سرایان، شهر
سرایان، شهر Saman, city
شهری در استان خراسان جنوبی، مرکز اداری شهرستان سرایان. با ارتفاع ۱,۴۴۵متر، در منطقه‌ای کوه‌پایه‌ای، در ۲۹۰کیلومتری جنوب غربی مشهد و ۳۷کیلومتری شرق جنوبی فردوس، سر راه فردوس به قائن و بیرجند، قرار دارد. اقلیم این شهر معتدل و خشک و جمعیت آن ۱3,۷95نفر است (۱۳9۵ش). شهر سرایان به شمار زیاد مساجد و آب‌انبارهایش مشهور است. از آثار تاریخی این شهر، مجموعۀ آب‌انبار فاضل‌خانی (شامل مسجد، کاروانسرا، حمام و بازار) مربوط به دورۀ صفویه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مردم سرایان شیعۀ دوازده‌امامی‌اند و به زبان فارسی (گویش خراسانی) سخن می‌گویند.
در دورۀ معاصر و با ایجاد استان خراسان، سرایان قصبه‌ای و مرکز دهستان بخش حومۀ شهرستان فردوس بود. آبادی سرایان در اوایل دهۀ 1320ش به شهر ارتقاء یافت و در سال 1337ش دهستان سرایان از بخش مرکزی شهرستان فردوس (بخش حومه در آن زمان) جدا و به یک بخش مستقل با مرکزیت شهر سرایان تبدیل شد. پس از تقسیم استان خراسان به سه استان در سال ۱۳۸۴، بخش سرایان از شهرستان فردوس جدا شده، به شهرستان تبدیل شد و به استان خراسان جنوبی ملحق گردید.