ارتش سرخ

ارتش سرخ (Red Army)

ارتش شوروی تا ۱۹۴۶م؛ بعدها به «ارتش شوروی» معروف شد. ارتش سرخ را لئون تروتسکی انقلابی پایه‌ریزی کرد و آن را از گسترش گاردهای سرخ، داوطلبان پیش‌گام در انقلاب بلشویکی، تشکیل داد. نام این ارتش را نیز از پرچم سیاسی خود، معروف به پرچم سرخ، گرفت. ارتش سرخ در اوج قدرتش، در جنگ جهانی دوم، حدود ۱۲میلیون نیرو متشکل از زن و مرد داشت. ارتشی انقلابی‌ که در ۱۹۴۹م به کمونیست‌های تحت رهبری مائو تسه‌تونگ در کسب قدرت در چین یاری رساند نیز در میان عموم به ارتش سرخ معروف بود. ارتش سرخ در مبارزات نخستین خود کارآیی لازم را نداشت و متحمل شکست‌هایی تحقیرآمیز، به‌ویژه در جنگ شوروی و لهستان در ۱۹۲۰م، شد. نظم و ترتیب، تجهیزات، و کارایی عمومی ارتش در اواخر دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰م بهبود یافت؛ اگرچه فرماندهی ارتش درنتیجۀ پاکسازی سیاسی مخالفان استالین در ۱۹۳۷ و ۱۹۳۸م به شدت تضعیف شد. در «جنگ زمستانی» فنلاند از ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۰م کمبودها و نواقص ارتش سرخ کاملاً مشخص شد و آن هنگامی بود که ارتش کوچک، سرسخت، و پرتحرک فنلاند در اوایل جنگ به پیروزی‌هایی در برابر نیروی مهاجم شوروی دست یافت. همچنین در مراحل نخستِ حملۀ آلمان نازی به روسیه در ۱۹۴۱م، معروف به «جنگ کبیر میهنی»، ارتش سرخ به عقب رانده شد و تلفات انسانی و مادی سنگینی داد. اما نیروی انسانی عظیمی که در اختیار داشت و افزایش تولید تانک و توپ آن را قادر کرد که ابتدا از پیشروی قوای نازی، به‌ ویژه در محاصرۀ استالینگراد و لنینگراد، جلوگیری کند، سپس آنان را از شرق اروپا عقب براند.

---