آلفونسو پنجم
| آلفونسو پنجم Alfonso V | |
|---|---|
| زادروز |
۱۳۹۵م |
| درگذشت | ۱۴۵۸م |
| ملیت | اسپانیایی |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
| خویشاوندان سرشناس | فردیناند اول (پسر) - ژان دوم (برادر) - ماریا (همسر) |
آلفونسوی پنجم (۱۳۹۵ـ۱۴۵۸م)(Alfonso V)
معروف به بخشاینده[۱]، نخست پادشاه آراگون (۱۴۱۶ـ۱۴۵۸م) بود. سپس با نام آلفونسو اول، پادشاه ناپل[۲] (۱۴۴۲ـ۱۴۵۸م) شد و به «بخشاینده» شهرت یافت. در مقام شاهزاده‌ای نمونه و مسیحی‌ای متدین تحسین همگان را برانگیخت و سرسختانه کشورگشایی می‌کرد. قصد داشت با متحدکردنِ سیسیل، ساردنی[۳]، کُرس[۴] و ناپل، بر مدیترانه مسلط شود. آلفونسو در نبرد با جنووا[۵] درگذشت و ناپل را برای پسر نامشروع خود، فردیناند اول (فرانته[۶]، و بقیه قلمرو‌اش را برای برادرش، ژان دوم[۷]، که در آراگون زندگی می‌کرد، به ارث گذاشت. فرزند شاهزاده‌ای اهل کاستیل بود و در آن‌جا بزرگ شد. در ۱۴۱۲م، به آراگون رفت و فردیناندِ اول آراگون شد. در ۱۴۱۵م، با ماریا[۸] اهلِ کاستیل ازدواج کرد. آلفونسو پس از آن‌که در ۱۴۱۶م، وارث تاج و تخت آراگون شد، به‌سبب اتکا بیش از حد به مشاوران کاستیلی‌اش، خشم اتباع آراگونی خود را برانگیخت، ولی با سماجت، سنت آراگونیِ توسعه‌طلبی را در مدیترانه پی گرفت. در ۱۴۲۰م، هم‌زمان برای خواباندن شورش اتباع سیسیلی و ساردنیایی و نیز برای حمله به جنووایی‌هایِ ساکن کرس، اقدام کرد. در ۱۴۲۱م وارد ناپل شد و ملکه خوآنا[۹] (جووانا[۱۰])ی دوم را ترغیب کرد تا او را به فرزندی و ولایتعهدی برگزیند تا او هم در عوض، ملکه را در نبرد با لوئی سوم ـ اهل آنژو[۱۱] و مدعی سلطنت ناپل ـ یاری دهد. آلفونسو پس از این‌که در ۱۴۲۳م با خوآنا اختلاف پیدا کرد، به اسپانیا بازگشت و به حل‌و‌فصل مشکلات اسپانیا پرداخت. در ۱۴۳۲م به سیسیل بازگشت و در ۱۴۳۵م در نبرد پونتسا[۱۲] به اسارت نیروهای جنووا درآمد، ولی پس از امضای معاهده‌ای با رهبر میلان، فیلیپو ماریا ویسکونتی[۱۳]، آزاد شد. آلفونسو پس از فوت خوآنا در همان سال، به ناپل بازگشت تا ادعایِ تاج و تخت کند و پس از هفت سال مبارزه موفق شد بر رقیب اصلی خود، رنه[۱۴] اهلِ آنژو، فایق آید. اداره امور سایر سرزمین‌ها را به والی‌های خود واگذاشت و از ۱۴۴۳م در ناپل ساکن شد؛ او به امور مالی و اداری ناپل سر و سامان داد و دربارش را به یک مرکز برجستۀ آموزشی و هنری تبدیل کرد.