ادیب طوسی، محمدامین (مشهد ۱۲۸۳ـ تهران ۱۳۶۱ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

ادیب ‌طوسی، محمدامین (مشهد ۱۲۸۳ - تهران ۱۳۶۱ش)

محمدامین ادیب طوسی
زادروز مشهد ۱۲۸۳ش
درگذشت تهران ۱۳۶۱ش
ملیت ایرانی
شغل و تخصص اصلی  شاعر و نویسنده و پژوهشگر ادبی
آثار داستان‌های دخمه‌های سیاه یا کلبۀ بدبختان؛ شبح مخوف؛ و انتقام عشق (تبریز، ۱۳۱۹ش)؛ فرهنگ لغات ادبی، ۲ جلد (تبریز، ۱۳۴۹ش)؛ دیوان ادیب طوسی (تبریز، ۱۳۴۱ش)؛ فرهنگ لغات لهجه‌های محلی ایران؛ بودا در هند
گروه مقاله ادبیات فارسی

ادیب، پژوهشگر، شاعر و نویسندۀ ایرانی. پس از تحصیل در مکتب‌های قدیم و مدرسه‌های علوم دینی، نزد ادیب نیشابوری ادبیات آموخت. برای ادامۀ تحصیل به سبزوار رفت و نزد آقابزرگ حکیم، معروف به افتخارالحکما، حکمت و اصول فلسفۀ شرق را فرا گرفت. در ۱۳۴۲ش برای تکمیل معلومات خود به بغداد و از آن‌جا به هندوستان، عربستان، ترکستان، مصر، و ترکیه رفت و در بازگشت به خراسان، در وزارت معارف استخدام و به تدریس در مدارس پرداخت. دکتری خود را در رشتۀ ادبیات فارسی از دانشگاه تهران گرفت. سپس به تدریس در دانشکده ادبیات تبریز مشغول شد و مدیریت مجلۀ آن دانشکده و مجلۀ مهتاب را به‌عهده گرفت. پژوهش‌هايی را در زمينه‌های ادبی و زبان‌شناسی تاريخی انجام داد. در سال 1325ش به عضویت انجمن ادبی فرهنگستان ایران درآمد و با ادبای بزرگ هم‌عصر خود مانند بهار و فروزانفر ارتباط برقرار کرد. با نوشتن کتاب دستور نوین خود، گامی مهم در راستای تدوین دستور زبان فارسی برداشت و کتابش الگوی مناسبی برای محققان بعدی شد.

سروده‌هايش در شيوۀ سنّتی است. بخشی از ديوانش به کوشش دکتر طاووسی (تبريز، ۱۳۴۱ش) نشر يافته است.



گزیدۀ کتابشناسی

  • بودا در هند (ترجمه)، محمد امین بن شیخ محمد حسین گیلانی
  • تاریخ دینی ایران قدیم، جلد اول
  • تخت سلیمان، رساله در ایران باستان
  • آموزش و پرورش از نظر غزالی.
  • دستور زبان فارسی (سه دوره)
  • فرهنگ لغات آذری (تبریز)
  • فهلویات (تبریز)
  • فرهنگ لغات ادبی (۲مجلد)
  • پیام فردوسی (منظومه)
  • دخمه‌های سیاه (رمان)
  • جوکی در جنگل (رمان فلسفی)
  • انتقام عشق (رمان جنایی-عشقی)