آصف جاه، قمرالدین (۱۰۸۲ـ برهان پور ۱۱۶۱ق)
| قمرالدین آصف جاه Qamaruddin Asef Jah | |
|---|---|
| زادروز |
۱۰۸۲ق |
| درگذشت | برهان پور ۱۱۶۱ق |
| ملیت | ایرانی |
| نام‌های دیگر | قمرالدین خان صدیقی یا میرقمرالدین علی خان |
| شغل و تخصص اصلی | دولتمرد |
| لقب | نواب نظام‌الملک، آصف‌جاه و چین قلیچ خان |
| آثار | دیوان (حیدرآباد، ۱۳۰۱ق) |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
آصِف‌جاه، قمرالدین (۱۰۸۲ـ برهان‌پور ۱۱۶۱ق) Asef Jah, Qamaruddin
(قمرالدین خان صدیقی یا میرقمرالدین علی خان؛ ملقب به نواب نظام‌الملک، آصف‌جاه و چین قلیچ خان؛ معروف به آصف جاه اول و نظام‌الملک؛ متخلص به شاکر و آصف) پایه‌گذار دولت نظام دکن. در آگرا متولد شد. از کودکی مورد توجه خاص امپراتور گورکانی بود و از ۶ سالگی همراه پدرش در دربار به صورت خصوصی تعلیم دید و از 10 سالگی همراه پدر به میدان جنگ می‌رفت. او از اورنگ‌زیب عالمگیر، منصب چهارهزاری و سپس پنج هزاری را دریافت کرد. در اواخر عمرِ اورنگ‌زیب استاندار بیجاپور شد. او پس از مرگ اورنگ‌زیب، از کشمکش‌های شاهزادگان گورکانی کناره گرفت ولی در در دورۀ بهادرشاه حاکم اَوَدْهْ و فوجدار لکهنو شد و لقب «خانِ دوران بهادر» گرفت و در پادشاهی فرخ‌سیر صوبه‌دار دکن بود. پس از درگذشت اعتمادالدوله محمد امین‌خان ( ـ۱۱۳۴ق) به وزارت رسید. سرانجام درنتیجۀ توطئه‌های درباریان و امیران، شاه به او بدگمان شد و حکومت دکن را از وی گرفت. نظام‌الملک به دکن تاخت و بار دیگر بر آن‌جا استیلا یافت. در جنگ کرنال تدبیرهای بسیار نشان داد. پس از درگذشت صمصام‌الدوله، امیرالامرا شد. استقلالش در دکن زمینۀ برآمدن دودمان آصف‌جاهی شد. شعرا، ادبا، علما و مشایخ را تشویق می‌کرد، از این روی، حیدرآباد در زمان او مرکز مهم فرهنگ و تمدن اسلامی شد. با آزاد بلگرامی و میرعبدالجلیل بلگرامی دوستی داشت. دیوان او به چاپ رسیده است (حیدرآباد، ۱۳۰۱ق).