ساردنی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سارْدِنی (Sardinia)

(به ایتالیایی: ساردنیا[۱]) جزیرۀ کوهستانی و ناحیۀ ویژۀ خودمختار ایتالیا، در حدود ۲۴۰کیلومتری جنوب غربی پوزۀ[۲] اوربتلو[۳] در توسکان[۴]. ۲۴,۱۰۰ کیلومتر مربع مساحت و۱,۶۵۱,۹۰۰ نفر جمعیت دارد (۱۹۹۲). دومین جزیرۀ بزرگ مدیترانه است و استانهای کالیاری[۵]، نوئورو[۶]، اوریستانو[۷]، و ساساری[۸] را شامل میشود. مرکز آن شهر کالیاری است. چوبپنبه، میوه، غلات، توتون، مواد معدنی (سرب، روی، و منگنز)، و مواد پتروشیمی صادر میکند. کوستا اسمرالدا[۹] (ساحل زمردین) در شمال غربی و شهرکی متعلق به عصر مفرغ[۱۰] از نقاط دیدنی آن است. ساردنی پس از قرنها سلطۀ خارجی، در ۱۷۲۰ با پیمون[۱۱] متحد شد و این پادشاهی دوگانه، اساس ایتالیای متحد را در ۱۸۶۱ پیریزی کرد. بین ۵۰۰ و ۴۸۰پم ساردنی در تصرف کارتاژها بود. پس از جنگ اول پونی[۱۲] در ۲۳۵پم، روم این جزیره را تصرف و آن را به یک استان تبدیل کرد؛ در ۲۲۷پم کُرس[۱۳] ضمیمۀ این استان و در ۶۷م از آن جدا شد. ساردنی تأمینکنندۀ ذرت امپراتوری روم و تولیدکنندۀ نقره و نمک بود. پس از حملههای گوت[۱۴]ها و واندال[۱۵]ها، به تصرف امپراتوری روم شرقی[۱۶] درآمد. در قرن ۱۱م کشور پادشاهی مستقلی بود. آراگون از ۱۳۲۳ تا ۱۳۲۶م بر جزیره حکومت کرد و از ۱۴۷۸م تا ۱۷۱۳ نایبالسلطنۀ اسپانیا بر آن تسلط داشت؛ این جزیره سپس به اتریش و سرانجام در ۱۷۱۸ به دوکنشین ساووا[۱۷] تعلق یافت که لقب پادشاه ساردنی را بر خود نهاد. ویکتور امانوئل دوم[۱۸]، یکی از فرزندان او، در ۱۸۶۱ پادشاه ایتالیا شد.

 


  1. Sardegna
  2. promontory
  3. Orbetello
  4. Tuscany
  5. Cagliari
  6. Nuoro
  7. Oristano
  8. Sassari
  9. Costa Smeralda
  10. Bronze Age
  11. Piedmont
  12. First Punic War
  13. Corsica
  14. Goth
  15. Vandal
  16. Eastern Roman Empire
  17. Savoy
  18. Victor Emmanuel II