بازار بین الحرمین

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بازار بیْنُ‌الحَرَمِین
اولین مرکز کتاب‌فروشی‌های تهران، بین دو مسجد شاه (مسجد امام کنونی) و جامع/جمعه، واقع در منطقۀ بازار تهران که، به همین سبب، بین‌الحرمین نام گرفته است. بنای آن احتمالاً به اواسط دورۀ قاجار تعلق دارد. دالان‌ها و کوچه‌های بسیار تودرتوی بازار بین‌الحرمین به چهارسو بزرگ در بازار تهران ختم می‌شود. نخست، مرکز تولید ابزار و وسایل حلبی بود و بازار حلبی‌سازها نام داشت. بعدها، مغازه‌های صحافی در آن تأسیس شد. در اواخر دورۀ قاجار، اولین کتاب‌‌فروشی‌های تهران در آن پدید آمدند و، به همین سبب، به دارالعلم شهرت یافت. اولین کتابخانۀ عمومی تهران، با نام کتابخانۀ ملی ملک در بازار بین‌الحرمین تأسیس شد که حاج حسین‌آقا ملک بنیانگذار آن بود.

بازار بین‌الحرمین، محل سکونت شخصیت‌های برجسته و مهم مانند خاندان امام جمعۀ تهران بود و در دورۀ مشروطه، به سبب تجمع مبارزان و مخالفان در مسجدهای شاه و جامع، از مراکز سیاسی مهم تهران به شمار می‌رفت. بعدها کتاب‌فروشی‌ها در خیابان ناصرخسرو مرکزیت یافتند و بین‌الحرمین به یک بازار عادی تبدیل شد. امروز تنها در بخش کوچکی از آن طاق آجری قدیمی به چشم می‌خورد و باقی محوطه با مصالح دیگر مسقف شده است. این بازار اکنون متشکل از فروشگاه‌های لوازم‌التحریر، عطر و ادوکلن، ابزار نقاشی و لوازم آرایشی است.