اکس ـ آن ـ پرووانس
اِکْس‌ـ‌آن‌ـ‌پرووانس (Aix-en-Provence)
شهری با چشمه‌های معدنی در ایالت بوش ـ دو ـ رون[۱]، در جنوب شرقی فرانسه[۲]، به فاصلۀ ۲۹کیلومتری شمال مارسی[۳]، با جمعیت ۱۲۶,۸۰۰ نفر (۱۹۹۰). قدمت شهر به دوران رومی‌ها بازمی‌گردد و مرکز استان سابق پرووانس بود. در این شهر توریستی، زیتون، بادام، و شراب تولید می‌شود و دارای صنایع پارچه‌بافی، چرم‌سازی، و تهیه مواد غذایی است. در دهۀ ۱۹۸۰، با گشایش چندین پارک صنعتی، از نظر اقتصادی توسعه یافت. اکس‌ـ‌آن‌ـ‌پرووانس در ۱۲۳پ‌م به‌منزلۀ شهر چشمه‌های معدنی رومی، با نام آکوئای سکستیای[۴] تأسیس شد. از قرن ۸م تا ۱۹ مهم‌ترین شهر پرووانس بود تا این‌که مارسی جای آن را گرفت. در قرن ۱۱م مرکز موسیقی و ادبیات بود و هنوز هم هنرمندان بسیاری را جذب می‌کند. جشنوارۀ بین‌المللی هنر و موسیقی غنایی هرساله در آن برگزار می‌شود. بناهای تاریخی آن عبارت‌اند از کلیسای جامع سن سوور[۵]، به سبک گوتیک[۶]؛ چند کلیسای قدیمی؛ ساختمان شهرداری به سبک باروک[۷]؛ و چند بنای متعلق به قرون ۱۷ و ۱۸. دانشگاه آن، که بخشی از دانشگاه اکس مارسی[۸] است، در ۱۴۰۹م احداث شد.