوه، و تنباکو عمده‌ترین فرآورده‌های کشاورزی اریتره را تشکیل می‌دهند و پرورش شتر در جلگه‌ها و بز و گوسفند در ارتفاعات، نیازهای پروتئینی کشور را تأمین می‌کند و فرآورده‌های صنعتی این کشور عبارت‌اند از مصنوعات چرمی و کفش، مواد غذایی، پوشاک، مصنوعات فلزی، و سیگار. جمعیت کم و پایین‌بودن سطح سواد و تحصیلات ازجمله مسائلی است که بر اقتصاد اریتره تأثیر گذاشته و دولت را به برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری بیشتری در این زمینه مکلف کرده است. طلا، نقره، مس، روی، گوگرد، نیکل، کُرُم، پتاس، سنگ‌های بازالتی و آهکی، و نمک ازجمله منابع زیرزمینی این کشورند و هنوز به بهره‌برداری کامل نرسیده‌اند. در سال‌های اخیر عملیاتی برای اکتشاف و بهره‌برداری از ذخایر نفت دریای سرخ به عمل آمده است. تولید نمک، یکی از اقلام صادراتی این کشور محسوب می‌شود و به حدود ۲۰۰هزار تن در سال می‌رسد. با توجه به کرانه‌های طولانی کشور اریتره و موقعیت ممتازی که از نظر استراتژیکی دارد، صنعت ماهی‌گیری در برنامه‌های اقتصادی دولت اریتره قرار دارد و امید است که صید سالانۀ آن به ۷۰هزار تن افزایش یابد.
حکومت و سیاست. براساس همه‌پرسی آوریل ۱۹۹۳، که به جداشدن اریتره از اتیوپی و استقلال این کشور انجامید، یک دولت انتقالی برای چهار سال در مصدر امور قرار گرفت و به دنبال آن رئیس‌جمهور و ۱۳۰ نمایندۀ مجلس شورای ملی اریتره انتخاب شدند. در انتخابات ۱۹۹۳ و نیز انتخابات ۱۹۹۷ ایسایاس اِفِدورکی به ریاست جمهوری رسید و امور اجرایی و تشکیل هیئت دولت را رسماً برعهده گرفت.
مردم و تاریخ. جمعیت اریتره حدود ۵,۲۵۴,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۴۳.۴ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت آن ۱.۹ درصد است و در حدود ۵۰ درصد از جمعیت آن را قوم تیگرینیا تشکیل می‌دهند. اکثر مردم اریتره مسلمان‌اند و در حدود ۸۵ درصدشان در روستاها به‌سر می‌برند و زبان رسمی آنان عربی و تیگرینیایی است. میانگین امید به زندگی در اریتره ۵۲ سال است و تقریباً ۵۳ درصد از بزرگ‌سالان آن باسوادند. اریتره در زمان امپراتوری اکسوم، بخشی از کشور حبشه یا اتیوپی امروزی محسوب می‌شد. ترکان عثمانی در قرن ۱۶ این سرزمین را تصرف کردند و با عقد قرارداد ۱۸۹۰ بین اتیوپی و ایتالیا، اریتره به مالکیت ایتالیا درآمد و تا ۱۹۴۱ در تصرف کشور مزبور باقی ماند و به اریتره که در زبان لاتینی به مفهوم دریای سرخ است موسوم شد. با شکست ایتالیا از انگلستان، در جنگ جهانی دوم، ایتالیا این کشور را تخلیه کرد و کشور مزبور پس از پایان جنگ، طی قطعنامۀ ۱۹۵۰ سازمان ملل‌متحد، به کشور اتیوپی پیوست. ملّیون و استقلال‌طلبان اریتره که با الحاق میهنشان به اتیوپی مخالف بودند، سر به شورش برداشتند و در ۱۹۹۰ بندر مصوع را تصرف کردند و به مرور بر سراسر اریتره تسلط یافتند و سرانجام طی همه‌پرسی ۱۹۹۳، اکثریت مردم آن به جدایی از اتیوپی و استقلال خود رأی دادند و در ۲۴ مه ۱۹۹۳ اعلام استقلال کردند.