اسماعیل کاداره
| اسماعیل کاداره Ismail Kadare | |
|---|---|
| زادروز |
جیروکاستر 1936ش |
| ملیت | آلبانیایی |
| تحصیلات و محل تحصیل | تحصیل ادبیات در دانشگاه تیرانا و انستیتو ماکسیم گورکی |
| شغل و تخصص اصلی | نویسنده |
| شغل و تخصص های دیگر | شاعر و مقاله‌نویس |
| آثار | زمستان سخت، آوریل شکسته |
| گروه مقاله | ادبیات غرب |
| خویشاوندان سرشناس | هلنا کاداره (همسر) |
| جوایز و افتخارات | برنده جوایز پریکس موندیال، هردر، بوکر و اورشلیم |
کاداره، اسماعیل (1936_ ) (Kadare, Ismail)
نویسنده‌ی آلبانیایی. این رمان‌نویس، شاعر و مقاله‌نویس از شاخص‌ترین چهره‌های فرهنگی اروپا به شمار می‌رود و برنده‌ی جوایز متعددی در داخل و خارج از خاک این قاره شده است. از جمله: جایزه‌ی پریکس موندیال چینو دل دوکا[۱] که با مبلغ حدوداً دویست هزار دلاری خود، در فهرست گران‌ترین جوایز ادبی بعد از نوبل در مرتبه‌ی دوم قرار می‌گیرد، جایزه هردر[۲]، جایزه‌ی بوکر[۳] و جایزه‌ی اورشلیم[۴].
در جیروکاستر[۵]، شهری در جنوب آلبانی متولد شد. پدرش کارمند اداره‌ی پست و مادرش خانه‌دار بود. اسماعیل در دانشگاه تیرانا[۶] ادبیات خواند و دو سال پس از اتمام این دوره، تحصیلش را در انستیتو ادبیات ماکسیم گورکی[۷] در مسکو ادامه داد. اولین رمانش را در همین دوره نوشت اما به دلیل محتوای ضد کمونیستی کتاب، آن را تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی منتشر نکرد. اولین رمان چاپ شده‌اش ژنرال ارتش مرده[۸] (1963) مورد توجه منتقدان آلبانی قرار نگرفت اما مقدمات شهرتش در اروپا را فراهم آورد. رمان دومش به محض انتشار توقیف شد و در سال 1975، به دنبال انتشار شعری با محتوای سیاسی، برای سه سال از چاپ کردن هر نوع نوشته‌ای منع شد.
یکی از معروف‌ترین آثار کاداره زمستان_سخت نام دارد و تصویری باشکوه و رشک‌برانگیز از دورانی از تاریخ آلبانی را روایت می‌کند که در آن طرفداران اتحاد با شوروی و مخالفان اتحاد با آن کشور با هم درگیر می‌شوند. داستان، دورۀ زمانی حکومت انور_خوجه در آلبانی و خروشچف در شوروی را دربرمی‌گیرد. کاداره در روایتی آمیخته به افسانه‌های عامیانۀ مردم بالکان نشان می‌دهد که چگونه روابط همه‌جانبۀ آلبانی و روسیه به‌هم خورد و بدین‌سان آلبانی به چین روآورد. این رمان انتقادات فراوانی را علیه نویسنده برانگیخت، اما سرانجام با دخالت انور خوجه، که نسبت به کاداره نظری مثبت داشت، انتقادات فروکش کرد.
با این وجود، سخت‌گیری مقامات آلبانی بر کاداره روز به روز بیشتر می‌شد و پس از توقیف دو رمان دیگرش، وی در نهایت در سال 1990 به فرانسه پناهنده شد. دو سال بعد، عضویت مادام‌العمر آکادمی فرانسه[۹] به این نویسنده تعلق گرفت. با وجود فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، مضمون عمده‌ی آثار وی همچنان نقد قدرت‌های تمامیت‌خواه و توصیف وضعیت مردم تحت حاکمیت مستبدان بوده است. همسر وی، هلنا کاداره[۱۰]، رمان‌نویس است.
آثار متعددی از کاداره به فارسی برگردانده شده‌اند. از جمله:
- آوریل شکسته، ترجمه قاسم صنعوی، نشر مرکز
- چه کسی دورونتین را بازآورد؟، ترجمه‌ی قاسم صنعوی، نشر مرکز
- رویدادهای شهر سنگی (هبوط در شهر سنگی)، ترجمه‌ی جلال‌الدین کزازی، نشر مرکز
- زمستان سخت، ترجمه‌ی مهستی بحرینی، نشر نیلوفر
- ژنرال ارتش مرده، ترجمه مجید حاتم، انتشارات فکر روز
- عقاب، ترجمه‌ی محمود گودرزی، انتشارات مروارید
- کاخ رویاها، ترجمه‌ی علی صنعوی، نشر آرادمان.
- کنسرت در پایان زمستان، ترجمه‌ی مهین میلانی، نشر مرکز
- مرثیه بر کوزوو، ترجمه بابک مظلومی، نشر گوشه
- مهتاب، ترجمه‌ی محمود گودرزی، نشر چترنگ