اعتمادالسلطنه، محمدحسن ( ـ۱۳۱۳ق)
اِعتمادالسّلطنه، محمّدحسن (1259 ـ۱۳۱۳ق)
| محمدحسن اعتمادالسلطنه | |
|---|---|
| زادروز |
1259ق |
| درگذشت | ۱۳۱۳ق |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | سیاستمدار |
| شغل و تخصص های دیگر | مورخ |
| لقب | صنیع الدوله |
| آثار | تاریخ ایران، روزنامۀ خاطرات اعتمادالسلطنه، تاریخ منتظم ناصری، مرآت البلدان ناصری، مطلع‌الشمس، دُررالتیجان، التدوین فی جبال شروین، خیرات حسان، و المآثر و الآثار |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
| خویشاوندان سرشناس | حاج علی‌خان مراغه‌ای (پدر) |
(ملقب به صنیع‌الدوله) سیاستمدار و دانشمند دورۀ ناصری. پسر حاج علی‌خان مراغه‌ای مشهور به «حاجب‌الدوله» بود و مدت دوازده سال به فراگیری زبان عربی، فرانسه و آموزش‌های نظامی در مدرسۀ دارالفنون پرداخت و از آن پس مناصب عالی نظامی، سیاسی و فرهنگی را طی کرد. در ۱۲۷۵ق، به عنوان نایب‌الایاله و رئیس قشون خوزستان و لرستان منصوب شد و مدتی نیز حکمرانی شوشتر را برعهده داشت. پس از آن، به سمت وابستۀ نظامی سفارت ایران در فرانسه تعیین شد و در آن‌جا به تحصیل علم پرداخت (۱۲۸۰ق). چهار سال بعد به ایران بازگشت و مترجم مخصوص ناصرالدین‌شاه قاجار شد و لقب «صنیع‌الدوله» گرفت و ادارۀ روزنامه‌ها، دارالطباعه (چاپخانه) و دارالترجمۀ دولتی به او واگذار شد و در ۱۲۸۹ق، مسئول ادارۀ نامۀ دانشوران و انطباعات گردید. همچنین عضو دارالشورای دولتی (۱۲۹۹ق)، از فعالان انجمن جغرافیای پاریس (۱۳۰۰ق) و عضو انجمن آسیایی پاریس، لندن و روسیه (۱۳۰۳ق) و وزیر انطباعات بود. وی موفق به دریافت لقب اعتمادالسلطنه گردید و همواره در سفرها همراه شاه بود. او طرفدار اصلاحات میرزا حسین‌‌خان سپهسالار بود و مدتی مدیریت مکتب مجانی را برعهده داشت که سپهسالار تأسیس کرده بود. اعتمادالسلطنه را پس از مرگ در نجف اشرف دفن کردند. ازجمله آثار مهم اوست: تاریخ ایران، روزنامۀ خاطرات اعتمادالسلطنه، تاریخ منتظم ناصری، مرآت البلدان ناصری، مطلع‌الشمس، دُررالتیجان، التدوین فی جبال شروین، خیرات حسان، و المآثر و الآثار .