آهنگ شبانه روزی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۳ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۰۴ توسط Mohammadi2 (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

آهَنگِ شبانه‌روزی (circadian rhythm)
آهنگ سوخت و ساز در بیشتر موجودات زنده، عموماً منطبق با دورۀ ۲۴ ساعتۀ شبانه‌روز است. مثال بسیار آشکار آن چرخۀ منظم خواب و بیداری است. دمای بدن و غلظت هورمون‌های مؤثر بر رفتار و خلق و خو نیز در طول شبانه‌روز تغییر می‌کنند. در انسان، تغییر عادات، نظیر پرواز هوایی سریع بین فواصل دور، ممکن است موجب به هم ریختن دورۀ آهنگ شبانه‌روزی و الگوهای فعالیت واقعی شود و تا زمانی که فرد بار دیگر با وضعیت جدید سازگاری یابد، موجب کسالت می‌شود. در پستانداران، آهنگ شبانه‌روزی را هستۀ فراکیاسمایی[۱] هیپوتالاموس[۲] کنترل می‌کند. در ۱۹۹۶، پژوهشگران امریکایی ساز و کار کنترل‌کنندۀ شبانه‌روزی دیگری کشف کردند. آنان دریافتند که یاخته‌های درون شبکیه چشم هورمون ملاتونین[۳] نیز تولید می‌کنند. در ۱۹۹۷، متخصصان ژنتیک امریکایی، ژنی معروف به ساعت، را بر روی کروموزوم شمارۀ پنج موش‌ها شناسایی کردند که آهنگ شبانه‌روزی را کنترل می‌کند.



  1. Suprachixsmatic
  2. hypothalamus
  3. melatonin