فیلیپ ژاکوته
فیلیپ ژاکوته (سوئیس 1925- فرانسه 2021م) Philippe Jaccottet
| فیلیپ ژاکوته Philippe Jaccottet | |
|---|---|
| زادروز |
سوئیس 1925 |
| درگذشت | فرانسه 2021 |
| ملیت | سوئیسی |
| تحصیلات و محل تحصیل | زبان‌های آلمانی و یونانی- دانشکده ادبیات لوزان |
| شغل و تخصص اصلی | شاعر |
| شغل و تخصص های دیگر | مترجم |
| آثار | «در روشنایی زمستان»، «درس»، «بذرافشانی»، «در دفتر چمن» |
| گروه مقاله | ادبیات غرب |
| جوایز و افتخارات | جایزه گنکور شعر (2003م)؛ جایزه بزرگ ملی ترجمه (1987) |
شاعر و مترجم فرانسوی‌زبان سوئیسی. در دانشکده‌ی ادبیات لوزان زبان یونانی و آلمانی خواند و اولین شعرهایش را در مجله‌ی Cahierde Poesie به چاپ رساند. پس از اتمام تحصیلات در لوزان, از سال 1946 چندین سال در پاریس زندگی و به مدت هفت سال با انتشاراتِ مرمود[۱] همکاری کرد. در این دوره با شاعرانی چون فرانسیس پونژ[۲]، آندره دوتل[۳]، آنری توماس[۴]، آندره دو بوا[۵] و ایو بون‌فوا[۶] آشنا شد. در سال ۱۹۵۳ به شهر گرینیا[۷] (در پرووانس[۸]- جنوب شرقی فرانسه) رفت و تا آخر عمرش در آنجا زندگی کرد. ژاکوته آثار نویسندگان و شاعران زیادی را به فرانسه ترجمه کرده است.
ژاکوته به همراه رنه شار و سن- ژان پرس[۹] (برنده‌ی نوبل ادبی سال 1960) یکی از سه شاعر فرانسوی‌زبان است که نام آن‌ها در زمان حیاتشان در مجموعه‌ی معتبر پلیاد[۱۰] منتشر شده بود. این مجموعه آثار نویسندگان بزرگ جهان را به زبان فرانسه به صورت نفیس چاپ می‌کند. وی در طول فعالیت ادبی خود موفق شد جوایز فرانسوی و آلمانی معتبری، از جمله جایزه گنکور شعر (2003م) و جایزه بزرگ ملی ترجمه (1987) را دریافت کند. آثار او بیش از دیگر شاعران هم‌‌روزگار خود موضوع مقاله‌ها، پژوهش‌ها و نقدهای فراوانی قرار گرفت. اولین اثر ژاکوته با عنوان «سه شعر برای شیاطین» در سال 1945 منتشر شد. او پس از انتشار این اثر شروع به چاپ متن‌های بسیار دیگری کرد و اولین مجموعه شعرش تحت عنوان «جغد سفید» در سال 1952 از سوی انتشارات گالیمار[۱۱] در فرانسه منتشر شد. کتاب بعدی ژاکوته «نادان» نام داشت که اشعار سال‌های 1952 تا 1956 او را در گرفته بود و در سال 1958 به چاپ رسید. در سال 1967 مجموعه‌ی «حالت‌ها» را که شامل شعرهای کوتاه وی که تحت تاثیر هایکو سروده شده بودند، منتشر کرد. کتاب بعدی ژاکوته «چشم‌اندازهایی با تصاویر غایب» نام داشت که در سال 1976 به چاپ رسید. این کتاب مجموعه‌ای از نثرهای شعرگونه است که شاعر در آن از طبیعت سخن می‌گوید. او در سال 1983، مجموعه شعر «اندیشیدن زیر ابرها» را منتشر کرد که همانند «حالت‌ها»، از اشعاری ساده و کوتاه شکل یافته است. از دیگر آثار او می‌توان به «در روشنایی زمستان»، «درس»، «بذرافشانی» و «در دفتر چمن» اشاره کرد.
شعرهای ژاکوته علی‌رغم ظاهر ساده‌شان، سؤالات مبهم بسياری را در ذهن خواننده مطرح می‌کنند. زيرا شاعر به دنبال آن است که آنچه را کلام از بيان آن ناتوان است، در شعر خود بگنجاند. جهان هستی و زندگی انسان از ديدگاه ژاکوته همچون معماست.
ترجمه‌های او از آثار روبرت موزیل (نویسنده اتریشی)، اوسیپ مندلشتام (شاعر و نویسنده روس) و نیز بخش قابل توجهی از اشعار ریلکه باعث شناخته شدن آن‌ها در میان مخاطبان فرانسوی‌زبان شد. از دیگر آثار ترجمه‌ای او می‌توان به ترجمه‌ی اودیسه هومر، ابیاتی از فریدریش هولدرلین و ترجمه‌ی رمان کوتاه «مرگ در ونیز» نوشته‌ی توماس مان اشاره کرد. او نقدهای بی‌شماری نیز برای مجله‌ی La Nouvelle Revue francaise نوشت که بعدها به صورت کتاب منتشر شدند: «گفتگوی الهه‌‌ها» (1968) و «سازش پنهانی» (1987).
در ایران تاکنون گزیده‌ای از اشعار ژاکوته با عنوان وهم سبز (گزینش و برگردان محمدرضا پارسایار- ت‍ه‍ران: ن‍گ‍اه م‍ع‍اص‍ر ، ۱۳۸۴) به صورت کتاب به فارسی برگردانده شده است.