پارسیان، شهرستان
پارسیان، شهرستان (County) Parsian
(نام پیشین: گاوبندی) غربی‌ترین و همچنین پس از شهرستان ابوموسی کوچک‌ترین شهرستان استان هرمزگان، مشتمل بر دو بخش مرکزی و کوشکنار[۱]، با مرکزیت اداری شهر پارسیان. براساس سرشماری سراسری سال 1395ش، جمعیت این شهرستان 50,596نفر است؛ برپایۀ اطلاعات مرکز آمار ایران، از این رقم نزدیک به 49درصد روستانشین و بیش از 51درصد شهرنشین هستند. این شهرستان، شامل چهار دهستان به نام‌های مهرگان، بوچیر[۲]، کوشکنار، و بهدشت، و سه شهر به نام‌های پارسیان، دشتی و کوشکنار می‌شود. شهرستان پارسیان در نواحی جنوب شرقی با شهرستان بندر لنگه، در جنوب با خلیج فارس، در غرب با شهرستان عسلویه در استان بوشهر، در شمال با شهرستان لامرد در استان فارس و در شرق با شهرستان بستک محدود می‌شود.
این شهرستان از لحاظ اقلیمی گرم و مرطوب، متوسط ارتفاع آن از سطح دریا حدود 60متر و مرتفع‌ترین مناطق آن کوه‌های شمالی شهرستان است که ارتفاع آنها به ۱۰۰۰متر هم می‌رسد. بیشتر مردم این شهرستان سنی شافعی، فارس‌زبان با گویش محلی و برخی روستاهای آن عرب‌زبانند. شغل آنها صیادی، کشاورزی، تجارت ماهی و کار در سکوها و تأسیسات مربوط به نفت و گاز و همچنین مشاغلِ خدماتیِ کشورهای حاشیۀ خلیج فارس است. عمده‌ترین محصولات کشاورزی این شهرستان نخست خرما، سپس میوه‌های جالیزی، صیفی‌جات، سبزیجات و تنباکو است.
مرکز این شهرستان از طریق سه جاده به محورهای مواصلاتی کشور متصل است: 1. بوشهر-عسلویه-پارسیان؛ 2. بندرعباس-بندر خمیر-بندر لنگه-پارسیان؛ 3. شیراز-پارسیان.
برخی از مناطق گردشگری این شهرستان: پارک شهروند در شهر کوشکنار؛ مجموعه تفریحی ساحلیِ روستاهای سروباش، فارسی، اکبری، تمبو جنوبی و تمبو شمالی؛ منطقۀ تفریحی و علفزار کورو واقع در شهر کوشکنار؛ منطقۀ تشتک تاسو و لاور در کوه‌های سمت جنوبی شهر کوشکنار؛ سد سرتنگ؛ مجموعۀ تفریحی-گردشگری تبن کوشکنار؛ غار بهده در شمال روستای بهده و در فاصلۀ ۴۰کیلومتری شهر پارسیان؛ چشمه و آبشار روستای بوچیر در شرق شهرستان پارسیان.
تاریخچه
در اواخر دورۀ قاجار، گاوبندی جزو ایالت فارس و بنادر بود؛ در تقسیمات کشوری اواخر دورۀ رضاشاه به عنوان یکی از بخش‌های شهرستان لارستان استان فارس شناخته شد؛ در اوایل دهۀ 1330ش با ارتقای بندر لنگه به شهرستان، گاوبندی به تابعیت این شهرستان درآمد؛ در سال ۱۳۴۶ش با ایجاد استان «بنادر، جزایر، سواحل خلیج فارس و دریای عمان» (به مرکزیت بندرعباس) بندر لنگه از استان فارس منتزع و تابع این استان گردید. این استان در سال ۱۳۵۵ش با تصویب هیأت وزیران به هرمزگان تغییر نام یافت. بنا بر مصوبۀ 9 آبان ۱۳۸۳ش هیأت دولت، بخش گاوبندی از شهرستان بندر لنگه انتزاع و به شهرستان ارتقاء یافت. نام این شهرستان و مرکز آن در سال ۱۳۸۶ش به پارسیان تغییر یافته است.